تواتر نمونه برداري از ديدگاه EN206

نمونهها در EN طبق EN12350-1 گرفته ميشود نمونه گيري براي هر نوع بتن جداگانه انجام  مي گردد. از نظر تواتر نمونه برداري ضوابط خاص وديدگاه هاي ويژه اي در EN وجود دارد .

نمونهگيري پس از افزايش هر گونه آب يا افزودني صورت مي گيرد اما اجازه داده شده است قبلاز افزايش افزودني روان كننده و يا فوق روان كننده نيز نمونه گيري صورت گيرد تاتاثير افزودني بر بتن مورد ارزيابي واقع شود .

درEN اگر اختلاف نتايجآزمونه ها با ميانگين آنها بيش از 15 درصد باشد نتايج اين نوبت نمونه گيري بايدحذف گردد مگر اينكه بررسي ها نشان دهد دليل قابل قبولي براي حذف يكي از آزمونه هاوجود دارد و بدين ترتيب مشكل موجود حل مي شود.

حداقل تعداد نمونه برداري برايارزيابي انطباق بتن بر مقاومت مشخصه يا رده مورد نظر

¯ نمونه گيريبايد به نحو تصادفي در طول ساخت بتن توزيع شود اما بيش از يك نوبت نمونه برداري درطي توليد 25 متر مكعب بتن واقع نشود.

¯¯  وقتي انحراف معيار 15 نوبت آخر از  S37/1 تجاوز كند، تعداد نمونه برداري بايد افزايش يابد.

همانگونه كه ديده ميشود داشتن گواهينامه كنترل (كيفي) توليد درتعداد نوبت هاي نمونه برداري مقاومتيموثر است. همچنين وقتي 35 نتيجه قابل قبول در دست باشد مي توان تواتر را براي بتن هاي داراي گواهينامه تغيير داد بهنحوي كه تعداد نوبت هاي نمونه برداري عملاً نصف شود . در ضوابط قبليEN از هر 75متر مكعب يك نوبت نمونه گيري  پيش بيني شدهبود و اگر چند نوبت جواب مناسب اخذ مي شد مي توانستيم از هر 200 متر مكعب يك نوبتنمونه گيري نمائيم آما به مجرد اينكه جواب مناسب اخذ نمي گرديد مجدداً به روال قبلبر مي­گشت.

6-1-    تبديل مقاومت به مقاومت استوانهاي استاندارد

دراستاندارد ايران و آئين نامه آبا و ساير مشخصات فني عمومي و مقررات ملي در ايران،آزمونه هاي استوانه اي به قطر 150 ميل متر و ارتفاع 300 ميلي متر بصورت استانداردمعرفي شده است.

اگرآزمونه ها از نظر شكل يا اندازه، متفاوت با استاندارد باشد لازم است تبديل هاي زيرانجام گيرد و سپس از نتايج حاصله استفاده گردد.

6-3-1-    تبديل مقاومت آزمونه هاي مكعبي150 ميلي متري به مقاومت استوانه اي استاندارد

اگرمقاومت آزمونه مكعبي مساوي يا كمتر از 25 مگاپاسكال باشد آنرا در 8/0 ضرب مي كنيم.اگر مقاومت آزمونه مكعبي مساوي يا بيشتر از 25 مگاپاسكال باشد، مقدار 5 مگاپاسكالاز آن كم مي كنيم.

بدينترتيب مقاومت استوانه اي استاندارد بدست مي آيد.

6-3-2-    تبديل مقاومت آزمونه هاي مكعبيبه مكعبي 150 ميلي متري

در صورتيكه ابعاد آزمونه مكعبي برابر 150 ميلي متر نباشدطبق جدول زير اين تبديل انجام مي شود و مقاومت مكعبي 150 ميلي متر از تقسيم مقاومتمكعبي غيراستاندارد به اين ضريب بدست مي آيد.

6-3-3-    تبديل مقاومت آزمونه هاي استوانهاي غير استاندارد

 از تقسيم مقاومت آزمونه هاي آزمونه هاي استوانهاي غير استاندارد به ضريب مندرج در جدول زير، مقاومت آزمونه استوانه اي استانداردبدست مي آيد.

نسبتارتفاع به قطر اين آزمونه ها برابر 2 مي باشد.

6-3-4-    تبديل مقاومت آزمونه هاياستوانه اي با 2>H/D به آزمونه با نسبت 2=D/H

در صورتيكه قرار باشد مقاومت چنين استوانه هائي به مقاومتاستوانه هاي عادي با نسبت ارتفاع به قطر برابر 2 تبديل شود، ضريب مندرج در جدولزير در مقاومت موجود ضرب مي شود. براي نسبت ارتفاع به قطر كمتر از 1 ضريب ارائهنشده است و نمي توان تبديل را انجام داد. اگر نسبت ارتفاع به قطر كمتر از 94/1باشد تصحيح لازم است. اين ضرائب براي بتن هائي با چگالي خشك بيش از 1600 كيلوگرمبر مترمكعب و بتن هاي معمولي قابل كاربرد است. ضمناً مقاومت بتن بايد در محدوده 14تا 42 مگاپاسكال باشد.

براينسبت ارتفاع به قطر 94/1 تا 10/2 تصحيح لازم نيست و ارتفاع مازاد بايد بريده شود.

بديهياست اين موارد براي مغزه هاي استوانه اي حاصله از بتن سخت شده كاربرد دارد. برايساير نسبت هاي ارتفاع به قطر، ضريب تبديل با درون يابي بدست مي آيد.

6-2-    مرتب نمودن نتايج آزمايش هايكنترل مقاومت

6-4-1-        نتايج آزمايش مقاومت نوبت هاينمونه برداري (ميانگين دو آزمونه) بايد بر اساس تاريخ و ساعت اخذ نمونه مرتب گرددتا در مراحل بعدي بتوان آنها را مورد استفاده قرار داد.

6-4-2-        از نتايج هيچيك از نوبت هاينمونه برداري نمي توان صرفنظر نمود مگر اينكه دستگاه نظارت مطمئن شود كه خطاي عمدهاي در مراحل تهيه نمونه بتن تازه (نمونه برداري)، قالب گيري و تراكم آن، نگهداري وعمل آوري (محافظت و مراقبت و پروراندن)، حمل، كلاهك گذاري و يا در انجام آزمايشتعيين مقاومت بتن رخ داده باشد.

متاسفانه بدليل ناآشنائي آزمايشگران و تهيه كنندگان نمونه ها و عدم وجود امكانات مورد نياز براينگهداري و آزمايش، اشكالات متعددي در اين رابطه به چشم مي خورد. بويژه حفاظت و عملآوري آزمونه ها در روز اول از نظر رطوبتي و دما دچار مشكلات جدي است همچنين درهنگام حمل يا خروج آزمونه ها از قالب و يا عمل آوري تاسن مورد نظر همواره نقص هاييمشاهده مي شود كه اعتبار نتايج را به زير سوال مي برد.

در صورتيكه تشخيص دادهشود نتيجه يك نمونه (يك نوبت نمونه برداري) به دلايل فوق معتبر نمي باشد لازمست آننتيجه از فهرست نتايج حذف گردد قبل از اينكه بخواهيم قضاوت را در مرحله بعد دردستور كار قرار دهيم.