استاندارد آزمایش چکش اشمیت

آزمونهاي غیر مخرب بر روي بتن سخت شده – روش آزمون

1 هدف و دامنه کاربرد

هدف از تدوین این استاندارد تعیین روشهاي آزمون غیرمخرببراي بتن سخت شده میباشد. 

ایـن روش هـا عبارتند از:

الف. تعیین نمره برجهندگی،

ب. تعیین سرعت پالس فرا صوت ،و

ج. تعیین نیروي بیرون کشیدن.

یادآوري- این نوع روشهاي آزمون به منظور جایگزینیروشهاي آزمون تعیین مقاومت فشاري بتن نیسـتند، بلکـه بـا اعمـال

ضریب تصحیح مناسب، می توان از آنها، براي تخمین مقاومتمورد نیاز استفاده کرد.

2 اصطلاحات و تعاریف

در این استاندارد، اصطلاحات و تعاریف زیر بهکار میرود:

1 -2 نمره برجهندگی

(آزمون نمره برجهش) از روي چکش جهش خوانده می شود،این عدد عبارتست از میزان انرژي بازگشتی بـه چکش بعد از ضربه زدن به سطح بتن

2 -2منطقه آزمون

(آزمون نمره برجهش) آن قسمت از بتن که ارزیابی میشود و قسمتی که براي اهداف عملی با یک کیفیت یکنواخت در نظر گرفته می شود

3 -2 حدفاصل

(آزمون نمره برجهش) ارزش میانه تعدادي از اعداد کهبر اساس ترتیب عددي مرتب شدهاند.

4 -2 زمان گذر

(آزمون سرعت پالس فرا صوت) زمان لازم براي عبور یکپالس فرا صوت از میان بتن، از مبدل فرسـتنده بـه مبدل گیرنده

5 -2 آغازه پالس

(آزمون سرعت پالس فرا صوت) زودترین قسمت پالس که توسطمبدل گیرنده دریافت میشود.

6 -2 زمان خیزش

(آزمون سرعت پالس فرا صوت) زمان مورد نیاز براي اینکهرشد دامنه زودترین پالس، از 10 درصـد بـه 90 درصد برسد.

3 تعیین نمره برجهش

اصول 1 -3 جرمی که توسط ضربه فنر به جلو رانده میشود به شناور متصل به سطح برخورد می کند. نتیجه آزمون بـر حسب، فاصله جهش از جرم بیانمی شود.

یادآوري- پیوست الف روش کسب رابطه موجود بین مقاومتو نمره برجهش را شرح می دهد.

وسایل 2 -3

3 -2 -1 چکش بر جهندگی، این چکش عبارت است از یک چکشاستیل فنري که بعد از رها شدن بـ ا یـک شناور استیل متصل به سطح بتن برخورد می کند.

چکش فنري باید با یک سرعت ثابت و قابل تکرار، حرکتکند. فاصله جهش چکش استیل از شـناور اسـتیل باید بر اساس یک مقیاس خطی متصل به قابدستگاه، اندازهگیري شود. چکش برجهش باید حداقل سالی دوبار، واسنجی شود. همچنین هـرگـاه کـه صـحت کـارکرد آن مشـکوك ارزیابی شد باید دوباره آن را واسنجی کرد.

یادآوري- چکشهاي برجهندگی در انواع و اندازههاي مختلفبراي آزمون مقاومتها و انواع مختلف بتنها در بازار وجود دارند. هر نوع و سایز از اینچکش باید فقط و فقط در مورد بتنی که این چکش برایش طراحی شده است مورد اسـتفاده قـرارگیـرد . براي آزمون بتنهاي داراي مقاومت کم، مانند بتن سبک، یک چکش جهش پاندولی شکل،با انرژي کم مناسب است.

3 -2 -2 سندان فولادي مرجع ، براي تایید چکـش، کـهحـداقل سـختی آن، 52 راکـول و وزن آن (1±16( کیلوگرم می باشد. قطري معادل 150 میلی متر دارد،مگر آنکه دراستاندارد جرم متفاوتی براي آن تعریف شده باشد.

یادآوري- تایید شدن در یک سندان مرجع، به منزله تضمیناین نیست که چکشهـاي مختلـف همـان نتـایج در دیگـر نقـاط مقیاس برجهش ارائه خواهندداد.

3 -2 -3 سنگ سایش، سنگ کربید سیلیکونی با بافت متوسطیا یک جنس مشابه

3 -3 منطقه آزمون

 -3 -3انتخاب

اگر بتنهایی که آزمون میشوند، کمتر از 100 میلی مترضخامت داشته باشند و یا در یک سـاختار تثبیـت شده قرار نگرفته باشند، باید در طول آزمونمحکم نگه داشته شوند. از انجام آزمـون درمحـدوده هـاي کـه داراي بافتهاي کرمو،پوستپوست شده، یا بسیار متخلخل، باید اجتناب کرد. در انتخاب یک منطقه براي آزمون، عواملشرح داده شده در پیوست ب را باید در نظر گرفت. یک منطقه آزمون باید حداقل ابعادي حدود300 میلیمتر در 300 میلیمترداشته باشد.

یادآوري - بهتر است خواندنها، محدود به یک منطقه آزمونباشند و از خواندنهاي تصادفی در کـل سـاختار، حتـی الامکـان پرهیز نمود.

2 -3 -3 ـآماده سازی سطوح با بافت زبر(درشت) و سطوح داراي ملات سست، باید با استفادهاز سنگ سایش، ساییده شوند. سطوح هموار یا ماله کشیده شده، ممکن است بدون ساییدن،آزمونشوند. هر گونه آب روي سطح بتن، تمیز شود.

3 -4 روش انجام

1 -4 -3 مقدمات

از چکش بر جهنده طبق دستورالعمل سازندهاش، استفادهکنید. آنرا حداقل سه بار قبل از هر گونه خواندنی امتحان کنید تا مطمئن شوید که به درستیکار میکند. قبل از انجام یک سري آزمون روي سطوح بتن، با استفاده از سندان استیلی مرجع،فرآیند خوانـدن را انجـام داده و ثبت کنید تا مطمئن شوید که دامنه پیشنهاد شده توسطسازنده، بدست می آیـد . اگـر چنـ ین نشـد، چکش را تمیز و یا تنظیم نمایید.

از چکش باید معمولاً در دماي بین 10 درجه سلیسیوستا 35 درجه سلیسیوس استفاده نمود.

2 -4 -3 تعیین

چکش را محکم در موقعیتی نگه دارید که شناور بتواندبصورت عمود بر سطحی که قرار اسـت آزمـون شـود فرود آید. به تدریج فشار روي شناور راافزایش دهید تا چکش با آن تماس حاصل نماید. بعد از تماس چکش با سطح، نمره برجهش راثبت کنید.

یادآوري- در بازار چکشهایی با تجهیزات نوشتاري خودکاروجود دارند، در این موارد، نمره برجهش بصورت خودکار ثبت مـی گردد.

از حداقل 9 خواندن براي کسب یک تخمین قابل اعتماددر مورد نمره برجهش براي منطقه آزمـون اسـتفاده نمایید. موقعیت و جهت هر دسته از خواندنهارا ثبت نمایید. هیچ دو نقطه تماسی نباید نزدیکتر از 25 میلیمتر باشند و هیچکدام نبایداز یک لبـه 50 میلـی متـر فاصـله داشته باشد. بعد از برخورد هرگونه عوارضی را در سطحکنترل کنید. اگر تماس از طریق یک ترك نزدیک به سطح مختل گردد، نتیجه باید تخفیف دادهشود.

یادآوري- ترسیم یک شبکه منظم از خطوط با فاصله 25تا 50 میلی متر از یکدیگر و تصور محل برخورد این خطوط به عنوان

نقاط آزمون ترجیح داده می شود.

3 -4 -3 مرجع بررسی

بعد از آزمون بتن، با استفاده از سندان استیل اقدامبه خواندن نمایید (بند 3 -2 -2 .(سپس ارقام بدست آماده را ثبت نموده و بعد آنها رابا مواردي که پیش ازآزمون بدست آمده اند مقایسه نمایید( بند3 -4 -1 .(اگر نتایج باهمدیگر فرق داشته باشند، چکش را تمیز و یا تنظیم کرده و آزمون را تکرار نمایید.

3 -5 نتایج آزمون

نتیجه منطقه آزمون، باید به عنوان میانگین و حد واسطتمام خواندنها در نظر گرفته شود، در صورت لـزوم جهت چکش را طبق دستورالعمل سازنده تنظیمنمایید و بصورت یک رقم کلی بیان کنید. اگر از بیش از یک چکش استفاده می گردد، تعدادمناسبی از آزمونها باید روي سطوح مشـابه بـت ن صـورت گیرند تا بزرگی تفاوتهاي موردنیاز تعیین گردد. اگر بیش از 20 درصد از تمام خواندنها با مقدار میـانگین ، بـیش از10 واحـد اخـتلاف داشـته باشـند، کـل مجموعه خواندنها باید باطل شوند.

یادآوري 1 -یک روش براي بدست آوردن رابطه بین مقاومتو نمره برجهش در پیوست الف آمده است.

یادآوري 2 -براي کسب اطلاعات در باره عوامل موثر برنمره برجهش به پیوست ب مراجعه کنید.

3 -6 گزارش آزمون

یک مثال از گزارش آزمون در پیوست ث ارائه شده است.

علاوه بر جزئیات مورد نیاز بند 6 ،این گزارش بایدمشتمل بر موارد ذیل نیز باشد:

3 -6 -1معرفی چکش ؛

3 -6 -2خواندنهاي سندان مرجع قبل و بعد از انجام آزمونها؛

3 -6 -3 نتیجه آزمون (مقدار میانگین) و جهت چکش برايهر منطقه آزمون؛

3 -6 -4 هر یک از ارقام حاصل از چکش ( در صورت نیاز)؛

3 -6 -5 نتایج تنظیم شده آزمون براي تعیین جهت چکش(اگر مناسب باشد).