افزودنی بتن چیست؟

افزودني مادهاي به غير از سيمان پرتلند، سنگدانه، و آب است که به صورت پودر (گَرد) يامايع (آبکی)، به عنوان يکي از مواد تشکيلدهنده بتن و براي اصلاح خواص بتن، کميقبل از اختلاط، در حين اختلاط و يا قبل از ريختن به آن افزوده ميشود .

کارکرد افزودنيهاي شيميايي چگونه است؟

هر ماده افزودني با کارکرد اصلي آن تعريف و گروهبندي ميشود.کاركرد اصلي يك ماده افزودني عمدهترين اثر مورد انتظاري است كه بر بتن دارد وبيانگر عملکرد شاخص آن افزودني است. کاركرد فرعي، اثر يا اثراتي است كه مادهافزودني در مقياس كوچكتر از کاركرد اصلي بر بتن ميگذارد.

دلايل و مزاياي استفاده از افزودنيهاي شيميايي

بتن بايد همگن، كارآ، پرداختپذير، مقاوم، پايا، وکمتراوا باشد. در بسياري از موارد با انتخاب مصالح و نسبت اختلاط مناسب و بهکاربستن روشها و استفاده از تجهيزات مناسب و افراد کارآزموده ميتوان به اينويژگيها دست يافت. بهرهگيري از افزودنيهاي شيميايي در کنار مزاياي بيشماري کهدارند، دستيابي به اين ويژگيها را امکانپذيرتر و آسانتر خواهد کرد.

مشخصات افزودنيهاي شيميايي

افزودنيهاي مصرفيبايستي پاسخگوي نيازها و ضوابط آييننامه بتن و استانداردهاي ملي ايران واستانداردهاي بينالمللي معتبر مانند AASHTO,ASTM, BS, DIN, EN باشند. اين منابع مشخصات فني، حداقل انتظارات از مصرف، و نحوهتاثيرگذاري هر افزودني را به تفصيل بيان مينمايند و راهنماي بسيار مناسبي براياستفاده افزودنيها هستند.

روش نمونه گيري از بتن تازه

کلینیک بتن

کد مطلب : 106

نمونه گيري از بتن تازه

نمونه گيري از بتن تازه برايانجام آزمايشهائي بر روي بتن تازه يا بتن سخت شده انجام مي شود.

بهرحال اولين گام در هر نوعكنترل و براي هر محصول مانند بتن، نمونه گيري يا نمونه برداري از آن مي باشد به نحوي كه نمونه را بتوانمعرف و نماينده مجموعه اصلي دانست وگرنه نمي توان به نتيجه لازم يعني كنترل آنمحصول دست يافت و قضاوتي را در مورد مجموعه به انجام رسانيد و ارائه داد.

استانداردهاي معتبر دنيا،دستورالعمل هاي مشخصي را براي نمونه برداري از بتن تازه ارائه داده اند. در اينبخش صرفنظر از تواتر نمونه برداري (تعداد نوبت هاي نمونه برداري براي حجم يا ميزانمعيني از بتن توليدي) به نحوة نمونه برداري از بتن تازه براي كنترلهاي كيفيپرداخته مي شود. تا حد امكان سعي شده است از دستورهاي استاندارد ملي ايران و در غيابآنها از استانداردهاي ASTM و EN استفاده مي شود. همچنين با توجه به اينكه در برخي از كارهايعمراني مشخصات ASTM و ACI حاكم است سعي مي شود به اين موارد اشاره شود.

2-2- كليات نمونه برداري

نمونه برداري بايد بصورت غيرگزينشي (تصادفي يا اتفاقي Random ) صورت گيرد تا بتوان مشت را نمونه خروار دانست.هم چنين بايد از روشهاي مشخصي در مراحل نمونه برداري و آماده سازي آن جهتآزمايشهاي مختلف بهره گرفت وگرنه ممكن است مشكلاتي در اين راه پيش آيد كه نتيجهمعتبري از آن حاصل نگردد. بهرحال بتن از درون وسيله اختلاط يا وسيله حمل بايد خارجگردد و در حين خروج يا پس از آن نمونه گيري انجام شود. بنابراين با توجه به تغييروسيله ساخت و حمل و ريختن بتن ممكن است تغييراتي در شيوه كار ايجاد گردد.

معمولاًكنترل كيفي بتن تازه در آخرين مراحل اجرائي و قبل از مصرف (قبل از ريختن در قطعه)بايد انجام شود و نمونه گيري يا نمونه برداري نيز در اين زمان مرسوم است مگر اينكهكنترل كيفي در زمان ديگري نيز مورد نظر باشد كه مسلماً آزمايشهائي در مراحل ديگرضرورت پيدا مي كند. براي انجام اين آزمايش ها، نمونه برداري، يا نمونه گيري درموعد مقرر (براي مثال بلافاصله پس از ساخت بتن) لازم خواهد شد. حداقل حجم نمونهبرداري جهت آزمايشهاي مقاومتي براي بتن هائي با حداكثر اندازه 25 ميلي متر، 25ليتر مي باشد كه براي حداكثر اندازه هاي بزرگتر، افزايش مي يابد. براي آزمايشهايبتن تازه، مقدار حجم نمونه مي تواند كاهش يابد. حجم بتن نمونه حداقل بايد 5/1برابر حجم بتن مورد نياز باشد.

در مراحل نمونه برداري و آمادهسازي نمونه يا آزمونه ها، حتي الامكان شرايط محيطي نبايد تاثير چنداني بر نمونهباقي گذارد مگر اينكه قيد شود، نتيجه آزمايش در شرايط محيطي موجود و پس از تاثيراين شرايط بر بتن براي كنترل كننده اهميت دارد. نمونه ها بلافاصله بايد به محلآزمايشگاه يا آزمايش و قالب گيري حمل گردد تا از باد و آفتاب و تبخير مصون بماند.

گذشت زمان بر خواص بتن اثر گذاراست. بنابراين لازم است براي بسياري از آزمايش، نمونه ها در فاصله زماني خاص تهيهو يا طي زمان خاصي، آماده سازي نمونه ها انجام گردد تا كار قضاوت در مورد نتيجه هابا سهولت بيشتري به انجام رسد. در اين رابطه آزمايشهاي اسلامپ، دماي بتن و درصدهواي بتن بايد حداكثر 5 دقيقه پس از آخرين بخش نمونه گيري شروع شود. براي قالبگيري بتن جهت آزمايشهاي بتن سخت شده، شروع آن حداكثر 15 دقيقه پس از اختلاط بخشهاي مختلف نمونه برداري خواهد بود.

2-2-1- نمونه برداري از تراك ميكسر يااتوميكسر

از 15 درصد اول و آخر آن نبايد نمونه برداريبراي آزمايشهاي مختلف (بجز كنترل يكنواختي اختلاط) انجام شود. عمليات نمونه برداريبايد پس از افزودن آب يا افزودني لازم به تراك ميكسر يا اتوميكسر (در صورتي كهمجاز به اين كار باشيم) و اختلاط كامل آن صورت پذيرد. حداقل 2 بخش نمونه برداري درفواصل منظم زماني در هنگام تخليه بتن از بخش مياني (70 درصد مياني) بايد انجامشود. توصيه مي شود در هنگام تخليه پس از حدود تخليه 20 درصد، 40 درصد، 60 درصد و80 درصد حجم بتن، چهار بخش نمونه برداشته شود. اين بخش هاي نمونه بايد از تمام سطحجريان بتن روي ناوه تراك ميكسر اخذ شود و نبايد از يكطرف آن نمونه گيري صورت گيرد.بخش هاي نمونه بايد از تمام سطح جريان بتن روي ناوه تراك ميكسر اخذ شود و نبايد ازيكطرف آن نمونه گيري صورت گيرد. بخش هاي مختلف بلافاصله بايد با يكديگر به خوبيمخلوط شود و سپس مورد آزمايشهاي مختلف واقع گردد. فاصله زماني بين اولين و آخرينبخش نمونه گيري نبايد از 15 دقيقه تجاوز كند .

2-2-2- نمونه برداري از بتونير يامخلوط كن هاي ديگر بجز بچينگ پلانت

پس از تخليه بتونير حداقل از 5نقطه دپوي بتن، 5 بخش مساوي بتن برداشته و با يكديگر مخلوط مي شود. سطحي كه بتنبروي آن تخليه مي شود نبايد جاذب باشد و مواد مضر و گل و لاي را به داخل بتن واردكند. در اختلاط بخش هاي اخذ شده بايد بتن ها در يك طرف بزرگ (مانند طشت يا فرقون)ريخته و بخوبي با بيلچه و سرتاس، مخلوط شود. رعايت حداكثر فاصله زماني بين بخش اولو آخر نمونه برداري ضروري است.

2-2-3- نمونه برداري از بتن ديگر بچينگپلانت

از 10 درصد ابتدائي و انتهائيبتن خروجي از ديگ بچينگ نبايد نمونه گرفت . از قسمتهاي مياني در فواصل منظم زمانيدر هنگام تخليه بتن ، دو بخش يا بيشتر نمونه بتن تهيه كنيد و سپس آنهارا با همبخوبي مخلوط نمائيد . بتن بايد از تمام جريان بتن خروجي اخذ شود. رعايت حداكثرفاصله زماني 15 دقيقه بين بخش اول و آخر نمونهبرداري ضروري است.

2-2-4- نمونه برداري از وسيله حملروباز (غير چرخان)، تسمه نقاله و شوت (ناوه)

در صورتي كه وسيله حمل و ريختن بجز وسايل فوقباشد نمونهگيري بايد به روشي نزديك باشد كه شباهت بيشتري به آن دارد.

رعايت حداكثر فاصله زماني 15دقيقه بين بخش اول و آخر يك نمونهبرداري ضروري است .

درنگارش ضوابط فوق ASTM C172 واستانداردهاي 3201 ايران و EN 12350-1 و ISO منظور شده است.

2-3- آماده سازي نمونه

در همه روش هاي نمونه برداري ،اختلاط بخشهاي نمونه اخذ شده در يك ظرف بزرگ ضرورت دارد. اينكار با يك بيل يابيلچه در يك تشت يا فرغون انجام مي شود . اينكار بايد بايد با سرعت انجام گردد بهنحوي كه بتوان در موعد مقرر آزمايشهاي تعيين اسلامپ، دماو هواي بتن را شروع نمودزيرا نتايج اين آزمايشها متأثر از گذشت زمان در شرايط محيطي حاكم بر بتن خواهد بودو مسلماً لازم است در طول اين عمليات بتن در معرض باد، تابش مستقيم خورشيد و تبخيرشديد و جدي قرار نداشته باشد.