ترمیم ، تعمیرات و آب بندی سقف های بتنی
ترمیم ، تعمیرات و آببندی سقف های بتنی
دلیلاصلی تعمیر سقف بتنی، رفع تراوش است. تراوشی که از درون ساختمان صورت می گیرد،قابل رویت است، اما محل خسارت صورت گرفته در غشای ضد آب و عیوب دال بتنی را بهسختی می توان تعیین نمود. اگر غشا پیوند کاملی با دال بتنی سقف نداشته باشد، آنگاهبعید به نظر می رسد که عیوب رخ داده در غشا بر عیوب دال منطبق شوند.
شیبهای روی سقف معمولاً به وسیلع شمشه کشی سیمان/ ماسه یا مصالح خاصی انجام می شود،اما تجربه من شیبهایی را پیشنهاد می کند که اغلب ناکافی بوده و منجر به "جمعشدن آب" شده که در قسمت بعدی همین بخش بحث می شود.
روشهایبسیاری برای ساخت سقف های بتنی مسطح وجود دارد که تفاوتشان در مکانهای نسبی دالپی، عایق کاری حرارتی و غشای ضد آب می باشد.
مهندسی که جهت بررسی تراوش مستدل بهخدمت گرفته می شود، در همان ابتدای کار می بایست روشی را برای ساخت سقف، بخصوصزمانی که ممکن است تراوش "مستدل" در واقعیت متراکم باشد، تعیین نماید.این امر شامل درک درستی از انواع اساسی یا روشهای ساخت سقف مسطح بوده که به طورخلاصه در زیر تشریح می شود.
1. دالبتنی بدون عایق حرارتی، لایه ضد آب بر روی بخش فوقانی دال. این حالت غیر معمولبوده و شبنم زایی آن احتمالاً اجتناب ناپذیر خواهد بود.
2. دالبتنی با عایق حرارتی در زیر دال، لایه ضد آب بر روی بخش فوقانی دال (تحت عنوانطراحی "بدنه سرد" شناخته می شود). مانع بخار در زیر عایق و فضای خروج هوا بین زیر طاق دال و عایق حرارتیمی باشد. گسیختگی های طراحی یا اجرایی در سقف های قدیمی ممکن است در اثر حذف مانعبخار و/ یا فضایی برای خروج هوا باشد.
3. دالبتنی با عایق حرارتی در بخش فوقانی دال با لایه ضد آب در بالای عایق. مانع بخارممکن است در بخش فوقانی دال در زیر عایق حرارتی قرار گرفته باشد. طراحی به صورت"بدنه گرم" یا "معکوس" یا "وارونه" بوده و گسیختگیطراحی احتمالاً در سقف های قدیمی در اثر حذف مانع بخار خواهد بود.
4. دالبتنی، غشای ضد آب در بخش فوقانی دال، عایق حرارتی بر روی غشای ضد آب، "لایهبارگذاری" توفال بر روی عایق جهت جلوگیری از فشار بالارونده. طراحی هم بهصورت "معکوس"، "وارونه" یا "بدنه گرم" می باشد.
سوایدال بتنی، مصالح زیر کاربرد عمومی دارند.
1. لایه/ غشای ضد آب:
a) آسفالتقیری یا آسفات قیری اصلاح شده با پلیمر
b) گونیهای پیش ساخته برای قیرگونی سقف
c) غشایصفحه ای پلیمری تک لایه
d) پلیمرهایاسپری شکل درجا نظیر پلی اورتانها
2. مانعبخار: صفحه پلی اورتان، با حداقل 100 اندازه گیر
3. عایقحرارتی: دال ها یا تخته های پلی استر چکش کاری شده
اولین گام، بازرسی دقیق سقف، پس ازمشاهده رطوبت بر روی بام در زیر دال سقف می باشد. نکات زیر حائز توجه اند:
1. نوعترددی که بر روی سقف صورت می گیرد که ممکن است گاهی تردد افراد جهت بازرسی و تعمیرو یا تردد عابر پیاده هایی باشد که به طور منظم توسط ساکنین ساختمان صورت می گیردکه به نسبت سنگین تر از ترددهای ناشی از بازبینی است. کاربرد سقف برای پارکینگاتومبیل حالت خاصی می باشد.
2. محل،اندازه و عمق جمع شدن آب: جمع شدن آب در آب و هوای خشک با زنگ زدگی و رشد جلبکخودش را نشان می دهد.
3. شرایطعمومی سقف تا حدی که قابل رویت است. می بایست توجه داشت که در صورت استفاده از روشهای ساخت (1)، (2) و (3) که در بخش 8-6-1 ارائه گردید، لایه/ غشای ضد آب قابل رویتاست. بهرحال، طراحی بر اساس بند (4) به نوعی است که این لایه در زیر لایه"بارگذاری" قرار
می گیرد که این بدان معناست که غشای ضد آب تا مادامی که لایه توفال حذف نگردد،قابل بازرسی و ارزیابی نیست. این حذف ممکن است خسارتی را به غشا وارد آورد.
4. فرسایشغشا که می تواند به صورت ترک، برجستگی، موج، پوسته پوسته شدن، بازشدگی و افت پیونددر درزها و لبه ها خود را نشان می دهد.
5. درزهایمتحرک در دال بتنی به سختی آب بندی شده و منبع پیوسته تروش می باشند. درزهای متحرکسازه ای در جایی که جدایی کاملی بین پیش آمدگی های بتنی مجاور رخ داده را می توانتنها با درز مکانیکی ویژه ای نظیرWaboflex SR" " یا "LM 50" متعلق به Servicised یا با استفاده از حاشیه هایی در هر طرف درز مطابق شکل 8-5 به طورموثری آب بندی نمود.
6. محلاتصال بین سقف و اعضای عمودی، نظیر دیوارها و حاشیه پیاده رو ها نیاز به توجه ویژهای دارد.
7. زهکشیسقف، درزهای خروجی و لوله های تحتانی می بایست بازبینی شوند. جزئیات مربوط به غشادر خروجی ها اغلب ضعیف می باشد.
8. بازرسیکامل از بخش های تحتانی دال سقف ضروری است. در مورد طراحی "سقف سرد"،این بازرسی شامل دسترسی به حفره های هواده ای در زیر دال نیز می شود.
اگرمنبع تراوش از بازرسی های انجام شده طبق بند های فوق، به درستی حاصل نشد، آنگاهشکل خاصی از روش شناسایی تراوش می بایست در دستور کار قرار گیرد. سیستم های ویژهای در بازار موجود است اما به تجربه بر من ثابت شده که نتایج حاصله از آنها ناامید کننده یا غیر قطعی می باشند.
روشیکه در پاره ای اوقات به اعتقاد من نتیجه رضایت بخشی در رابطه با سقفهایی که غشایآن در معرض قرار گرفته، داده است، به صورت زیر می باشد: سقف به یک سری مربع یامستطیل های
تقسیم بندی شده که اینها نواحی که در آنهاآب جمع شده (اینطور که بنظر می رسد ساده نیست) را تشکیل می دهند. یک رنگ مخصوص کهدر نور طبیعی بی رنگ بوده، اما در نور ماورای بنفش، به صورت آبی روشن در می آید.اگر زنگ زدگی در قسمت تحتانی دال سقف مهم نباشد، در آن صورت سایر رنگهایی که درنور معمولی قابل رویت هستند نیز می توانند مورد استفاده قرار گیرند.
از اطلاعات جمع شده حاصل از بخش قبل،این امکان برای مهندس وجود دارد تا گزارش منطقی را که شامل توصیه های اساسی جهتکارهای علاج بخشی باشد، ارائه نماید. این گزارش ممکن است شامل به روز کردن عایقحرارتی و روش دفع آب باران می باشد.
اگر نواحی نفوذ آب از لحاظ تعداد ومقدار محدود باشند، آنگاه تعمیرات قطعه ای را با ملاحظات جدی می بایست بکار گرفت.بهرحال، توجه عمده به این موضوع منجر به حذف عیوب خیلی کوچک می گردد. مصالحی کهبرای تعمیرات قطعه ای بکار گفته می شوند، می بایست با غشای موجود سازگاری داشته وپیوند قوی با آن داشته باشد. تنها سیستمهای تعمیر که گواهی تضمین کیفیت دارند میبایست مورد استفاده قرار بگیرند. همچنین فهرستی از کار تکمیل شده و برخی بررسیهانیز می بایست قابل دسترسی باشند.
در مورد درزهای معیوبی که ظاهرشان ازاهمیت چندانی برخوردار نمی باشد، مثلاً پارکینگ های پوشیده، نصب ناودانی هایی درزیر درزها می تواند حل دراز مدتی با حداقل هزینه ایجاد نماید. بسیار اهمیت دارد کهترواش آب از طریق سقف های بتنی که بر روی پارکینگهای اتومیبل قرار دارند، بر رویاتومبیل ها نریزد که این امر خسارت جدی به رنگ آنها وارد می نماید.
ممکن است به صرفه ترین راه حل درازمدت، بازسازی غشای موجود و انجام عملیات نوسازی کامل سقف باشد. این عملیات شاملموارد زیر می باشد:
1. بازدیدیاز شیبهای سقف به عمل آورده که بسیاری از سقف ها کاملاً از شیب ناکافی برخوردار
می باشند. اگر قرار باشد از جنع شدن آب جلوگیری بعمل آید، حداقل شیب به سمت خروجیها 1 به 40 (25 میلیمتر به 1 متر) مورد نیاز است. در بسیاری از موارد، دستیابی بهچنین شیبی
غیر ممکن بوده و از این رو مقداری جمع شدگی آب قابل انتظار بوده و از دید کارفرمانیز قابل قبول است.
خروجیهای زهکش می بایست به دقت آزمایش گردند چرا که اغلب مشکلات از اینها بوده که ممکناست نیازمند تعویض و افزایش اندازه و/ یا تعداد باشند.
مرجعمرتبط با این موضوع BS 6367 با عنوان:کد آیین نامه ای عملی برای زهکشی سقفها و نواحی سنگفرش شده می باشد که اطلاعات وتوصیه های لازم برای زهکشی سقف شامل محاسبه رواناب خروجی را نیز در بر دارد.
2. ملاحطهدقیق در انتخاب غشای ضد آب جدید و اینکه آیا این غشا در در معرض بوده یا پوشیدهاست، می بایست صورت گیرد. برای روشهای مختلف طراحی سقف مسطح، به بخش 8-6-1 مراجعهنمائید.
اینغشای ضد آب را می توان به سه طربق اجرا نموده و ایمن کرد:
a) ریختنبه صورت "آزاد" با ابزار آلات مکانیکی متصل شده به بدنه سقف
b) کاملاًچسبیده به بدنه سقف، به صورتی که در طراحی " بدنه گرم " یا"معکوس" با عایق حرارتی، بر روی غشا ریخته می شود.
c) پیوندجزئی با عایق ها به صورتی که در سقف "بدنه گرم- فشرده" وجود دارد.
درزهای موجود در غشا می بایست به دقتبر اساس دستور العمل سازنده غشا اجرا گردند. انواع اصلی غشاها در بخش 8-6-1 بالافهرست شده اند. انواع غشاهایی که تحت پوشش استاندارد ملی نیستند،
می بایست تنها در صورتی که گواهی کیفیت دارند، استفاده شوند. ریختن قیرگونی پیشساخته (ایزوگام) توسط CP 144 با عنوان پوششهای سقف، BS 8217:1994 با عنوان سقف پیش ساخته تحت پوشش قرار میگیرد. ریختن آسفالت قیری برای سقف ها توسط CP 144، بخش 4 با عنوان آسفالت قیری پوشش داده می شود
3. جزئیاتمربوط به اتصال بین سقف و سطوح عمودی نظیر دیوارها و مروری بر آب بندی آنها
می بایست بازبینی و بهبود یابند. اگر قرار به استفاده از شعله پوش های سربی جدیدباشد،
می بایست از کد 3 (ضخامت 32/1 میلیمتر)، استاندارد BS1178:1982 تبعیت نمایند.
4. عایقحرارتی در صورت نیاز می بایست بروز شود، تا اینکه نیازهای مقررات ساختمان بخصوصآخرین نسحه سند مصوب L با عنوانحفاظت از سوخت و برق را تامین نماید.
5. اگرغشای جدید در معرض قرار گیرد، آنگاه استفاده از یک رنگ بازتاب کننده نور خورشیدفواید زیر را به همراه خواهد داشت:
a) کاهشتجزیه ناشی از اشعه های فرا بنفش و سایر قسمتهای طیف نور خورشید
b) کاهشتنش های حرارتی به دلیل بازتاب گرما از سطح و جذب کمتر آن
6. بهطور کلی، عملیات انجام شده می بایست بر اساس استاندارد BS6299:1982 با عنوان کد عملی برای سقفهای مسطح با پوششهای تحت حفاظت دائم انجام گیرد.