حد مجاز کرموشدگی بتن

شیوع کرموشدگی ستون و دیوار در سازه‌های بتنی

کرموشدگی ناشی از جداشدگی در بتن در اکثر قریب به‌اتفاقستون‌ها و دیوارهای برشی سازه‌های بتنی ایران مشاهده می‌شود.

دلایل اصلی و عمده کرمو شدن بتن:

1- مجموعه عوامل درونی: وجود استعداد جداشدگی مصالحمصرف‌شده در بتن.

2- مجموعه عوامل بیرونی: عدم به‌کارگیری روش مناسبدر ریختن و جای دادن بتن در قالب.

قابل ذکر است که در بسیاری از موارد ترکیب دو عاملفوق باعث بروز کرموشدگی بتن می‌گردد.

عوامل بیرونی (استعداد جداشدگی مصالح در بتن):

1- بالا بودن نسبت آب به سیمان.

2- افزایش روانی بتن به‌ویژه برای پمپ کردن آن.

3- کمبود ماسه در بتن و یا استفاده از ماسه با بافتدرشت.

4- کمبود ذرات ریزدانه در ماسه به دلیل شستشوهای غلطو زیاده از حد.

عوامل بیرونی (عدم به‌کارگیری روش مناسب در ریختنو جای دادن بتن در قالب):

1- پرتاب کردن بتن با بیل به درون ستون یا دیوار.

2- استفاده از جام‌های بغل ریز.

3- استفاده از شوت مایل.

4- افقی گرفتن لوله پمپ برای ریختن بتن درون ستونیا دیوار.

5- استفاده از جام‌های معمولی و ریختن بتن به‌نحوی‌کهبا میلگردهای افقی ستون و دیوار، پی‌درپی برخورد نماید و ارتفاع زیادی را طی کند.

6- طراحی و یا اجرای غیراصولی آرماتوربندی اعضاء.

توجه: پرتاب کردن بتن با بیل به درون ستون یا دیوار،یکی از اصلی‌ترین علل بروز جداشدگی و کرموشدن بتن در کشور است. این روش بتن‌ریزی معمولاًدر کارگاه‌های کوچک به‌ویژه در شرایطی که بتن با دست یا بتونیر در کارگاه مخلوط می‌گرددمشاهده می‌شود.

به طور کلی راهکارهای مقابله با کرموشدگی در 3 دستهطبقه بندی می شوند.

دسته اول: طراحی مناسب قطعه و میلگردگذاری مطلوب وقالب بندی بدون درز شامل تمهیداتی به شرح زیر:

1- طراحی قطعه با ابعاد مناسب برای بتن مصرفی.

2- رفع پیچیدگی ها از شکل و ظاهر قطعه.

3- فاصله مناسب میلگرد تا قالب.

4- کاهش شلوغی و درهمی میلگردها با تدابیری نظیر:

1-4- افزایش مقاومت میلگردها.

2-4- عدم ایجاد وصله پوششی در یک مقطع.

3-4- کاهش میلگردهای عرضی بویژه در ستون و دیوار.

5- قالب بندی بدون نقص و بدون درزهایی که باعث نشتشیره و ملات بتن شود.

دسته دوم: کاهش استعداد درونی جداشدگی بتن

توجه مهم: این مطلب با توجه به "وضعیت و کیفیتکنونی" ساخت‌وساز در کشور تهیه و تنظیم و پیشنهادشده است.

1- پیشنهاد می‌گردد در ستون یا دیوار حداکثر اندازهسنگدانه ها به 15 تا 20 میلی‌متر محدود گردد (حذف شن بادامی).

2- پیشنهاد می‌گردد که از سنگدانه هایی با بافت دانهبندی نسبتاً ریز استفاده گردد (استفاده از ماسه بیشتر در طرح اختلاط).

3- استفاده از ترکیب سنگدانه هایی شامل شن شکسته یانیمه شکسته و ماسه گردگوشه در طرح اختلاط.

4- پیشنهاد می‌گردد محدوده اسلامپ (روانی) بتن دربتن‌ریزی دیوار یا ستون 10 تا 12.5 سانتی‌متر لحاظ گردد:

1-4- سهولت در تراکم ضمن پرهیز از افزایش استعدادجداشدگی از جمله مزایای این حدود روانی و کارآیی است.

2-4- این روانی برای پمپ کردن بتن هم مناسب است.

3-4- پیشنهاد می‌گردد ایجاد روانی با مواد روان کنندهو کاهنده آب حاصل گردد تا نسبت آب به سیمان بالا نرود.

4-4- قابل‌ذکر است که مواد روان کننده مناسب معمولاًضمن ایجاد روانی و قوام بتن، انسجام درونی آن را نیز بهبود می‌بخشند.

5- پرهیز از استفاده بیش‌ازحد مجاز مواد روان کنندهیا فوق روان کننده که می‌تواند باعث جداشدگی شدید قبل از ریختن بتن که غالباً همراهبا آب انداختن زیاد و کندگیری شدید بتن است.

6- پیشنهاد می‌گردد در طرح اختلاط بتن ستون و دیوارحداکثر "نسبت آب به سیمان" از 0.55 فراتر نرود.

7- پیشنهاد می‌گردد به‌منظور کاهش استعداد جداشدگیبتن در طرح اختلاط از پودر سنگ یا ماسه خیلی ریز استفاده شود که هرچند نیاز به آب وسیمان را افزایش می‌دهد ولی با استفاده از روان کننده یا فوق روان کننده می‌توان ایننسبت را کنترل نمود.

دسته سوم: استفاده از وسایل و روش‌های مناسب جهت ریختنو جای دادن بتن در قالب

تجهیزات و روش‌های مناسب در جلوگیری از ایجاد جداشدگیبتن تأثیر زیادی دارند که در اینخصوص تکنیک ها و روش های زیر معمول است:

1- استفاده از قیف هادی یا لوله یا شوت سقوطی به همراهجام (باکت) و ریختن بتن در "راستای قائم" و هدایت‌شده: در این حالت یک قیفبا حداقل طول 60 سانتی‌متر یا یک لوله انعطاف‌ناپذیر و یا لوله پارچه‌ای انعطاف‌پذیردر انتهای خروجی جام بسیار کارساز است به‌ویژه اگر بتوان این لوله یا شوت سقوطی رادرون دیوار یا ستون تا نزدیک کف عبور داد و به‌تدریج در حین تخلیه، جام و لوله را بالاکشید.

2- استفاده از شوت سقوطی در انتهای لوله پمپ به‌ویژهپمپ‌های دکلی و حتی‌الامکان فروبردن آن در دیوار یا ستون.

3- استفاده از دریچه‌های جانبی در ارتفاع‌های مختلفدر بدنه قالب و به فواصل حدود 1.5 متر از یکدیگر و ریختن بتن بدون استفاده از شوت شیب‌دارو به‌صورت قائم بر روی سکوی زیر دریچه و اجازه برای سرازیر شدن بتن به درون ستون یادیوار و بستن دریچه پس از پرشدن و متراکم کردن بتن و پس‌ازآن بتن‌ریزی از دریچه بالاتر.