عمر و زمان استاندارد آزمایش مقاومت فشاری بتن
1 ـ دراكثر قريب اتفاق يا شايد همه آئين نامه ها و مقررات موجود در دنيا بويژه برايساختمانهاي معمولي و متعارف (Building) و حتيبراي مواردي همچون پلها و ابنيه فني راه و راه آهن و بسياري از سازه هاي ديگر ،مقاومت مشخصه فشاري بتن با سن مربوط به تعريف رده ياكلاس بتن ، 28 روزه مي باشد .بنابراين روشن است كه زمان تعيين مقاومت فشاري بتن همان سن 28 روزه خواهد بود وتغيير آن در كارگاه توسط ناظر محترم يا آزمايشگاه ميسر نمي باشد.
2 ـ نوع سيمان نمي توانددليل موجهي براي تغيير سن مقاومت مشخصه توسط ناظر يا آزمايشگاه باشد، خواه سيمانديرگير يا زودگير باشد بنابراين اگر مثلاً در مشخصات فني پيش بيني شده است كه ازسيمان پرتلند نوع 1 استفاده شود و بنا به دلايلي دستگاه نظارت موافقت كرده است كهاز سيمان پرتلند نوع 2 يا 5 يا سيمان پرتلند پوزولاني و انواع ديگر سيمان هايآميخته استفاده شود ، دليلي موجه اي براي شكستن بتن در سن بيشتر نيست و بايد درهمان سن 28 روز، مقاومت بتن تعيين گردد.
هم چنين اگر در پروژه اي پيش بيني مصرف سيمان پرتلندنوع 5 شده و مقاومت مشخصه 28 روزه تعيين گرديده است اما امكان مصرف سيمان پرتلندنوع 1 يا 2 يا سيمانهاي آميخته فراهم شده است باز هم بايد مقاومت فشاري بتن در سن28 روز تعيين شود.
3 ـ در برخي موارد به طراحپروژه اجازه داده شده است تا سن مقاومت مشخصه را با نظر خود تعيين كند. بديهي استزمان اعمال بار مشخصه نبايد كمتر از زمان مشخص شده براي مقاومت مشخصه باشد و طراحبايد به اين نكته توجه نمايد.
براي مثال در پروژه هاي سدسازي و براي بدنه سد گاهمقاومت مشخصه 90 روزه تا يكساله و حتي 2 ساله تعيين مي كنند . در برخي پروژه هايپيش ساخته يا پيش تنيده ممكنست مقاومت مشخصه اي كمتر از28 روزه مثلاً 1روزه، 3روزه يا 7 روزه مشخص نمايند.
4 ـ برخي از دست اندركارانمعتقدند كه طراحان پروژه بهتر است براي سيمانهائي با روند كسب هيدراسيون كندترمانند سيمانهاي آميخته سن مقاومت مشخصه را بيش از 28 روز تعيين كنند تا طراحانمخلوط بتن مجبور نباشند نسبت آب به سيمان راكمتر اختيار نمايند و اين امر موجبافزايش مصرف سيمانهاي آميخته نگردد، زيرا يكي از دلائل توليد و مصرف سيمانهايآميخته كاهش مصرف انرژي، كاهش آلودگي محيط زيست بواسطه كاهش توليدكلينكر مورد نيازمي باشد . بنابراين با افزايش مصرف سيمان آميخته عملاً كلينكر مصرفي تغيير چندانينخواهد داشت .
بر اين اساس بنظر مي رسد در آينده بايد توصيه هاي خاصيدر اين مورد در آئين نامه مطرح گردد و اجازه افزايش سن مقاومت مشخصه به روشنيتصريح شود تا كمكي به حفظ محيط زيست و توسعه پايدار گردد مشروط براينكه مطمئنباشيم بارهاي مشخصه پروژه در زماني كمتر از زمان مورد نظر برسازه وارد نشود.
اجراي سريع پروژه ها در حال حاضر مثلاً استفاده ازقالب تونلي ، قالب هاي لغزان و درموارد قالب هاي بالارونده سريع ، پيش ساختگي وپيش تنيدگي مانعي بزرگ بر سر راه افزايش سن مقاومت مشخصه به حساب مي آيد .
در پروژه هائي مانند سدسازي يا در اجراي كند برخي سازهها و شالوده ها ، بزودي بارهاي مشخصه به سازه يا قطعه وارد نمي شود بنابراين مانعيبراي افزايش سن مقاومت مشخصه وجود ندارد.
5 ـ بهرحال باز هم تاكيدمي شود تعيين سن مقاومت مشخصه صرفاً در اختيار طراح پروژه و يا نظارت عاليه مي باشد و فرد ديگري نمي تواند به تغيير اينسن مبادرت نمايد.
6 ـ در مدارك موجود آئيننامه ها قيد نشده است كه اگر سيمان ديرگير و پوزولاني مصرف شود سن مقاومت مشخصه 42روزه خواهد بود. آبا، نشريه 55 ،نشريه 101 سن مقاومت مشخصه را با تغيير نوع سيمانقابل تغيير نمي دانند . درمقررات ملي (مبحث نهم) در فصل ششم سن مقاومت مشخصه را 28روزه دانسته اند اما در همان فصل در بخش ديگري رابطه بين مقاومت 28 روزه با مقاومت1و7و90 روزه براي سيمانهاي پرتلند پنجگانه را ارئه داده است كه البته مبناي علميندارد . در ذيل جدول ارائه شده اجازه داده شده است كه مهندس ناظر در صورت مصرفسيمانهاي پرتلند پوزولاني به جاي سيمانهاي پرتلند در بتن مي تواند با توجه به زمانبارگذاري بر روي سازه يا عضو سازه اي ، مقاومت مشخصه 28 روزه را به 90 روزه تبديلكند.
هم چنين درمبحث نهم با استفاده از سيمانهاي پرتلندمختلف با اجازه مهندس ناظر مي توان سن مقاومت مشخصه را تغيير داد.
بهرحال حركت اصولي آنست كه اجازه تغيير سن مقاومتمشخصه در اختيار طراح يا نظارت عاليه پروژه ها باشد اما با توجه به اينكه در پروژههاي معمولي بخش خصوصي ، نظارت عاليه معمولاً جايگاهي ندارد و به اين دليل اجازهناظر كافي دانسته شده است كه به اعتقاد بنده چندان صحيح به نظر نمي رسد.
7 ـ ضوابط پذيرش در آبا ومقررات ملي و نشريه 55 و 101 براساس مقاومت مشخصه 28 روزه است و با تغيير سنمقاومت مشخصه ممكن است لازم باشد تغييراتي در روابط و ضوابط موجود داده شود.بهرحال انطباق با رده مورد نظر در سن مقررات بايد صورت گيرد و به فرض آنكه در سنبالاتري به مقاومت مورد نظر دست يابيم ، انطباق با رده بوجود نخواهد آمد .