چه تدابيري جهت مهار كردن وجلوگيري از گسترش و تثبيت وترميم آنهابايد به كار برد؟
از آنجا كه اين تركها به دلائلمختلف بوجود مي آيد راهكارهاي مقابله با آن متفاوت است و جلوگيري از گسترش و تثبيتآنها و ترميم هر يك نياز به بحث هاي طولاني دارد كه بهتر است به منابع مختلف بويژهكتاب هاي تعمير و ترميم بتن و سازه هاي بتني مراجعه شود.
ترك هاي بتن اجرا شده به دلايلمختلفي ايجاد مي شود كه معمولاً به دليل تغييرات حجمي بتن و بويژه خمير سيمان آنحاصل مي گردد.البته تركهاي ناشي از خمش و برش دراعضاء سازي اي از اين امر مستثنياست . ساير تركهائي كه در بتن مشاهده مي شود به دلائل اجرائي و يا در شرايط محيطيحاكم بر سازه در حين بهره برداري از قطعه بتني بوجود مي آيد.
در حين اجرا و در چند روز اولتركهاي ايجاد شده در بتن خميري قبل از سخت شدن و هم چنين در بتن سخت شده به ترتيببه دليل جمع شدگي خميري (Plastic Shrinkage) و جمعشدگي ناشي از خشك شدگي (Drying Shrinkage) مشاهده ميشود .در مرحله بهره برداري از بتن به دلائلي همچون تري و خشكي مكرر، يخ بندان و آبشدگي پي در پي ، حمله سولفاتها ،خوردگي ميلگردها و انبساط ناشي از واكنش سنگدانه ها با قليائي ها و عوامل ديگر در طي زمان ممكن استترك بخورد.
جمع شدگي خميري به واسطه از دستدادن آب بتن به دليل تبخير يا مصرف آن در هيدراسيون بوجود مي آيد كه عمدتاً بهدليل تبخير سطحي در حين اجرا و پس از ريختن و تراكم مي تواند موجب ترك خوردگي شود.دماي زياد بتن ، دماي زياد هواي مجاور ، وزش باد و رطوبت نسبي كم در محيط به همراهتابش مستقيم آفتاب برسطح بتن از جمله عواملي است كه تبخير را شدت مي بخشد.
گاه وجود موادي همچون ميكروسيليس وپوزولانها در بتن به كاهش آب انداختن آن مي انجامد و عليرغم تبخير كم از سطح بتن ،جمع شدگي حاصله به ترك خوردگي منجر مي شود. نسبت آب به سيمان زياد ، عيار سيمانبالا و وجود مواد ديرگيركننده در كنار برخي عوامل ديگر موجب افزايش ترك ها مي گردد.اين ترك ها به صورت نامنظم و در فاصله بين ميلگردها بوجود مي آيد و عمق آن عملاًكمتر از يك يا دو سانتي متر است. نشست خميري بتن كه كاهش ضخامت را بدنبال دارد دربتن مسلح ، بويژه در دالها، به خالي شدن زير ميلگرد منجر مي گردد و جمع شدگي درجهت ديگر به ترك خوردگي در سطح بتن و درست در بالاي ميلگرد و به محاذات آن ميانجامد كه عمقي برابر ضخامت بتن روي ميلگرد دارد. اين ترك ها در همان چند ساعت اولبوجود مي آيد. اين ترك ها در ارتفاع ديوار و ستون بصورت افقي و در نزديكي بالاي آننيز ديده مي شود. گاه ترك خوردگي به دليل جمع شدگي ناشي از خشك شدگي ، پس از سختشدن و بويژه پس از خاتمه دادن به عمل آوري رطوبتي در محيط هاي خشك همراه با وزشباد و تابش آفتاب و گرم ديده مي شود كه چند روز پس از بتن ريزي بوجود مي آيد.
ترك خوردگي هاي ديگري نيز به دليلشوك هاي حرارتي در هنگام عمل آوري حرارتي (گرم كردن يا سردكردن ناگهاني) و يا شروعسريع بخاردهي به بتن در ساخت قطعات بتني بويژه قطعات پيش ساخته مشاهده مي شود.
براي مطالعه بيشتر مي توانيد به ACI 224 و يا نشريه 326 مركز تحقيقات ساختمان و مسكنتحت عنوان ترك خوردگي در سازه هاي بتني مراجعه نمائيد.
لازم به ذكر است در قطعات بتنيحجيم نيز به دليل افزايش دماي مغز بتن واختلاف دماي سطح و مغز بتن ، تنش هاي حرارتي حاصل مي شود كه به ترك خوردگي ميانجامد .