راه های بهبود و افزایش کیفیت بتن ریزی

            برايارائه راه حلها ، مسلما تحليل صحيحي از بروز مشكلات مي تواند ره گشا باشد. در زيراين راه حلها را مرور مي كنيم.

1-     ممنوع كردناستفاده طرح از دو مقاومت مشخصه متفاوت در نقشه ها و دفترچه محاسبه توسط كارفرما وصدور بخشنامه اي به اين منظور

2-      توصيه براي بكارگيري مقاومت مشخصه زيادتر ازحدود معمول ، در پروژه هاي مهم توسط مهندسين مشاور براي كوچك كردن ابعاد قطعات ومصرف كمتر ميلگرد در سازه هاي بتني در صورت توجيه فني و مالي. مسلما با اين كاردوام بتن ها نيز در شرايط محيطي مختلف به علت كم شدن نسبت آب به سيمان بالا ميرود. استفاده از مقاومت مشخصه 25 تا 40 مگاپاسكال (استوانه اي) در اين مرحله ميتواند شروع خوبي براي بهبود سطح كيفي توليد بتن تلقي شود. در اين حالت ديگراستفاده از مخلوطهاي استاندارد و تجويزي موردي نخواهد داشت و بايد از مخلوطهايطراحي شده استفاده شود.

3-     توصيه براي پرهيزاز محافظه كاري بيش از حد در طراحي مي تواند كار ساز باشد. البته كنترل اين امر وتعيين سطح محافظه كاري ، مشكل خواهد بود. تيپ كردن قطعات و توجه به مسائل اجرائيگاه نياز به برخي     دقت ها و محافظه كاريها خواهد شد كه كاملا منطقي است.

4-     طبقه بندي كارگاهها از نقطه نظر انحراف معيار و حاشيه امنيت براي طراحان مخلوطهاي بتني و توصيهبراي پيش بيني انحراف معيار كمتر در طرح اختلاط و تصحيح آن در صورت ضرورت عليرغمبكارگيري كنترل  ونظارت در كارگاه. مسلمابراي كارگاههائي كه داراي وسايل توزين و ساخت بهتري هستند انحراف معيار كمتر وبراي كارگاههائي كه با بتونير اقدام به توليد بتن مي نمايند انحراف معيار بيشتريدر نظر مي گيريم.

بازنگري در آيين نامه بتن ايران و كاهش5/1 مگا پاسكال از حاشيه امنيت توصيه شده در گام اول توصيه            مي شود.

بهتر است انحراف معيار كارگاههاي مختلفبا توجه به سطح كنترل كيفي و نظارتي در امر ساخت بتن مشخص    شود.

مسلما اگر از سوابق كاري و انحراف معياركارگاهي اطلاع داشته باشيم بايد انحراف معيار محاسبه شده را براي محاسبه مقاومتميانگين طرح اختلاط به كار بريم .

اكثر كارگاههاي ما كه انحراف معياري بيشاز 5 مگا پاسكال دارند حاشيه امنيت آنها از 5/8 مگا پاسكال تجاوز مي كند و به حدود5/11 مگا پاسكال نيز مي رسد. اين حدود حاشيه امنيت ، مسلما باعث افزايش عيار سيمانتا ميزان 50  كيلو سيمان در هر متر مكعببتن نسبت به حالتي است كه حاشيه امنيت در حد 7 مگا پاسكال باشد.

بديهي است در مشخصات فني خصوصي و ياشرايط خصوصي پيمان بايد قيد شود " پيمانكار موظف است كيفيت خود را در حدمطلوب قراردهد يعني انحراف معيار خود را از حد معيني كمتر نگه دارد".

5-     در فهارس بهاءپايه ، علاوه بر بكارگيري قيمت بتن بر مبناي عيار سيمان ، بايستي آيتم هاي ديگريبراي منظور نمودن قيمت بر اساس مقاومت پيش بيني شود ودر بر آورد و تهيه صورت وضعيتعمدتا از آيتم قيمت بر اساس مقاومت استفاده گردد. شايد اين مهم ترين اقدام در بينهمه راه حلها باشد. در اين صورت پيمانكار ممكن است سعي بر مصرف بيشتر سيمان نداشتهباشد و با كمي تامل و دقت و بكارگيري وسايل دقيق تر و مجهزتر بتواند با مصرف كمترسيمان ، مقاومت مورد نظر را تامين نمايد. اين راهكار مي تواند به كاهش انحرافمعيار كارگاه و كاهش مقاومت ميانگين طرح اختلاط منجر شود. بنابراين  در ميان مدت تغييرات   عمده اي را در سطح كيفي توليد بتن شاهد خواهيمبود.

6-     حذف اضافه بهاءبراي تراكم بتن ، و بتن ريزي در قطعات مسلح مي تواند فوايدي را داشته باشد. دركنار پرداخت پول بر اساس مقاومت اين ترفند مي تواند باعث شود تا پيمانكار راهحلهاي منطقي و اقتصادي را انتخاب كند. مسلما در اين حالت مسئوليت تهيه طرح اختلاطبايد بر عهده پيمانكار و مشاور آزمايشگاهي وي گذاشته شود. راه حل استفاده از بتنسفت با سيمان كمتر و بكارگيري پرسنل و وسايل تراكمي بيشتر را       مي توان در كنار راه حل استفاده از بتن شلتر و با سيمان بيشتر و بكارگيري پرسنل و وسايل تراكمي كمتر بكار گرفت. هم چنين ميتوان از افزودنيهاي روان كننده استفاده نمود و بتن را با سيمان كمتري روان نمود.بنابر اين در اين راه حل نبايد بابت مصرف افزودنيهاي مختلف ، وجهي را پرداخت نمود.بلكه مصرف افزودني با توجه به مشخصات فني خصوصي و طرح اختلاط انجام مي گيرد وهزينه آن بايد در پيشنهاد قيمت پيمانكار مستتر باشد. در اين صورت مقدار افزودني درحداقل مقدار لازم به كار مي رود تا نيازهاي پروژه مرتفع گردد. فرض كنيد قرار بودهاست افزودني آب بند كننده بكار رود. در اين حال پيمانكار به كمك مشاور آزمايشگاهيمي تواند با كاهش نسبت آب به سيمان ، دانه بندي و اسلامپ مناسب ، مقدار آب بندكننده كمتري را مصرف نمايد و يا بر عكس. به هر حال در هردو حالت پيمانكار مسائل مالي و سهولت كار خود را منظور مي كند و نظارت پروژه نيز مسائل فنيرا منظور مي دارد.

7-     توصيه مي شود دربرنامه هاي آموزشي دانشگاهها ، بهاي بيشتري به درس تكنولوژي بتن و اجراي بتن دادهشود. روال فعلي براي تامين اهداف مورد نظر كافي نيست. هم چنين در هنرستانها وآموزشكده ها بايد توجه بيشتري به آموزش كاردانها معطرف شود. كارگران ماهر بايد دردوره هاي آموزشي مراكز عمومي و خصوصي تحت آموزش هاي عملي جدي قرار گيرند تابتوانيم كيفيت بالاتري را براي توليد و اجراي بتن تضمين نمائيم. ايجاد سر فصليبراي اخلاق فني مهندسي در آموزش ها مي تواند احتمال موفقيت را بيشتر كند.

8-     توصيه براي بهبودكيفي و سطح توليد وسايل بتن سازي در كنار آزادسازي ورود دستگاههاي ساخت بتن و كاهشسود بازرگاني و عوارض گمركي براي ايجاد انگيزه در رابطه با توليد بهتر و ايجاددستورالعملهاي ساخت استاندارد دستگاههاي توليد بتن و استفاده از ابزار دقيق برايكنترل رطوبت و استفاده از رايانه .

9-     بكارگيري وسايلآزمايشگاهي و كنترلي بيشتر و بهتر در كارگاهها براي كنترل سريع رطوبت سنگدانه هادر كارگاه ، استفاده مداوم از اسلامپ و كنترل چشمي بتن ، ايجاد انگيزه بيشتر برايكنترل توسط ناظرين و مسئول شناختن آنها در صورت بروز مشكل

10- كمك نهادهاي دولتي براي شكل گيري وفعال نمودن انجمن هاي علمي و تخصصي و آموزشي و صنفي   غير دولتي در زمينه بتن و همكاري آنهابراي پيشبرد اهداف ملي و تنظيم و تدوين دستورالعملها ، ضوابط و   آيين نامه ها.