وزن مخصوص بتن

نکات مختلف اجرایی بتن

وزن مخصوص بتن چقدر است ؟

سؤال 1ـ هر چند مقاومت بتن در سن 28 روزه براي مقايسه بامقاومت مشخصه (رده بتن) بكار مي رود اما گاه نياز به تخمين مقاومت، با توجه بهمقاومت سنين پائين تر مانند 7 روزه احساس مي شود. در برخي منابع رابطه زير ارائهشده است كه مقاومت 28 روزه براساس رابطه مزبور با استفاده از مقاومت 7 روزه بدستمي آيد. آيا مي توان از اين رابطه استفاده نمود و اصولاً چگونه مي توان تخمينمناسبي راداشت؟                  ƒc28=ƒc7+2.5 

پاسخ 1ـ‌ طبق آئين نامه هاي موجود تخمين مقاومت 28 روزه نميتواند ملاك قضاوت درمورد قبول يا رد بتن باشد اما ميتواند باعث ايجاد شك و احتياطگردد و در صورت كم بودن مقاومت، مي توان تمهيداتي از قبيل جلوگيري از  بتن ريزي در قسمت هاي بعدي و اصلاح مخلوط بتن باشرايط ساخت بتن را در دستوركار قرار داد.

براي چنين تخميني، روابط متعدديارائه شده است كه رابطه فوق يكي از آنها مي باشد. اين رابطه براي واحد خاصي قابلاستفاده است در حاليكه برخي روابط مستقل از نوع واحد بكار رفته، نتايج مقاومت 28روزه را بدست مي دهند. بايد دانست رابطه مقاومت 28 روزه و 7 روزه يا رابطه مقاومتسنين مختلف تابع عوامل متعددي هستند، كه عبارتند از :‌ نوع(جنس)سيمان، ريزي سيمان،نوع مواد افزودني پودري معدني و يا شيميايي، نسبت آب به سيمان، عيار مواد سيماني،نوع و شكل و بافت سطحي و دانه بندي سنگدانه، دماي ساخت بتن، دماي عمل آوري و شرايطعمل آوري بتن و ...

به اين دليل امكان ارائه يك رابطهمشخص و ثابت وجود ندارد كه بتواند در همه موارد استفاده شود. در نمونه هاي نگهداريشده در شرايط استاندارد، شرايط عمل آوري و دماي آن ثابت است واين متغير حذف مي شوداما ساير عوامل متغير پابرجا مي باشد. براي يك بتن مشخص با سيمان ثابت، نسبت آب بهسيمان، عيار سيمان ثابت، سنگدانه ثابت با دانه بندي و نسبت هاي ثابت و دماي ساختثابت، اين نسبت تقريباً ثابت خواهد بود.

بنابراين هيچيك از روابط ارائه شدهدر كتب و مقالات معتبر، عملاً معتبر نمي باشند و براي شرايط و حالات بخصوصي ميتوانند كاربرد داشته باشند.

در صورتيكه اصرار داشته باشيدرابطه اي را بكار بريد بهتر است در زمان طرح مخلوط بتن، نسبت مقاومت 28 به 7 روزهرابدست آوريد و درهنگام كنترل كيفي بتن در كارگاه نيز در چند نوبت اين نسبت رابدست آوريد و براي تخمين مقاومت 28 روزه و در نوبت هاي بعدي، اين نسبت را بكاربريد. مسلماً با تغيير طرح و بويژه تغيير نوع سيمان يا افزودني و هم چنين تغيير درنسبت آب به سيمان و دماي ساخت بتن، اين نسبت تغييرات جدي خواهد داشت.

هر چه سيمان زودگيرتر و پرمقاومت ترو ريزتر استفاده شود، اين نسبت كاهش مي بايد.

با استفاده از مواد افزودني پودريمعدني (پوزولانها، سرباره ها) بجزدوده سيليسي اين نسبت افزايش مي يابد. با كاهش نسبتآب به سيمان و افزايش عيار سيمان، اين نسبت كاهش مي يابد.

با افزايش دماي اوليه بتن در هنگامبتن ريزي، اين نسبت كم مي شود و بويژه با افزايش دما و بالاتر رفتن آن از حدود 30درجه سانتي گراد، اين نسبت به شدت كاهش مي يابد و حتي از 2/1 كمتر مي گردد.

در صورت استفاده از سيمانهايپرتلند معمولي (نوع1) يا پرتلند اصلاح شده (نوع2) و نسبت آب به سيمان در بارة 45/0تا 55/0 و در محدوده دماي 15 تا 30 درجه و عيار سيمان 300 تا 400 كيلوگرم برمترمكعب، اين نسبت معمولاً بين 3/1 تا 7/1 تغيير مي كند. مي توانيد بصورت سرانگشتياين نسبت را در اين محدوده فرض كنيد كه قابل اعتماد هم نيست. بهرحال توصيه مي شودخودتان رابطه بين مقاومت هاي سنين مختلف را در كارگاه براي بتن مورد نظر بدستآوريد و از آن استفاده كنيد.

سؤال 2 ـ حداقل و حداكثر مصرف افزودني براي ساخت بتن چگونه مشخصمي شود و اصولاً مقدار افزودني مصرفي چگونه بايد تعيين شود؟

پاسخ 2ـ حداقل و حداكثر مصرف افزودنيها در ساخت بتن معمولاًتوسط توليدكننده افزودني در ساخت جهت راهنمائي خريدار ارائه مي شود و با توجه بهتجربيات توليدكننده در حالات عادي و معمول مشخص مي گردد اما مقدار مصرف افزودنيبايد براي دستيابي به خواسته هاي پروژه با آزمون و خطا و ساخت مخلوطهاي آزمايشي درآزمايشگاه بدست آيد و در درجه اول لازم است در محدوده توصيه شده توليدكننده باشد. دربرخي مواقع ممكن است از اين محدوده تخطي شود زيرا به خواسته هاي مورد نظر دست نمييابيم.

در اين حالت بايد موضوع را با بخشفني شركت هاي معتبر توليدكننده افزودني در ميان گذاشت و نظر آنان را خواستارشد كهدر بسياري از موارد ممكن است بتوان مقادير كمتر يا بيشتر را بكار برد مشروطبراينكه مشكل خاصي را شاهد نباشيم (بويژه در مورد روان كننده ها).

سؤال 3 ـ آيا بتن ريزي در دماي كمتراز 5 درجه سانتي گراد مجازنمي باشد؟ آيا وجود مواد ضد يخ يا زودگيركننده در اين موارد(يعني دماي كمتراز 5درجه سانتي گراد) مؤثر و مجاز است يا خير؟

پاسخ 3ـ در صورتيكه طبق آئين نامه بتن ايران، شرايط هواي سردبرقرار باشد نياز به پيش بيني تمهيدات خاصي براي بتن ريزي وجود دارد. در آئيننامه، بتن ريزي در دماي هواي كمتر از 5 درجه سانتيگراد را بتن ريزي در هواي سردندانسته است بلكه تعريف خاصي را ارائه داده است كه بايد به آن مراجعه شود. امادرصورتيكه دماي بتن كمتر از 5 درجه سانتي گراد باشد عملاً هيدراسيون سيمان در بتنيا ملات به شدت كند وتا حدودي متوقف     ميگردد و پيشرفت مقاومتي وجود ندارد و ممكن است به بتن آسيب برسد. در صورت وجود هوايسرد(نه الزاماً      

يخ بندان) لازم است دماي ساخت وريختن بتن از حد معيني بالاتر باشد (اين حد براي بيشتر بتن ها دركارهاي ساختمانيمعمولي بالاتر از10 درجه سانتي گراد و حتي بالاتر از 13 درجه سانتيگراد در هنگامريختن در قالب    مي باشد). هم چنين لازم است دماي بتن در چنينشرايطي دراين حد حفظ شود و بهرحال سعي گردد تحت هيچ شرايطي از 5 درصد سانتي گرادكمتر نشود(توصيه آنست كه در همان حداقل دماي ريختن نگهداري انجام گردد). اين عملآوري معمولاً بسته به دماي آن 2 تا 3 روز ا لزامي است تا بصورت مطمئن بتواند درمعرض يخ زدن قرارگيرد(براي يك نوبت) و آسيب نبيند.

مصرف افزودني هاي زودگيركننده دراينشرايط اختياري است و به هيچ وجه نبايد اين مواد را جايگزين محدوديت حداقل دماي بتنريزي و عمل آوري آن دانست بلكه اين مواد ميتواند طول مدت عمل آوري را در اين شرايطكاهش دهد و هزينه هاي مربوطه را پائين آورد.

اصولاً ماده اي تحت عنوان "ضديخ" وجود ندارد و بكارگيري اسم جعلي"ضديخ" متاسفانه توسط شركت هاي فروشندهافزودني در ايران مرسوم شده است در حالي كه در بروشورهاي اصلي شركت هاي معتبر دنياچنين نامي ديده نمي شود. اين مواد ضديخ همان مواد زودگيركننده هستند و ابداً نقطهانجماد آب بتن را بصورت قابل  ملاحظه اي كاهشنمي دهند. اين مواد وقتي مؤثر واقع مي شوند كه دماي بتن ريزي و عمل آوري بتنبالاتر از 5 درجه سانتي گراد باشد.

سؤال 4ـ آيا مواد زودگيركننده كربناتي را مي توان مصرف كرد وآيا صرفاً زودگيركننده هاي سيليكاتي، آلوميناتي و نيتريتي اجازه مصرف دارند ياخير؟ آيا اين مواد براي بتن ضرر دارند يا نه؟

پاسخ 4ـ مواد زودگيركننده مختلفي دردنيا براي بتن، ملات ودوغاب جهت كاربرد در پروژه هاي مختلف و    شيوه هاي مختلف بتن ريزي بكار مي رود.سيليكاتهاي مختلف، آلوميناتها، نيتريت كلسيم و حتي نيترات كلسيم، فرمات كلسيم،هيدروكسيدهاي قليائي و برخي مواد ديگر با قدرتهاي متفاوت زودگيركنندگي و قابليتافزايش در مقاومت هاي اوليه با درجات مختلف كاربرد دارند.

كربناتها و بي كربناتها معمولاًزودگيري بسيار شديدي را بوجود مي آورند كه در موارد بسيار خاصي همچون بتن پاشي روشخشك و در مناطق خاص آبدار بكار مي روند و دوام و مقاومت دراز مدت بتن را به شدتكاهش      مي دهند. امروزه زودگيركننده هايغير قليائي در بتن پاشي استفاده مي شود كه از نظر بهداشتي و ايمني ارجحيت دارند.

استفاده از زودگيركننده هاياستاندارد معمولاً تاثير منفي قابل ملاحظه اي برمقاومت دراز مدت و دوام بوجود   نمي آورند. بهرحال بهتر است در مواردي كه ضرورتوجود دارد از اين مواد استفاده كرد و شرايط اجرائي مناسب را بوجود  آورد. مواد زودگيركننده كلريدي نيز وجود داردكه معمولترين و رايج ترين آنها در دنيا كلريدكلسيم بوده است كه تاثير قابل توجهيبر زودگيري و افزايش مقاومت بتن دارد اما براي بتن هاي مسلح نمي توان آن را بكاربرد. مصرف اين ماده در بتن غير مسلح و ملاتها مانعي ندارد.

سؤال 5 ـ آيا مصرف هر نوع "ضديخ" در بتن ممنوع است؟

اگر مقصود از "ضديخ" مواد زودگيركننده رايج در  ايران ميباشد، مصرف آن ممنوع نيست، مصرف مواد ضديخ كلريدي براي بتن مسلح يا پيش تنيدهممنوع است.

اگر مقصود شما ضد يخ آب رادياتورخودرو مي باشد مصرف آن به مقدار بسيار محدود (در حد تا 5 درصد وزن سيمان) ممكن استمشكل خاصي را بوجود نياورد اما مسلماً نقطه انجماد را بيش از 3 تا 4 درجه سانتي گرادكاهش نمي دهد و نقش ضديخي خود را ايفا نمي كند. براي اينكه اين مواد بتواند 15 تا20 درجه نقطه انجماد آب و بتن را كاهش دهد نياز به مصرف آن به ميزان 50درصد وزنسيمان در بتن وجود دارد كه در اين حالت به شدت به كيفيت بتن از نظر مقاومتي و دواملطمه مي زند ضمن اينكه هزينه آن نيز به شدت بالا خواهد بود.

سؤال 6 ـ راههاي پيش گيري از آب انداختن بتن چيست؟

پاسخ 6 ـ آب انداختن يا رو زدن آب بتن (Bleeding)، آشكارشدن آب زلال در سطح بتن پس از گذشت دقايقي از خاتمه تراكم است و نبايد آنرا با روزدن شيره بتن در هنگام تراكم لرزشي يا ضربه اي يكي دانست. اگر اجزاء بتن (سيمان،سنگدانه، موارد ريزدانه، مواد افزودني پودري يا شيميايي) نتواند آب را در سطح خودنگهدارد، آب رها شده در اثر كشش سطحي مؤئينه ها وتبخير سطحي به طرف بالا حركت ميكند و در سطح بتن ديده مي شود مگر اينكه سرعت تبخير آب از سرعت روزدن آب كمترنباشد.

از آنجا كه حفظ آب و جذب آب سطحيذرات و مواد موجود در بتن به ميزان سطح و نوع كيفيت سطح مواد بستگي دارد، عواملمتغير را بصورت زير مي توان ذكر نمود.

ـ هر چه نسبت آب به سيمان كمتر باشد، آب انداختن كاهش مي يابد.

ـ هر چه رواني بتن (فاقد افزودني روان كننده) كمتر باشد آب انداختن كاهش مييابد.

ـ هر چه عيار سيمان بتن بيشتر شود آب انداختن كمتر مي گردد.

ـ هر چه سيمان ريزتري مصرف شود آب انداختن كم مي شود.

ـ با افزايش حداكثر اندازه سنگدانه بتن، آب انداختن افزايش مي يابد.

ـ با درشت بافت شدن مخلوط سنگدانه بتن، آب انداختن افزايش مي يابد(افزايش ماسهو كاهش شن)

ـ با تيزگوشه تر شدن سنگدانه ها بويژه با مصرف ماسه شكسته، آب انداختن كمتر ميشود، هرچند استفاده از ماسه تيزگوشه در بتن معمولاً توصيه نمي شود.

ـ با زبر شدن سطح سنگدانه ها، آب انداختن كاهش مي يابد.

ـ با افزايش مواد ريزدانه و پودر سنگ، آب انداختن كمتر مي شود. مصرف پوزولانهاو سرباره هاي ريز آسياب شده، آب انداختن را كم مي كند (بويژه دوده سيليسي).

ـ با ايجاد حباب هوا توسط مواد حباب زا، آب انداختن كاهش مي يابد.

ـ استفاده از مواد روان كننده و فوق روان كننده اصولاً باعث افزايش آب انداختنمي شود مگر اينكه به كمك آن نسبت آب به سيمان را كاهش دهيم. مصرف بيش از حد مجازروان كننده ها مي تواند به آب انداختن شديد منجر گردد.

ـ مواد اصلاح كننده لزجت معمولاً آب آنداختن را كم مي كند.

در كارهاي اجرائي در صورتي كه آبانداختن بتن، مشكلاتي را در امر پرداخت سطح بتن بوجود آورد، حسب مورد و با توجه بهامكانات موجود مي توان از يك يا چند راه حل فوق استفاده نمود.

سؤال 7 ـ علامت هاي P، SP، WRA  و ياHRWRA در ارتباط با روان كننده ها به چه معناست؟

مواد ليگنوسولفوناتي، ملاميني، نفتاليني،آكريلاتها، پلي كربوكسيلاتها چه نوعي از روان كننده ها به حساب مي آيند و رنگ آنهاو حالت عرضه آن به بازار يا حالت (شكل) مصرف آنها چگونه است؟

پاسخ 7 ـ P به معناي Plasticizer يا روانكننده خميري كننده است. معادل آن WRA يا                  Water Reducing Admixture مي باشد كه در واقع كاهنده آب است و به معنايروان كننده هم بكار مي رود.

 SPهمان Super Plasticizer  بهمعناي فوق روان كننده است و معادل آن HRWRA يا High Range Water Reducing Admixture مي باشد كه كاهنده قوي آب نامدارد و به معناي فوق روان كننده نيز بكار    مي رود.

ـ ليگنوسولفوناتها و كربوكسيلاتها و اسيدهاي ليگنوسولفونيك وكربوكسيليك از نوعروان كننده معمولي P يا WRA هستند كه تا حدودي ديرگير هستند. كاهش آب 10 تا12 درصد را ميتوانند بوجود آورند. ليگنوسولفوناتها پرمصرف هستند. درواقع به شكل پودري توليد ميشود و با حل كردن آن در آب محلول قهوه اي پررنگ حاصل مي شود كه به شكل مايع مصرفدارد و عمدتاً به اين شكل فروخته مي شوند و مصرف مايع آن در بتن ارجح است (غلظت 35تا 40درصد با چگالي 17/1 تا 20/1).

ـ فرم آلدئيد ملامين سولفوناته فشرده به شكل پودر سفيد توليد مي شود و اگر درآببه ميزان 20تا 35 درصد حل شود به رنگ شكري روشن در مي آيد. درمقادير مصرف مختلف ميتواند بعنوان روان كننده يا فوق روان كننده  (P يا SP)، (WRA ياHRWRA) بكار رود. در بيشترين مقدارمصرف مجاز مي تواند حداكثر تا 25درصد كاهش آب بوجود آورد. اين مواد زودگيري دارند و افتاسلامپ نسبتاً زيادي را در طول زمان بوجود مي آورند.

ـ فرم آلدئيد نفتالين سولفوناته فشرده بشكل پودر قهوه اي رنگ است و به ميزان30تا35 درصد در آب حل      مي شود و به رنگ قهوه اي تيره در مي آيد.درمقادير مختلف مصرف مي تواند بصورت روان كننده يا فوق روان كننده عمل نمايد. دربهترين حالت (بيشترين مصرف و با حداكثر غلظت) مي تواند تا 25درصد كاهش آب ايجادكند. اين مواد كندگيري دارنداما افت اسلامپ آن كم نيست.

ـ پلي كربوكسيلاتها به شكل مايع آبي كدر يا طوسي يا زرد با چگالي 05/1 تا 1/1بصورت فوق روان كننده SP يا HRWRA عمل مي كند و حداكثر كاهش آب آن در بهترين شرايط و يا بيشترينمقادير ممكن (مجاز) برابر 35درصد مي باشد. شكل پودري ندارد. گاه به آن ابر روانكننده نيز مي گويند. اين مواد كندگيري ندارند اما

زودگير نيز به حساب نمي آيند. درصدمواد جامد يك مايع رايج 38 تا 42 درصد مي باشد.

ـ مخلوط برخي از مواد فوق يا آكريلاتها نيز بعنوان فوق روان كننده بصورت مايعبكار مي رود.

سؤال 8ـ در اجراي ساختمانهاي دال ـ ديوار يا روش قالبهايتونلي، كدام وسيله براي بتن ريزي از بين پمپ و لوله (ثابت و دكلي) يا جام و جرثقيلارجحيت دارد؟ اصولاً بايدها يا نبايدها در مورد بتن ريزي با اين وسايل و نوع بتنيا دانه بندي آن چيست؟

جواب 8 ـ اصولاً با كليه وسايل فوق مي توان يك پروژه با قالبتونلي را اجرا نمود اما استفاده از پمپ دكلي بويژه با يك شوت سقوطي (Drop chute) ارجح استزيرامي توان در هر لحظه آن را جابجا نمود و سرلوله را داخل ديوار فرو برد كه دراين حالت بايد قطر لوله دراپ شوت محدود شود و ترجيحاً از لوله انعطاف پذير (لولهاي پارچه اي آتش نشاني) استفاده گردد. بدين ترتيب جداشدگي كمتري بوجود مي آيد.

در صورت استفاده از پمپ هاي ثابت،لازم است انتهاي لوله پمپ بالاتر رفته و منتهي به يك دراپ شوت گردد كه مشكل استبتوان آن را بخوبي به مرحله اجرا در آورد. هم چنين جابجا كردن آن مشكل است.

مي توان از يك باكت (جام) و جرثقيلبرجي يا نوع ديگر استفاده نمود. تخليه جام بايد بصورت شاغولي باشد و از طريق يكقيف و لوله قائم انعطاف پذير يا انعطاف ناپذير (به عنوان دراپ شوت) به درونديوارها تخليه گردد. دراينحالت سرعت بتن ريزي كم است.

نوع بتن و دانه بندي مناسب برايقالب هاي تونلي با توجه به خواسته هاي مرتبط با نحوه اجرا مي تواند بصورت زير تعيينگردد.

براي جلوگيري از جداشدگي به دليلرواني قابل توجه بتن نياز به دانه بندي ريز و حداكثر اندازه كوچكتري داريم. جداكثراندازه سنگدانه بهتر است از 20 ميلي متر تجاوز نكند. دانه بندي ريزتري نسبت بهساير بتن هاي معمول نياز داريم كه براي بتن پمپي هم مناسب است.

بهتر است شن نيمه شكسته يا شكستهبهمراه ماسه نسبتاً گردگوشه يا كاملاً گردگوشه بكار برد تا ضمن كاهش جداشدگي، مصرفسيمان را كاهش دهيم.  رواني (اسلامپ) بتندر هنگام ريختن بهتر است در حدود 15سانتي متر باشد. هر چند استفاده از بتن خودتراكم كاملاً مطلوب است اما ساخت آن در كارگاهها با امكانات موجود مشكل بنظر ميرسد.

حداقل سيمان براي كاهش جداشدگي وآب انداختن بهتر است 350 باشد و حداكثر عيار سيمان براي كاهش جمع شدگي و محدودكردن نشست خميري بهتر است از 400 كيلوگرم در مترمكعب تجاوز نكند.

براي دستيابي به مقاومت هايزودهنگام جهت قالب برداري سريعتر و تسريع در پيشرفت پروژه با كاهش زمان اجراي هرطبقه لازم است به نحوي اقدام شود. روشهاي مختلفي براي اين امر وجود دارد كهعبارتند از :

ـ كاهش نسبت آب به سيمان

ـ‌ استفاده از سيمانهاي زودگير يا مصرف افزودني هاي زودگيركننده و يا استفادهازسيمان پرتلند 425-1 يا 525-1

ـ عمل آوري بتن با افزايش دماي محيط يا بتن بهمراه رطوبت رساني مناسب

ـ استفاده از موادي همچون دوده سيليسي كه نياز به فوق روان كننده دارد.

ـ‌ مي توان از يك يا چند ترفند فوق استفاده نمود به نحوي كه كمترين هزينه را بهپروژه تحميل نمايد.

استفاده از دوده سيليسي هزينهزيادي دارد. استفاده از افزودنيهاي زودگيركننده هزينه محدودي دارد اما استفاده از سيمانهايزودگير پرمقاومت هم چون 425-1 و 525-1 امروزه ميسر است كه هزينه اندكي دارد.

كاهش نسبت آب به سيمان بسيارمؤثراست اما به كاهش رواني منجر مي شود و لازم براي رواني مطلوب از يك فوق روان كنندهاستفاده شود و بهتر است فوق روان كننده خنثي (عملاً داراي مقاومت اوليه زياد) بكاررود كه تركيبي از دو ترفند به حساب مي آيد.

افزايش دماي محيط عمل آوري بتنكاملاً مؤثر است اما گاه هزينه زيادي را در بر دارد بويژه اگر دماي محيط كم باشد ويا عمليات اجرائي در زمستان انجام شود. در شرايط گرم و تابستان دستيابي به مقاومتهاي اوليه ( زود هنگام) بيشتري مقدور مي باشد.

براي ايجاد رواني مورد نظر و كاهشنسبت آب به سيمان تا حد كمتر از 45/0 تا 42/0 با توجه به حداكثر اندازه سنگدانه وبافت ريزدانه بندي مخلوط سنگدانه نياز به 500-450 كيلو سيمان 325-1 يا نوع 2 داريمو اگر سيمان

پرتلند 425-1 مصرف شود مقدار سيمانمورد نياز 450-425 كيلو درمتر مكعب و در مورد سيمان پرتلند 525-1 عيار سيمان425-400 كيلو مي باشد. براي كاهش سيمان تا محدوده 400-350 كيلو نياز به فوق روانكننده (بويژه براي سيمان پرتلند نوع 325-1 يا نوع 2) داريم.

تراكم مجدد به فاصله حدود نيم ساعت پساز تراكم اوليه بتن در ديوار باعث مي شود نشست خميري و تركهاي زير سقف از بين برودو بهتر است بتن ديوارها به تدريج در تمام سطح ديوار ريخته شود و به كندي ارتفاعبتن در تمام ديوارها افزايش يابد تا نشست خميري كاهش يابد. تراكم مجدد در دال نيزبه كاهش ترك خوردگي منجر   مي شود.

مسلماً با استفاده از نسبت آب بهسيمان كم به همراه فوق روان كننده ، مقاومت هاي 28 روزه اي به مراتب بالاتر از ^Kg/_cm² 300 (استوانه اي) ايجاد مي كند و بهتر است در طراحي اين سازه هامقاومت مشخصه استوانه اي براي 28 روزه را دست كم ^Kg/_cm²300 در نظر گرفت.

سؤال 9ـ آيا مصرف زودگير كننده ها اساساً در پروژه هاي قالبتونلي سازه هاي دال ـ ‌ديوار ضرورت دارد و دليل استفاده از آنها چيست؟

جواب 9 ـ در ساخت قطعات پيش ساخته بتني يا پيش تنيده و بتن ريزيدر هواي سرد توصيه مي شود از سيمانهاي زودگير(زودسخت شونده) و افزودني هاي زودگيراستفاده نمود. هدف از اينكار كاهش زمان گيرش نيست بلكه مقصود ما عمدتاً افزايشمقاومت هاي اوليه (زودهنگام) مي باشد اما بهرحال زمان گيرش نيز كوتاهتر مي شود. درپروژه هاي تونلي مصرف مواد زودگيركننده در شرايط گرم يا سرد توصيه مي شود تا زماناجرا كوتاه گردد.

(به پاسخ هاي   5،8  و4و3) مراجعه شود. اما توصيه اينجانب مصرف سيمانهاي پرتلند 425-1 و 525-1 مي باشد.

سؤال 10ـ در مورد گروت، انواع آن و كاربردهاي مربوط به اين موادرا توضيح دهيد(grout)

پاسخ 10ـ معمولاً به ملاتهاي روان، گروت مي گويند كه مي توانآنها را تزريق نمود. اصطلاحاً در ايران گروت به چنين ملاتهائي كه انقباض ندارند وحتي منبسط مي شوند اطلاق مي گردد.

ملاتهاي غير انقباضي يا منبسطشونده كاربردهاي زير را دارا مي باشند.

ـ كاشت ميلگرد يا ميل مهار در سنگ يا بتن

ـ پركردن زير صفحه كف ستون به روش تزريقي

ـ پركردن پشت قطعات پيش ساخته پوشش تونلها

ـ پركردن حدفاصل لوله هاي آب سد به نيروگاه آبي و تونل اطراف آن

ـ پركردن درز سنگهاي تركدار يا حفرات سنگها 

ـ استفاده از آنها بعنوان ملات تعميري در محيط هاي محصور براي جلوگيري از جمعشدگي و ايجاد درز و جلوگيري از كاهش پيوستگي و اتصال با بتن هاي مجاور

گروتها از نظر حداكثر اندازه و سطحمقاومتي آنها و ميزان انبساط ممكن است طبقه بندي شوند. در محلهاي نازك و محدود،حداكثر اندازه سنگدانه ها به كمتر از 2 ميلي متر محدود ميشود. سطح مقاومتي مطلوب             

  ^Kg/_cm² 400 تا ^Kg/_cm²1000 مي باشد. گروت از حالت غير انقباضي تا انبساطزياد اما محدود برخوردار است كه مي تواند براين اساس سفارش داده شود. مواد فوقروان كننده و منبسط كننده معمولاً در گروتها براي رواني آن بكار مي رود.

سؤال 11 ـ وزن مخصوص بتن تازه را چگونه مي توان بدست آورد؟ بويژهدر مورد بتن آماده نياز به اين وزن مخصوص احساس مي شود تا بتوان حجم بتن را محاسبهنمود.

جواب 11ـ براي تعيين وزن مخصوص بتنموجود يا بتن آماده ميتوان طبق دستور استاندارد ايران

ISIR1 3821  يا ASTM C138 عمل نمود. براي بتن با حداكثراندازه 20 تا 25 ميلي متر نياز به يك ظرف استوانه اي، با حجم حداقل 5 تا 7 ليتروجود دارد. حجم ظرف بايد اندازه گيري شود و سپس بتن در آن ريخته و در سه لايهبخوبي متراكم گردد و توزين شود. وزن بتن تقسيم بر حجم ظرف همان وزن مخصوص بتنخواهد بود.

وزن مخصوص بتن متراكم مي تواندبصورت محاسباتي با توجه به طرح مخلوط بتن و چگالي سيمان و سنگدانه نيز بدست آيد كهكاري تخصصي است.

شركتهاي توليدكننده بتن آماده، بتنخود را بصورت وزني مي فروشند اما بخاطرمشتري آن را بر وزن مخصوص حدسي خود تقسيم ميكنند و حجم آن را بدست مي آورند كه معمولاً غلط است و دقت ندارد. توصيه مي شودبخاطر پرهيز از بروز مشكلات فيمابين خريدار و فروشنده، وزن ملاك و مبناي معاملهقرار گيرد تا كنترل آن ساده تر باشد.

سؤال 12ـ ارتباط ضوابط مربوط به بتن و ميلگرد با لرزه خيزي محلچيست؟

جواب 12ـ معمولاً در مناطق زلزله خيز علاوه بر نياز به مقاومت وسختي، به شكل پذيري نيازمنديم. اين شكل پذيري در سازه و در مصالح ضرورت دارد. بتنها و ميلگردهاي پرمقاومت معمولاً از شكل پذيري كمتري برخوردارند و تردتر هستند.محدوديت مقاومت بتن و ميلگرد در آئين نامه هاي معمول مشاهده مي شود. در طراحي سازهنيز براي شكل پذيري مناسب، تدابيري در ارتباط با نحوه ميلگردگذاري و فاصله خاموتها و غيره اتخاذ شده است. اتصال و پيوستگي مناسب بتن و ميلگرد در اين شرايط ازاهميت ويژه اي برخوردار است و بايد در اجرا به دقت به آن توجه شود. عدم وجود درزسرد در بتن، اجراي مناسب درزهاي اجرائي براي پيوستگي بتن ها، عدم جداشدگي در بتن وغيره نيز اهميت دارد.

سؤال 13ـ رطوبت ماسه در كارگاه چگونه اندازه گيري مي شود؟ ونتيجه آن چه كاربردي دارد؟ تاثير آن برمقادير مصالح مصرفي بچينگ چگونه است؟

جواب 13 ـ اندازه گيري رطوبت ماسه در كارگاه بصورت سريع بصورتهايزير بدست مي آيد (مقصود رطوبت كل ماسه مي باشد)

ـ توزين حداقل 1 كيلوماسه مرطوب با ترازوي با دقت حداقل 1 گرم، خشك كردن آن برروي يك بخاري ، گاز يا اجاق برقي ضمن همزدن آن تا حدي كه وزن آن پس از دو توزينمتوالي در فاصله 1دقيقه بيش از 1/0 درصد وزن ماسه نباشد.

كاهش وزن تقسيم بر وزن ماسه خشكهمان درصد رطوبت مي باشد. اگر ترازوي 1/0 گرم داشته باشيم مي توان از

200 گرم ماسه يا كمتر نيز استفادهنمود.

ـ توزين ماسه به ترتيب فوق و خشك كردن آن با شعله ور كردن ماسه با كمك الكل

ـ توزين ماسه به ترتيب فوق و خشك كردن آن با مايكروفر

ـ استفاد از سنسور رطوبت سنج در ماسه

نتيجه آن مي تواند براي محاسبهمقدار ماسه مرطوب مصرفي و اصلاح مقدار آب مورد نياز براي ساخت بتن بكار رود.مسلماً پس از اصلاح مقدار ماسه و آب مصرفي، بچينگ بايد از اين مقادير استفاده كندتا بتن مورد نظر طراح مخلوط بتن در كارگاه ساخته شود.

سؤال 14 ـ نحوه تعمير بتن سولفاته شده يا بتني كه ميلگرد آن دچارخوردگي (زنگ زدگي) شده و يا مواردي كه بتن ريخته شده قابل پذيرش بوده ولي ظاهر آنداراي نقص مي باشد چگونه است؟

جواب 14ـ پاسخ به اين سؤال دراين مجال نمي گنجد. بتني كه تهاجمسولفاتي آن را تخريب كرده است با برداشتن كليه قسمتهاي تخريبي و جايگزين نمودن بتنمناسب انجام مي گردد كه نكات اجرائي زيادي را در بردارد. در صورت زنگ زدگي ميلگردبايد بتن تا پشت ميلگردها برداشته شود و پس از زنگ زدائي ميلگردها يا تعويض آنها ويا تقويت آنها پس از زنگ زدائي بايد بتن يا ملات مناسب جايگزين گردد كه حاوي نكاتزيادي است. در مواردي كه جداشدگي و در نتيجه آن كرمو شدن (شن نماشدن) مشاهده ميشود بايد كليه قسمتهاي كرمو تا

عمقي كه به بتن همگن متراكم برسيمبرداشته شود و محل مربوطه با روش مناسب با ملات مناسبي پر شود. اين ملات مي تواندحاوي روان كننده، و گاه منبسط كننده، مواد لاتكس يا چسب بتن و حتي الياف باشد وبايد به بتن اصلي بخوبي بچسبد.

وزن مخصوص واحد حجم بتن,وزن مخصوص بتن, وزن مخصوصبتن مسلح,وزن مخصوص بتن 250, وزن مخصوص بتن 350, جدول وزن مخصوص بتن, وزن مخصوصبتن مگر, محاسبه وزن مخصوص بتن, وزن مخصوص بتن 150, وزن مخصوص بتن آرمه, محاسبه وزنمخصوص بتن, جدول وزن مخصوص بتن, وزن مخصوص بتن تازه , وزن مخصوص بتن چقدر است, وزنمخصوص بتن چیست