دیرگیر کننده های بتن و سیمان یا کُندگيرکننده‌های بتن

DEZOBUILD R-4410

فوق روان کننده بتن با خواص حفظ اسلامپبالا

شرح محصول :  DEZOBUILDR-4410 ، فوق روان کننده ای از  نسل سوم بر پایه پلی کربوکسیلات های اصلاح شدهمی باشد.. این محصول با خواص حفظ اسلامپ بتن در زمان طولانی و تاخیری 2 تا 6 ساعتطراحی گردیده است.

نحوه اثرگذاری :

DEZOBUILD R-4410دارای مکانیسم اثر گذاری به دو صورت به شرح ذیل می باشد :

• ایجاد غشاء بر روی سطح ذرات سیمان نموده و ممانعت فضایی ناشی از ضخامت لایه جذب شده ، از تجمع ذرات سیمان جلوگیری می کند.
• ایجاد نیروی دافعه بین ذرات سیمان ناشی از جذب ذرات پلیمر و تشکیل بارهای همنام .

اثر بر روی حفظ کارایی بتن :

• بتن اصلاح شده با فوق روان کننده DEZOBUILD R-4410 کارایی خود را در حدود 2 تا 6 ساعت در دمای 20 درجه سانتیگراد ( دمای داخلی بتن ) حفظ می نماید.
• مدت زمان حفظ کارآیی نه تنها به دمای بتن بستگی دارد، بلکه به نوع سیمان، دانه بندی ، نحوه جابجایی و مقدار افزودنی نیز بستگی دارد.

کاربرد و موارد استفاده :

• بتن ریزی به روش ترمی
• بتن با حمل طولانی
• بتن ریزی در شرایط آب و هوایی گرم
• مناسب جهت بتن با سیمان های با افت اسلامپ بالا
• بتن ریزی در مسیر و پمپاژ طولانی در آب و هوای گرم و معتدل
• ساخت بتن های فوق روان همراه با میکروسیلیس ، خاکستر بادی و سرباره

مزایای DEZOBUILD R-4410     :

• عدم ایجاد آب انداختگی و جداشدگی با افزایش روانی
• تولید بتن با اسلامپ تاخیری 2 تا 6 ساعت ، بدون افت مقاومت، قابل استفاده در شرایط آب وهوایی گرم و معتدل
• کاهش ترک های ناشی از جمع شدگی
• کاهش نفوذپذیری در مقابل آب، کلراید و سولفات بدلیل کاهش شدید نسبت آب به سیمان
• افزایش مقاومت سایشی و دوام بتن در مقابل سیکل های یخ و ذوب بدلیل کاهش نسبت آب به سیمان
• حفظ کارایی در طول زمان و جلوگیری از ایجاد درز سرد در فواصل بتن ریزی
• بهبود و تسهیل عملیات پمپاژ و تراکم
• DEZOBUILD R-4410 جهت تولید بتن با کارایی بالا و توان حفظ اسلامپ در زمان طولانی طراحی گردیده است. این محصول کاهش در مقاومت های سنین اولیه داشته که در سنین 7 تا 28 روز عامل افزایش مقاومت فشاری نسبت به بتن شاهد می شود.
• کاهش میزان مصرف در مقایسه با افزودنی های پلی کربوکسیلات معمولی

مطابقت با استاندارد :

• ASTM C494 TYPE G
• EN 934-2-TABLE 11.1/11.2
• ISIRI 2930 –TABLE 12.13

خصوصيات فيزيكي و شيميايي :

میزان مصرف  :

• DEZOBUILD R-4410 قابل استفاده به میزان 0.5 تا 1.5 درصد نسبت به وزن ترکیبات سیمانی می باشد.
• میزان مصرف با توجه به طرح اختلاط و خصوصیات مورد نیاز تعیین می شود.
• پیشنهاد می شود جهت تعیین میزان مصرف DEZOBUILD R-4410 و تاثیر آن بر روی خواص بتن تازه و سخت شده مانند کارایی ، حفظ کارایی ، گیرش و مقاومت های اولیه و نهایی تست هایی در محل کارگاه و با مصالح و شرایط موجود انجام شود.

روش استفاده :

• آماده مصرف و با هر نسبتی با آب مخلوط می شود.
• هم زمان با آب اختلاط به میکسر میتوان اضافه کرد.
• به طور مستقیم به سیمان و ترکیبات خشک افزوده نشود.
• در پایان عمل اختلاط میتوان به میکسر بچینگ و یا به داخل تراک میکسر افزود. در این حالت به ازاء هر مترمکعب یک دقیقه اختلاط با دور تند انجام شود.

سازگاری با ترکیبات سیمان :

مناسب برای استفاده با انواع سیمان و یاترکیبات جایگزین سیمانی از جمله : خاکستر بادی میکروسیلیس و سرباره می باشد.

سازگاری با افزودنی های دیگر :

• با سایر افزودنی ها از پیش مخلوط یا مصرف نشود مگر آنکه تولید کننده مجاز بداند.
• توصیه می شود که در چنین شرایطی با واحد فنی شرکت رایحه بتن سبز ( کلینیک فنی و تخصصی بتن ایران ) مشورت شود.

بسته بندی :

DEZOBUILD R-4410در گالن های 20 ، بشکه های 220 و مخازن 1100 کیلوگرمی عرضه می گردد.

انبار داري :

توصیه می شود که انباداری در دمای 5 تا 40درجه سانتیگراد به دور از تابش مستقیم آفتاب باشد. در صورت یخ زدگی دمای مواد رابالا آورده تا ذوب شود و سپس توسط یک میکسر مخلوط شود.

عمر نگهداري :

در صورت حفظ و نگهداری در شرایط مناسبپیشنهادی و در بسته بندی اولیه تا 12 ماه قابل نگهداری می باشد.

ایمنی :

DEZOBUILD R-4410ماده ای کم ضرر می باشد. در شرایط عادی آسیبی به پوست نمی رساند. اما به عنوان یکترکیب شیمیایی و رعایت موارد احتیاطی برای جلوگیری از تماس با پوست و با چشم ازدستکش های محافظ و عینکاستفاده شود و یا پس از تماس مستقیم با پوست و یا چشم با آبشسته شود.

خدمات فني :

بخش فني شرکت رایحه بتن سبز ( کلینیک فنیو تخصصی بتن ایران ) در جهت ارائه مشاوره فنی مربوط به بتن و بتن ریزی و نحوهاستفاده صحیح از مواد خود در کارگاه آماده همکاری و انجام خدمات می باشد.

دیرگیر کننده های بتن و سیمان یا کُندگيرکننده‌هایبتن

 موادی هستند کهعموما به دو شکل زيربه مخلوط های پايه سيمانی افزوده شده و گيرش آن ها را به تاخيرمی اندازند:

-       استفاده از روان کننده ها و يا فوق روان کننده ها يی کهتاثيرجانبی کندگيری دارند.

-       استفاده از يک ماده افزودنی کند گير کننده مستقل.

ايجادتاخير در گيرش بتن در بسياری موارد مانند: بتن ريزی در هوای گرم و مناطق گرمسيری،حمل و نقل های طولانی، کسب زمان لازم برای ريختن و پرداخت بتن، هماهنگی با سرعتحرکت قالب لغزنده، کنترل دمای آبگيری بخصوص در بتن های حجيم يا بروز وقفه درعمليات بتن ريزی ضروری است که می تواند با استفاده از افزودنی های کند گير کنندهامکان پذير شود. استفاده از کند گير کننده ممکن است بر طراحی و يا روند بتن ريزیتاثير گذارد: بعنوان مثال با کنترل دمای بتن  می توان مقاطع بزرگتری را طراحی و اجرا نمود، ويا نماهای تزئينی با استفاده از سنگدانه های نمايان بوجود آورد.

برخی ازسيمان ها دارای خاصيت کند گيری هستند و گيرش بتن را به تاخير می اندازند،تاخيرايجاد شده بايستی در محاسبه زمان گيرش مورد انتظار لحاظ گردد. حتی مشاهدهگرديده است که تغيير در ترکيبات يک نوع سيمان به خصوص ميزان قليايی ها تاثير قابلملاحظه ای بر زمان گيرش دارد.

تعريف

افزودني‌هاي کند گير کننده^[1]مواد آلي و يا تركيبي از مواد آلي و معدني هستند كه براي حفظکارايی بتن و يا ملات تازه به مخلوط اضافه می شوند. رعايت دقيق دستورالعمل هایسازنده و دقت در اندازه گيری مقادير مصرفی از اهميت بالايی بر خوردار است، زيراهمواره خطر عدم گيرش ناشی از مصرف بيش از اندازه افزودنی های کند گير کننده وجوددارد.

افزودنيهای کندگيرکننده روندکسب مقاومت های مکانيکیکوتاه مدت بتن را به تاخيرانداخته اما پس از عمرهای 5 و 7 روزه  رشد مقاومت جبران شده و در اغلب موارد ايجادآرامش در روند گيرش باعث حصول نتايج مقاومتی بهتر و توليد محصولاتی با تخلخل کمترنسبت به نمونه های فاقد افزودنی می گردد. اگر چه در زمانی که افزايش مقاومت هایمکانيکی نيز مد نظر قرار مي گيرد، استفاده از افزودنی های کاهنده آب با خاصيت کندگيری يا مصرف توام هر دو افزودنی توصيه می شود.

دسته‌بندي

افزودني‌هاي کندگير کنندهرا می توان در دو گروه طبقه بندی نمود. گروه اول شامل کندگيرکننده های مستقل ( ASTM C-494 Type B )و ديگری تاثير کندگيری افزودنی های كاهنده آب( ASTM C-494 Type D&G) میباشند کهقادرند زمان گيرش اوليه را بر اساس دسته بندی استاندارد ASTM C-494 ، آيين نامه بتن ايران و ديگر استانداردهای معتبر بين المللی از يک تاسه و نيم ساعت به تاخير انداخته و پس از سپری شدن اين زمان، گيرش سيمان بطور طبيعیادامه می يابد. گروه دوم شامل آن دسته از کند گير کننده های مستقل می باشد کهقادرند ساعت های طولانی ( حتی تا 72 ساعت) تاخير در گيرش بتن پديد آورند، مصرف بيشاز اندازه اين مواد ممکن است باعث عدم گيرش سيمان و در نتيجه فاسد شدن بتن گردد(ناگير کنندگی). اين نوع ناگير کننده ها درکنترل گيرش بتن باقی مانده در تراک هاجهت شستشوی آسانتر در پايان روز، و يا نگهداری بتن توليد شده در طول شب و يا حتیتعطيلی آخر هفته استفاده می شوند.   اخيرا برای بتن پاشی در داخل تونل ها از اين نوعناگيرکننده ها استفاده نموده و بتن را در داخل ميکسر ساعت ها حفظ می نمايند. سپسبا استفاده از افزودنی فعال کننده و يا زودگيرکننده گيرش بتن آغاز شده و حتی باتنظيم مقدار زودگير کننده می توان گيرش اوليه بتن پاششی را به چند ثانيه رسانيد.

مكانيزم عملكرد کند گير کننده ها

فرايند گيرش و سخت شدنسيمان از طريق اندرکنش سيمان و آب ميسر ميشود، محصول اين ترکيب مواد سختی با نامژل سيليکات کلسيم هيدراته شده( (  CSH  ميباشد، که در ضمن باعثآزاد شدن سريع يون های کلسيم در محيط می شود. تجمع اين محصولات در اطراف ذراتموجود در مخلوط و ايجاد لخته های بزرگترمنجر به تشکيل بتن خميری شده و در ادامه آنسخت شدن و کسب مقاومت بتن اتفاق می افتد.

با توجه به تعدد مواد اوليهمصرفی در توليد افزودنی های کند گير کننده و ترکيبات مختلف آن ها نمی توان مکانيزم واحدی را برای عملکرد همه آن ها تعريفنمود، ولی بطور کلی عملکرد اين افزودنی ها به شکل های زير می باشد:

1-برخی از افزودنی های کندگير کننده با تجمع يون های کلسيم آزاد در اطراف مواد سيمانی هيدراته نشده از ادامهروند گيرش برای مدت زمان معينی جلو گيری می نمايند، زمان تاخير در گيرش به عواملیچون نوع و ترکيبات کند گير کننده، مقدار مصرف، و زمان افزودن به مخلوط بستگی دارد.

2- گروهی ديگر از اينافزودنی ها دارای عملکرد دوگانه هستند، بدين ترتيب که علاوه بر تشکيل غشايی دراطراف مواد سيمانی هيدراته نشده و جلو گيری از آب گيری آنها، دارای خاصيت پراکندهکنندگی ذرات بوده و از لخته شدن و تشکيل بتن خميری جلو گيری می نمايند. اين نوعمواد کند گير کننده از توان دير گيری بيشتری برخوردارند و ميتوانند بتن توليد شدهرا برای ساعت ها و يا روز های بعدی بشکل کاملا تازه نگهدارند.

تركيبات شيميايي و مواد تشكيل‌دهنده

 موادي كهبعنوان كند گير کننده به‌كار مي‌روند، معمولاً شامل ترکيبات و مشتقات مواد شيمياييزير هستند كه ممكناست به تنهايي و يا در تركيب با ساير مواد آلي و يا معدنی مورد استفاده قرارگيرند:

- نمک ها و ترکيبات اسيد ليگنو سولفونيک

- برخی از نمک های اسيد نفتالين سولفونيک با جرمملکولی سنگين

- هيدروکربورها و گلوکنات ها

- شکر، ملاس و انواع مواد قندی

- نمک های اسيد کربوکسيليک

- نمک های غير ارگانيک برخی از فسفات ها و بورات ها

كاربرد

همانند سايرافزودني‌هايشيميايی بتن، كندگيرکننده ها نيز پاسخگوي نيازهاي متعـددي در كارگاه هستند، بهخصوص در شرايط آب وهوايی ايران که در منطقه گرم و خشک طبقه بندی می شود، هموارهگيرش های زود هنگام باعث بروز مشکلات متعدد اجرايی می شوند. شايد تاکيد برتوجهويژه به اين نوع افزودنی ها و قراردادن آن در طراحی بتن ضروری باشد. حتی در مواقعیکه به لحاظ دسترسی به سيمان و مصالح مرغوب و وجود ابزار های مناسب توليد و مديريتکارگاهی سازمان يافته نيازی به مصرف انواع ديگر افزودنی ها نباشد ولی روند گيرش ،کسب مقاومت بتن، پرداخت وعمل آوری نامناسب باعث عدم توفيق در کسب ويژگی های بتنسخت شده گردد. افزودنی های کندگيرکننده می توانند بسياری از مشکلات اجرايی و نتايجنا مطلوب بتن سخت شده را برطرف نمايند.

اهم موارد کاربرد افزودنیهای کندگيرکننده به شرح زير می باشد:

1- حمل و انتقال بتن- اغلبدر مناطق شهری امکان ايجاد بتن ساز مرکزی در کارگاه وجود ندارد يا شرايط توليد 24ساعته آن مهيا نيست،  يا بدليل احجام بتنريزی، ايجاد بتن ساز مرکزی توجيه اقتصادی نداشته واستفاده از بتن آماده اجتنابناپذير است. حتی در برخی از پروژه های برون شهری مانند کارگاه های تونل سازی، ياگستردگی فضای کارگاه، خرابی و متوقف شدن کاميون حمل کننده و يا مناطق کوهستانیفاصله زمانی توليد اولين بخش بتن تا ريختن آخرين قسمت هر تراک موجب هيدراته شدن وحتی گيرش بخش قابل توجهی از بتن قبل از ريختن آن می شود. در همه اين موارد افزودنکندگيرکننده برای ايجاد تاخير در گيرش بتن متناسب با زمان حمل وانتقال بتن به درونقالب ضروری است.

2- بتن ريزی حجيم- دمایايجاد شده در بتن های حجيم ناشی از آب گيری مقادير زياد سيمان باعث پديد آمدناختلاف شديد دما بين هسته ميانی وسطوح بيرونی شده و منجر به بروز ترک های حرارتیمی شود، در چنين مواردی علاوه بر تمهيدات کارگاهی برای کاهش اختلاف دما، استفادهاز کند گيرکننده باعث ايجاد آرامش در روند آبگيری و در نتيجه کنترل دما می شود.

3- بتن ريزی باقالب هایلغزنده- طراحی حرکت قالب های لغزنده به گونه ای است که جهت پرهيز از چسبندگی بتنبه قالب لازم است تاخيرهای چند ساعته در گيرش بتن پيش بينی گردد. به علاوه، درصورت وجود آرماتور با فشردگی زياد در طراحی سازه احتمال عدم چسبندگی بين بتن وفولاد وجود دارد. اين پديده در زمانی که بتن دارای روانی لازم نبوده يا ويبره کاملميسر نيست تشديد می شود. حضور کند گير کننده در طرح اختلاط بتن اين فرصت را فراهممی آورد که بتن ريخته شده تحت نيروی وزن خود فضای موجود بين آرماتورها را بخوبی پرنموده و چسبندگی بين بتن و فولاد را افزايش دهد.

4- بتن ريزی شمع ها وديوارهای عظيم- در چنين طرح های بتن ريزی علاوه برمشکل ايجاد دمای بيش از حد، لزومپيوستگی سازه و عدم پيدايش درز های واريزاز يک سو و عدم امکان توليد و ريختن احجامبسيار زياد بطور پيوسته از سوی ديگر،کندگيری بتن هايی که زودتر ريخته میشونداجتناب ناپذيراست. اين مسئله در هنگام بتن ريزی عرشه پل ها و يا تير های بزرگنيز دارای اهميت است و گيرش تدريجی و هماهنگ بتن باعث کاهش خطر خميدگی و انحرافسازه می شود.

5- پرداخت ونماسازی- در مواردیکه سطح نهايی نياز به پرداخت دارد يا به منظور ايجاد پيوند بهتر بتن با لايه روکشسطحی ، جلوگيری از خشک شدن سطح بتن به کمک کندکيرکننده ميسر می شود. ضمنا ايجادنماهای تزئينی با سنگدانه های رنگی به کمک خميرها و يا کاغذ های آغشته بهکندگيرکننده انجام می شود.

6- شستشوی کاميون های حمل-عدم دسترسی به آب يا لزوم صرفه جويی در مصرف آن بخصوص در واحد های توليد بتنآماده، و در برخی موارد جهت پرهيز از آلايندگی محيط زيست در سال های اخير استفادهاز نوعی کندگيرکننده را متداول ساخته است که بجای شستشوی کاميون های حمل بتن درپايان هر نوبت کاری, گيرش بتن باقی مانده در ديگ را برای مدت زمان لازم به تاخيرمی اندازد.

تاثير كندگيرکننده بر ويژگی‌های بتن تازه و سخت شده

 مهمترين نقشافزودني‌هاي كندگير کننده بر روی بتن تازه است ، و چنانچه در بند 5 بطور مشروح بيانگرديد کندگيرکننده ها تاثير غيرقابل انکاری بر روی بتن تازه در مراحل ساخت، حمل،انتقال، ريختن، پرداخت و روند کسب مقاومت دارند.

تاثير اين افزودنی ها بر روی بتن سخت شده نيز پيامدنقش آن ها بر روی بتن تازه می باشد و از آن جمله می توان به موارد زير اشاره نمود:

1-دوام- آرامش در روند گيرش باعث می شود تا بتن بهتدريج در قالب جای گيرد و حباب های درشت و مضر از لايه های درونی به طرف سطح آمدهو خارج شوند. اين پديده منجر به توليد بتنی با تخلخل و نفوذ پذيری کمتر ميشود و درنتيجه آسيب پذيری بتن سخت شده بخصوص در مناطق دريايی کمتر خواهد بود. لازم بهتاکيد است که در موضوع دوام بتن نقش ساير افزودنی های بتن مانند مواد هوازا وکاهنده های آب غير قابل انکار است .

2- جمع شدگی و کنترل ترک- گيرش های سريع يا ناهماهنگبخش های مختلف بتن منجر به بروز ترک هاي حرارتی و جمع شدگی می شود. اين پديده دربتن های حاوی کندگيرکننده به شکل قابل ملاحظه ای کاهش می يابد. جمع شدگی در هنگامخشک شدن در بتن هايی که فرصت جاگيری بهتر در قالب را دارند کمتر است و به عبارتديگر بخش عمده جمع شدگی در مرحله خميری اتفاق می افتد.

3-مقاومت نهايی- اگرچه افزايش مقاومت مکانيکی بتنسخت شده با طراحی دقيق اجزای بتن و کاهش آب مصرفی رابطه مستقيم دارد، ولی بتن هایحاوی کندگيرکننده به دليل گيرش يکنواخت و کاهش ترک های اجرايی و خشک شدن در مقايسهبا بتن فاقد افزودنی، با وجود تاخير در کسب مقاومت اوليه، انتظار می رود دارای مقاومت فشاری وخمشی دراز مدت بيشتری باشند.

4- سطوح بتن- خروج حباب های درونی بتن و جاگيری بهتربتن باعث پيدايش سطوح صاف تر درون قالب و سطح رويی بتن می شود. ضمن اينکه بتن هایحاوی کندگيرکننده در برابر تغيير شکل و خزش پايداری بهتری از خود نشان می دهند.

تاثير مواد متشكله بتن بر عملكرد كندگيرکننده ها

اجزای تشکيل دهنده بتن و بخصوص ترکيبات سيمان تاثيرقابل توجهی بر عملکرد افزودنی کندگيرکننده دارند. به عنوان مثال، افزايش ميزانقليايی ها (  (Na2O+K2Oو آلومينات ها  باعث کاهش تاثير کندگيرکنندگی ميشوند و برعکس،سيمان های حاوی قليايی های کمتر و يا سليکات کلسيم بيشتر نياز کمتری بهکندگيرکننده دارند. اين مسئله لزوم انجام آزمايش های اوليه کارگاهی برای تعيينمقدار مصرف، و همچنين تداوم اين آزمايش ها بر روی هر محموله سيمان وارده به کارگاهرا ضروری می سازد.

وجود پوزولان ها در سيمان و يا افزودن مواد پوزولانیبه بتن  بر گيرش بتن اثر می گذارند و درنتيجه لازم است مقدار مصرف کندگيرکننده درهربار تغيير درمقادير پوزولان ها مجددابررسی شود. به عنوان مثال تغيير سيمان کارگاه از نوع 2 به سيمان پوزولانی باعثتاخير در زمان گيرش می شودو لازم است قبل از استفاده از سيمان پوزولانی مقاديرجديدمصرف کندگيرگننده توسط آزمايش های کارگاهی تعيين شود.

تاثير عوامل محيطی و اجرايي

 دما مهمترينعامل محيطی است که بر عملکرد کندگيرکننده تاثيرمستقيم دارد. اصولا، يکی از دلايلتوصيه مصرف کندگيرکننده، مقابله با مشکلات بوجود آمده در هوای گرم می باشد. رطوبت،سرعت وزش باد، ماشين آلات و تجهيزات توليد و انتقال بتن، زمان حمل، و مهارت نيروهاياجرايي از ديگر عوامل تاثير گذار در عملكرد افزودني‌های كندگيرگننده می باشند. بعنوانمثال مقدار مصرف کندگيرکننده در ساعات مختلف روز و شب متفاوت خواهد بود.

از آنجاکه مصرف بيش ازاندازه اغلب کندگيرکننده هامنجر به ديرگيرکنندگی مضر خواهدشد، دقت اندازه گيری و پيمانه کردن از اهميت ويژهای برخورداراست.

رهنمودهای اجرايي در كارگاه

معمولا افزودني‌هاي كندگيرکننده در حالت مايع اندازه‌گيريو مصرف مي‌شوند و چنانچه اين افزودني‌ها به شكل جامد (پودر) تحويل گردند، لازم استابتدا بر طبق پيشنهاد توليدكننده محلولي با درصد جامد مناسب ازآن تهيه و سپس مصرفشوند.

چگالي افزودني‌هاي ارسالي مايع و يا آن هايي كه در كارگاهبه مايع تبديل شده‌اند بايد براساس معيار و استانداردي كه توليدكننده معرفي مي‌كندسنجيده و با آن مقايسه گردد. براي اين منظور مي‌توان به سهولت و با استفاده ازوسايلي چون مايع‌سنج يا چگالي‌سنج، درصد جامد و غلظت مناسب آنرا بررسي نمود. اينعمل بايد در دماي استاندارد انجام و نتايج آن به عنوان بخشي از كنترل كيفيت ثبت ونگهداري گردد.

تمامی افزودني‌های کندگيرکننده در محدوده ی زمانیمعينی بر مخلوط بتن تاثير مي‌گذارند و به محض اتمام اين محدوده ی زمانی، آب گيریسيمان آغاز می شود. بنابراين، مقادير مصرف به گونه ای بايد تنظيم شود تا فرصت كافیبرای ريختن، لرزاندن، پرداخت و كارهای تكميلی فراهم گردد.

رهنمودهای كاربردی

چنانچه اطلاعات كافي و معتبر از كاربرد يك افزودنيدر دسترس نباشد، بهترين روش براي بررسي تاثير افزودني بر خواص بتن، انجام آزمايش‌هايكارگاهي است. لازم است اين آزمايش‌ها با توجه به اوضاع جوي پيش بيني شده، روش وامكانات عملي ساخت بتن و با استفاده از مصالح مصرفي كارگاه انجام پذيرد. پارامترهاييكه انتظار مي‌رود در اثر به كار بردن كندگيرکننده در طرح عمليات بتن ريزی تغيير‌كنندعبارتند از: زمان و روند گيرش، کاهش دما و اصلاح روند توليدآن، و تاخير دربازکردنقالب ها.

قبل از شروع كار اصلي بهتر است تعداد كافي طرحاختلاط در آزمايشگاه كارگاه تهيه و آزمايش گردد و با ثبت نتايج و مقايسه ی آنها طرح‌هايبهينه براي اجرا برگزيده شوند. اگرچه راهنمايي‌هاي بسيار مفيدي در آيين نامه‌هاي معتبربين‌المللي و استاندارد‌هاي ساختماني ايران براي كاربرد افزودني‌هاي شيميايي وجوددارد، ولي اغلب آن ها در شرايط استاندارد و آزمايشگاهي كنترل شده  نتيجه گيري شده‌اند. بنابراين، بهتر است ضمنپيروي از آن ها نسبت به انجام آزمايش‌هاي كارگاهي نزديك به شرايط واقعي كاربردي دركارگاه اقدام نمود.

همواره لازم است طرح اختلاط اين گونه بتن‌ها مجدداًبررسي شود. چنانچه يك طرح بتن داراي كارآيي و قابليت پرداخت مناسب باشد و لازمشودکه به آن ماده كندگيرکننده افزوده شود، تغييری در مقادير آب، سيمان و يا مقدار حبابهای ريز به وجود نمی آيد و در نتيجه نيازی به تغيير در نسبت های اجزای بتن نمیباشد. با توجه به اينكه اغلب افزودني‌هاي کندگيرکننده مواد محلول در آب هستند،لازم است در هنگام محاسبه ی آب اختلاط و نسبت آب به سيمان، مقدار آب موجود در اينافزودني‌ها محاسبه و معادل آن از آب اختلاط كاسته شود. ولي بخش جامد آن هاكه نسبت به حجم كل بتن بسيار ناچيز هستند معمولا ناديده گرفته مي‌شوند.

مخازن نگهداري افزودني‌ها بايد به آساني قابلشناسايي بوده و محلول‌ها در برابر آلودگي، تبخير، رقيق شدن، دماي بسيار بالا و يخ‌زدگي،محافظت شوند. توجه به زمان انبارداري هر افزودني براساس توصيه ی توليدكننده ی آنضروري است. اختلاط دو يا چند افزودني با هم مجاز نمي‌باشد وبايد آن ها را به طورجداگانه پيمانه و به مخلوط اضافه کرد. مگر اين كه سازگاري آن ها با يكديگر قبلاًتوسط توليدكننده بلامانع اعلام شود. برای مثال، ممكن است کندگيرکننده و روان‌كنندهی بخصوصی با هم سازگاري نداشته باشند و هركدام در مخازن جداگانه نگهداري و بافاصله زماني مناسب به مخلوط كن بتن افزوده شوند.

با توجه به اين كه اين افزودني‌ها معمولا در مقاديربسيارکم و بر اساس نسبت های كوچک به سيمان مصرف مي‌شوند، لازم است لوازم اندازه‌گيریدقيق برای پيمانه كردن آن ها در كارگاه فراهم و در ضمن آموزش‌های لازم در موردحساسيت و تاثيرات نامطلوب احتمالی ناشی از مصارف نادرست به كاربران ارايه شود.

ارزيابي و انتخاب كندگيرکننده

عملكرد افزودني‌ها از هر نوع و طبقه با يكي از شيوه‌هايزير بررسي مي‌شوند. اين شيوه‌ها ممكن است به تنهايي يا باهم در تشخيص و انتخاب يكافزودني مورد توجه قرار گيرند.

1)  نتايجحاصل از كاربرد موفقيت آميز يك افزودني در كارهاي مشابه قبلي كه تحت شرايط كنترلشده ی كارگاهي انجام شده باشد. در اين روش بايد تا حد امكان شرايط كار و مصالحمرجع انتخابي شبيه به شرايط كارگاه باشد.

2 ) انجام آزمايش‌های كارگاهی با مصالح و شرايطموجود در محل كارگاه و در شرايط دمايی مختلف.

3) كتب و نشريات فني و اطلاعات ارايه شده از سويتوليدكننده‌ها.

با استفاده از روش هاي فوق محدوده ی مقادير مصرفي و حدبهينه آن تعيين مي‌شود و اثرات احتمالي ناشي از مصرف بيش از حد مورد بررسي قرار مي‌گيرد.ولي، لازم است اطلاعات كاملي از عملكردهاي قبلي يك افزودني و نتايج آن كه بيانگرمحدوده ی مقادير مصرف باشد در اختيار مصرف كننده قرار گيرد. بديهي است كه نتايجتاثير يك افزودني معين بر انواع سيمان، مقدار سيمان، نوع سنگدانه‌ها، شرايط آب و هواو شرايط ساخت بتن متفاوت است. ولي، محدوده ی تعيين شده از سوي توليدكننده مي‌توانددرهرکارگاهملاك سنجش قرارگيرد.

تاخيري كه تحت تاثير مصرف کندگيرکننده درگيرش بتنبوجود مي‌آيد، موجب آرامش در روند كسب مقاومت اوليه مي‌شود. بتن‌هايي كه به آرامي‌كسبمقاومت اوليه مي‌كنند عموماً داراي مقاومت‌هاي دراز مدت بيشتري هستند.

 كنترل كيفيت

يكنواختي و ثابت بودن يك افزودني در مراحل مختلف پروژهو ارسال‌هاي متعدد به كارگاه بايستي كنترل شده و برابري آن با آزمايش‌هاي اوليهاثبات گردد. آزمون هاي لازم براي شناسايي و تاييد افزودني‌ها شامل: تعيين درصد جامد،غلظت ظاهري، طيف سنجي براي مواد آلي، مقدار كلرايد، درجه قليايي ( pH ) و برخي موارد ديگر مي‌باشند. آيين نامه‌هايمعتبر بين‌المللي و استاندارد‌هاي ساختماني ايران راهنمايي‌هاي لازم براي تعيينيكنواختي افزودني‌هاي شيميايي را به تفصيل بيان نموده‌اند. اگرچه با كنترل رنگ،بو، شكل ظاهري و اندازه‌گيري غلظت و مقدار pH مي‌توان يكنواختي محموله‌هاي مختلف افزودني‌هاي وارده به كارگاهرا تاييد يا رد نمود.

 مراجع

1- خواص بتن، پروفسور نويل، ترجمه دکتر هرمزفاميلی / تيرماه 1378

2- آيين نامه بتن ايران- 2930 /تاريخ

3- Rixom, R. and Mailvaganam, N. "CHEMICALADMIXTUIRES FOR CONCRETE", 3rd Ed., 1999, E & EN SPON.

4- V.M.Malhotra, Super-plasticizers and otherChemical Admixtures in Concrete

5- ACI 212.3R – 04, "Chemical Admixturesfor Concrete", and ACI 207-2006,''Mass Concrete", MCP-ACI 2006.

6- REILIM, "Application of Admixtures inConcrete", 1995.

7- Ramezanianpour, A.A., Sivasundaram, V.,and Malhotra, V.M., "Superplasticizers: Their Effect on the strengthProperties of Concrete.

8- Tom Melbye, Sprayed Concrete./ 1994