اسکن آرماتوریا میلگرد در بتن ( اسکن بتن )

اسکن بتن ، اندازه گیری قطر ، کاور و تعدادآرماتور ( میلگرد ) در بتن

در حال حاضر انواع مختلفی از آزمایشهای غیرمخربدر  ارزیابی سازه های بتنی به کارگرفته میشود. از جمله این آزمایشها می توان به اسکن میلگرد ، چکش اشمیت ، میزان نفوذ یونکلر ، انواع نفوذ پذیری بتن ، تعیین عمق کربناسیون ، PULL OFF ، PULLOUT ،سولفاته شدن ، التراسونیک بتن ، پتانسیل خوردگی ( هافسل یا نیم پل ) ،جذب آب ، عمقنفوذ آب ، ذوب و یخ بتن ،  مقاومت فشاری بهروش کرگیری و ... اشاره کرد.

اسکن آرماتور ( میلگرد ) در بتن

امروزه آزمایشهای غیرمخرب بتن تاثیر و عملکردمناسب و کابردی در تعمیرات و مقاوم سازی سازه های بتنی دارد. آزمایش های غیرمخرببتن با در اختیار قرارداد داده های مختلف سازه های موجود ، به کارشناسان و متخصصیناین امکان را می دهد تا در خصوص عملکرد ، نیاز یا عدم نیاز  به تعمیر و مقاوم سازی و روش های تعمیرات وبازسازی سازه های بتنی قضاوت و تصمیم گیری نمایند.

از جمله آزمایش های غیرمخرب بتن ، اسکن آرماتور ( میلگرد ) مدفون دربتن میباشد. این آزمایش با ارائه تعداد، قطر ، عمق و محل قرار گیری آرماتورها ، بهطراحان و کارشناسان امکان تصمیم گری در زمینه طرح های مقاوم سازی و تقویت و یا صحتسنجی عملیات های انجامی را می دهد.

در متن زیر به شرح آزمایش اسکن شبکه آرماتور دربتن به وسیله اسکنر آرماتورها ، محدودیت ها ، ضریب اطمینان قرائت ها ، روش کار و.. پرداخته می شود. شما می توانید برای کسب اطلاعات تکمیلی در این خصوص و در صورتنیاز همکاری با این مجموعه در زمینه اسکن شبکه های آرماتور در انواع سازه های بتنیبا بخش فنی و پشتیبانی کلینیک فنی و تخصصی بتن ایران تماس حاصل فرمایید.

اسکنبتن ، اندازه گیری قطر ، کاور و تعداد آرماتور ( میلگرد ) در بتن

روش‌های الکترومغناطیسی معمولاً برای تعیین محل و کاور برای آرماتور تعبیهشده در بتن بکار می رود. دستگاه هایی که با باتری کار می‌کند و از نظر تجاری برایاین منظور در دسترس است معمولاً معروف به اسکنر آرماتور معروف است. طیف وسیعی از آن‌هااز نظر تجاری در دسترس بوده و استفاده از آنها در بخش 204 BS1881 آمده است.

1.1.1.7 نظریه، تجهیزات و کالیبراسیون: اصل اساسی این است که وجود فولاد، میدانیک الکترومغناطیس را تحت تأثیر قرار می دهد که ممکن است شکل یک القاگر مغزه آهنی ازنوعی که در شکل 2.7 نشان داده شده است را به خود بگیرد. یک جریان متناوب از یکی ازکویل ها عبور می کند در حالی که جریان القاء شده در کویل دیگر تقویت و اندازه‌گیریمی شود. رأس جستجو ممکن است در واقع شامل یک سیستم کویل واحد یا چندگانه باشد با توجهبه اینکه اصل فیزیکی مستلزم اثرات جریان گردابی یا القای مغناطیسی است. ابزارهایجریان گردابی شامل اندازه‌گیری تغییرات امپدانس است و تحت تأثیر تمام فلزات رسانا قرارمی‌گیرد و ابزارهای القای مغناطیسی شامل اندازه‌گیری ولتاژ القایی است و به موادغیرمغناطیسیچندان حساسیت ندارد.

تأثیر فولاد بر جریان القایی با توجه به مسافت، غیرخطی است و همچنین تحتتأثیر قطر میله قرار دارد که کالیبراسیون را دشوار می کند. انواع ساده اسکنرآرماتور که معمولاً مورد استفاده است (شکل 3.7) با استفاده از دو محدوده برایپوشش، معمولاً 40-0 میلی متر و 100-40 میلی متر بر این مساله غلبه می کند. مقیاسکالیبراسیون در نوارهای مربوط به کاور متغیر مشخص می شود و این امر با تأثیر قطرآرماتور مطابقت دارد. میله‌های کوچک یک خوانش در انتهای بالایی نشان می دهد اما میله‌هایبزرگ یک خوانش در انتهای پائینی یک نوار خاص نشان می دهد زیرا تأثیر قطر بر طیفیاز اندازه های میله از 32-10 میلی متر نسبتاً کم است. اگر بخواهیم میله‌های کمتراز 10 میلی متر یا بیشتر از 32 میلی متر اندازه‌گیری کنیم، کالیبراسیون ویژه‌ایممکن است لازم باشد و می‌توان از مقیاس خطی که معمولاً ارائه می‌شود استفاده کرد.نسخه های اصلاح شده دیگر از این نوع ابزار شامل مدارات الکترونیکی پیچیده تر وخروجی دیجیتالی است که در دسترس است و می‌تواند قطر بار را منظور کرده و همچنین میله‌هارا در یک عمق بیشتر (در برخی موارد تا 300 میلی متر) شناسایی کند. این ابزارها گران‌تراز تجهیزات پایه است که در بالا ذکر شد. شکل 4.7 چنین نسخه‌ای را نشان می‌دهد. یک مدلریزپردازنده که نوع فولاد را در نظر می‌گیرد و از امکان هشدار صوتی «پوشش کم»برخوردار است نیز در دسترس است (شکل 5.7).

پیشرفت‌های اخیر در تجهیزات اسکنر آرماتور به مدل‌های متعددی منجر شده استکه در هرجا که شناخته نشده است، کاور میله و خود قطر میله را ارزیابی می کند. این کاربا استفاده از یک بلوک فاصله‌گذار (153) یا با استفاده از یک راس جستجو تخصصیانجام می شود (شکل 4.7). توانایی اسکن یک اسکنر آرماتور در سطح بتن و ثبت مداومخروجی در دیتا لاگر نیز اخیرا برای نمایش گرافیکی بعدی در دسترس قرار گرفته است.

کالیبراسیون پایه این ابزار مهم است و بخش 204 BS 188 روش های جایگزین متعددی را پیشنهاد می‌کند. این روش‌ها شاملاستفاده از منشور آزمایشی از بتن سیمانی عادی پورتلند است. میله آرماتور تمیز راستاز نوع مناسب برای تصویر انداختن از منشور و ارائه طیفی از پوشش ها تعبیه می‌شود کهمی توان با قاعده فولاد برای مقایسه با خوانش‌ سنج ان را دقیقا اندازه‌گیری کرد. درروش‌های دیگر میله با محل مناسب در هوا دقیقا اندازه گیری می‌شود. در همه روش‌ها لازماست از اثرات خارجی بر میدان مغناطیسی اجتناب کرد. تحت این شرایط، دقت این ابزار بایدتا 5٪± یا 2 میلی متر باشد، هر کدام که بیشتر است.

بررسی کالیبراسیون در محل نیز با توجه به نوع میله و بتن درگیر در پژوهشانجام می شود. در این بررسی ممکن است حفاری سوراخ‌های آزمایشی در طیفی از مقادیرپوشش‌ها برای اثبات خوانش‌ها و در صورت لزوم تنظیم مجدد دستگاه یا توسعه یک رابطهکالیبراسیون مجزا انجام گیرد.

انتظار می‌رود توسعه دیگری نوع جدیدی از اسکنر آرماتور مبتنی بر اصل نشتشار مغناطیسی را ارائه کند. میدان مغناطیسی جریان مستقیم عمود بر محور میله آرماتوراز طریق یک پیوند سطحی تنظیم می شود که تا حدی میله را مغناطیسی می کند. یک سنسور کهاز یک قطب پیوند به قطب دیگر حرکت می‌کند، میدان نشت مغناطیسی القایی را شناساییمی کند که می توان برای تعیین عمق و قطر میله از آن استفاده کرد. نشت شار مغناطیسینیز می‌تواند شناسایی یک کاهش در مقطع میله آرماتور را میسر کند مانند کاهشی کهناشی از خوردگی شدید حفره‌ای است. تلاش هایی برای استفاده از هوش مصنوعی شبکه عصبیبرای ساده کردن تفسیر نتایج صورت گرفته است.

2.1.1.7 روال کار: اکثر اسکنر آرماتورها شامل یک واحد حاوی منبع توان، تقویت‌کنندهو متر و یک واحد جستجوی مجزا حاوی الکترومغناطیس است که با یک کابل به واحد اصلی متصلاست. خوانش در حال کار صفر می شود و واحد جستجوی دستی در سطح بتن مورد آزمون حرکتمی کند. وجود آرماتور در محدوده کاری این دستگاه با حرکت سوزن نشانگر یا مقداردیجیتالی مشخص خواهد شد. سپس واحد جستجو حرکت می کند و می چرخد تا حداکثر خوانشبدست آید و این موقعیت مطابق با محل میله (حداقل پوشش) خواهد بود. در برخی ازابزارها، خروجی صوتی درجه متغیر به کمک آن می‌آید. سپس سوزن یا خروجی پوشش را درمقیاس مناسب مشخص خواهد کرد در حالی که جهت میله با خط محور واحد جستجو موازی خواهدبود. استفاده از فاصله‌گذار نیز ممکن است برای بهبود دقت اندازه‌گیری پوشش‌های کمتراز 20 میلی متر ضروری باشد.

3.1.1.7 قابلیت اطمینان، محدودیت‌ها و کاربردها: هرچند این ابزار را میتوان دقیقا برای میله‌های آرماتور خاص کالیبره کرد (بخش 1.1.1.7)، در اکثر شرایطعملی، دقتی که می توان بدست آورد به طور قابل توجهی کاهش خواهد یافت. عواملی که بهاحتمال زیاد علت این کاهش دقت است بر میدان مغناطیسی در محدوده سنجش‌گر ناثیر میگذارد و عبارتند از:

(الف) حضور بیش از یک میله آرماتور: همپوشی، فولادهای عرضی به عنوان یکلایه دوم یا میله‌های با فاصله نزدیک (کمتر از سه برابر پوشش) می تواند نتایجگمراه کننده‌ای به بار آورد. در برخی از دستگاه‌ها، یک پروب نقطه‌ای کوچک غیر جهت‌داررا می توان برای بهبود تمایز بین میله‌های با فاصله نزدیک و یافتن میله‌های جانبیبکار برد.

(ب) سیم های گره فلزی: وقتی این سیم‌ها وجود دارد یا وجود آن‌ها محتمل است،خوانش‌ها باید در فواصلی در امتداد خط آرماتور گرفته شده و میانگین آن‌ها گرفتهشود.

(پ) تغییرات در میزان آهن سیمان، و استفاده از سنگدانه‌ها با خواص مغناطیسیمی تواند سبب کاهش شناسایی پوشش ها شود.

(ت) ادعا می‌شود کاور سطحی اکسید آهن روی بتن، ناشی از استفاده از قالب فولادیموجب می‌شود پوشش آرماتور به طور قابل توجهی کم برآورد شود و باید در برابر آنمحافظت شود.

بخش 204 BS 1881 حاکی از آن است که دقت متوسط در محل در کاور‌های کمتر از 100 میلی مترحدود 15٪± را می توان با حداکثر 5± میلی متر انتظار داشتو باید به خاطر داشته باشیم مقیاس‌های کالیبراسیون به طور کلی مبتنی بر میله هایفولادی گرد ساده با اندازه متوسط در بتن سیمانی پورتلند است. اگر بخواهیم از اینابزار در هر کدام از شرایط زیر استفاده کنیم، کالیبراسیون مجدد ویژه‌ای باید انجامگیرد:

(الف) آرماتور به قطر کمتر از 10 میلی متر، فولاد با کشش بالا یا میله هایتغییر شکل یافته: در این موارد، پوشش معین شده احتمالاً بیشتر از مقدار واقعی است.این امر همچنین در صورتی مصداق خواهد داشت که میله‌ها خمیده باشد و از اینرو باهسته الکترومغناطیس موازی نباشد.

(ب) سیمان‌های ویژه از جمله سیمان دارای آلومینای بالا، یا رنگدانههای افزوده: در این موارد، پوشش معین شده احتمالاً کمتر از مقدار واقعی خواهد بود.

(پ) آرماتور به قطر بیش از 32 میلی متر ممکن است در برخی مدل های اسکنرآرماتور مستلزم کالیبراسیون مجدد باشد.

برآوردهای قطر میله تنها در دو اندازه میله امکانپذیر خواهد بود. محدوده دمایعملیاتی اسکنر آرماتور نیز به طور کلی نسبتاً کوچک است و کعملکرد مدل‌هایی که باباتری کار می‌کند معمولاً در دماهای زیر نقطه انجماد رضایت بخش است که می تواند بهطور جدی کاربرد میدانی آنها را در زمستان محدود کند. ثبات در خوانش در برخی انواعابزار می تواند مسئله ساز باشد و بررسی مکرر صفر ضروری است.

قابل اطمینان‌ترین کاربرد این روش در مکانیابی آرماتور در محل است و پوشش اعضاییکه اندکی تقویت شده است اندازه‌گیری خواهد شد. با افزایش پیچیدگی و مقدار آرماتور،ارزش آزمون به طور قابل توجهی کاهش می یابد (155) و در مناطقی که سنگدانه‌ها ممکناست خواص مغناطیسی داشته باشد باید دقت ویژه‌ای به خرج داد. مالوترا (50) کاربردآن در بررسی کیفیت بتن پیش ساخته را شرح داده است که در آن مقیاس خطی کالیبره میشود تا تعیین طیف قابل قبولی از مقادیر برای کنترل منظم اجزاء میسر شود. اسنل،والاس و راتلج (156) نیز برنامه های نمونه برداری مفصلی را برای پژوهش در محل بررسیکرده و برای چنین موقعیت‌هایی یک روش آماری را توسعه داده‌اند. آلدرد (157) تعدادیاز اسکنر آرماتورهای مختلف را در آرماتور فولادی متراکم مقایسه کرده و ضرایب اصلاحرا ارائه می‌کند که می توان برای تطبیق خطاهای اندازه گیری به کار برد.

آزمایش های غیرمخرب بتن ( معرفی ،کاربرد و مزایا )

امروزهآزمایشهای غیرمخرب بتن تاثیر و عملکرد مناسب و کابردی در تعمیرات سازه های بتنیدارد. آزمایش های غیرمخرب بتن با در اختیار قرارداد داده های مختلف سازه های موجود، به کارشناسان و متخصصین این انکان را می دهد تا در خصوص عملکرد ، نیاز ها و روشهای تعمیرات و بازسازی سازه های بتنی قضاوت و تصمیم گیری نمایند.

از جملهآزمایش های غیرمخرب بتن ،اسکن بآرماتور بتن،التراسونیک بتن، خوردگی یا هافسل ،نفوذ یون کلر، کربناتاسیون، چکش اشمیت، نفوذپذیری بتن و ... ، به طراحان وکارشناسان فرآیند طرح و اجرای ترمیم و بازسازی سازه های بتنی امکان تصمیم گری برایعملیات های انجامی را می دهد.

در متن زیر بهشرح انواع آزمایش های غیرمخرب بتن  ،محدودیت ها ، ضریب اطمینان قرائت ها ، روش کار و .. پرداخته می شود. شما می توانیدبرای کسب اطلاعات تکمیلی در این خصوص و در صورت نیاز همکاری با این مجموعه درزمینه آزمایش های غیرمخرب بتن در انواع سازه های بتنی با بخش فنی و پشتیبانیکلینیک فنی و تخصصی بتن ایران تماس حاصل فرمایید.

طبقهبندی ساز و کار دوام و آزمایش های آن

دوامبتن دوام بتن ابعاد مختلفی دارد.

- پایایی در برابر عوامل فیزیکی (آتش، یخبندان و آب شدگی پی در پی، تبلورنمک ها)

- پایایی در برابر تهاجم شیمیایی (سولفات ها، کربناسیون، تاثیر واکنشقلیایی ها با سنگدانه ها بر بتن)

- پایایی در برابر عوامل مکانیکی (سایش، خلازایی، ضربه)

- تخریب در اثر خوردگی میلگرد

پیبردن به دوام بتن در شرایط مختلف نیاز به قرار گرفتن در این شرایط و طی شدن زمانقابل توجه داردو معمولا امکان انجام تحقیق در شرایط واقعی وجود ندارد و یا ازحوصله دست اندرکاران خارج است. برای اینکه مشخص شود یک بتن در چنین شرایطی بطورمناسب و مطلوب عمل می کند نیاز به آزمایش هایی کوتاه مدت دارد که در این آزمایش هاعوامل تهاجمی یا اعمالی تشدید می شود (تسریع شده) و یا آزمایش بصورت تسریع نشده ودر شرایط معمولی انجام می گردد که در این حالت دوم معیار مقایسه تغییر می کند.

گاهبرخی آزمایش های کوتاه مدت مرتبط با دوام و در معرض عاملی غیر از عامل موردنظرمورد استفاده قرار می گیرد و با توجه به تجربیات موجود در پروژه های واقعی و درکارهای تحقیقاتی آزمایشگاهی معیارهایی ارائه می شود.

نمونهای از آزمایش های کوتاه مدت تسریع شده در برابر عامل تشدید شده موردنظر، سایش یاآزمایش ASTM C1293 می باشد.

نمونه ای از آزمایش تسریع نشدهکوتاه مدت در شرایط تشدید نشده را می توان آزمایش یخبندان و آب شدگی دانست.

از میان آزمایش های کوتاه مدتمرتبط با دوام که در معرض عامل اصلی موردنظر قرار نگرفته است می توان آزمایش جذبآب یا جذب آب مویینه را نام برد. شاید بتوان آزمایش های جمع شدگی را نیز مرتبط بادوام دانست. آزمایش های تراوایی (نفوذپذیری) نیز مرتبط با دوام به حساب می آید.

ارزیابیکیفیت بتن از نظر دوام و معیارهای آن

ارزیابیدوام از طریق انجام آزمایش هایی بر روی بتن سخت شده در سنین کم و گاه در سن موجودصورت می گیرد. برای این کار نیاز به معیارها و ملاک هایی می باشد. در زیر به برخیاز آزمایش های ارزیابی بتن و معیارهای آن اشاره می شود.

آزمایشهای یخبندان و آب شدگی

اینآزمایش ها به دو صورت در استانداردها وجود دارد:

            - یخبندان و آب شدگی پی در پی در حالتاشباع در آب یا هوا و کنترل کاهش وزن، کاهش مقاومت، افزایش حجم و کاهش مدولارتجاعی دینامیکی مانند ASTM C666

            - یخبندان و آب شدگی پی در پی در مجاورت آب نمک یا نمک هاییخ زدا و کنترل پوسته شدن سطح بتن و کاهش وزن آن مانند ASTM C1262، ASTM C672 و EN 1340

به هرحال این آزمایش ها عمدتادر سنین کم 28 تا 90 روزه بر روی بتن ها در آزمایشگاه انجام می شود و مدت زمانزیادی بطول می انجامد.

امروزه در آزمایش های یخبنداندر حالت اشباع مانند ASTM C666 از پارامتر کاهش مدول ارتجاعی دینامیکی استفاده می شود. پس ازتعداد معینی سیکل یخبندان، درصد مدول ارتجاعی دینامیکی اولیه بدست می آید.  حداقل درصد قابل قبول مدول ارتجاعی دینامیکیاولیه، یک ملاک یا ضابطه تلقی می شود. مثلا بتنی با دوام تلقی می گردد که پس از300 سیکل یخبندان و آب شدگی مکرر، حداقل 60 و یا 80 درصد مدول ارتجاعی دینامیکی رادارا باشد.

در مواردی تعداد سیکل هاییخبندانی را که مدول ارتجاعی دینامیکی را به 60 درصد مقدار اولیه می رساند مشخص میگردد. بدیهی است در این حالت باید حداقل تعداد سیکل های یخبندان مورد نظر به عنوانیک معیار اعلام گردد.

در آزمایش های یخبندان و آبشدگی پی در پی در معرض مواد یخ زدا معمولا درصد وزن بتن پوسته شده پس از تعدادمعینی سیکل یخبندان بدست می آید. با محدود کردن میزان مواد پوسته شده، معیاریارائه می گردد. به عنوان مثال در ASTM C1372 پس از 100سیکل خاص یخبندان در آزمایش ASTM C1262 نباید از1درصد وزن اولیه بیشتر شود.

هرچند در این آزمایش نیز میتوان تعداد سیکل یخبندان برای دستیابی به درصد خاصی از پوسته شدن را به عنوان یکمعیار برگزید، اما این امر سابقه چندانی ندارد.

برای مثال در EN1340 برای جداولبتنی پیش ساخته مقدار مواد پوسته شده نباید از kg/m³ 1 پس از 28سیکل خاص یخبندان در حالی که محلول نمک طعام 3درصد بر روی آن ریخته شده است، بیشترباشد.

در ASTM C672 معمولا پساز 50 سیکل یخبندان خاص در معرض مواد یخ زدا (محلول کلرید کلسیم 4 درصد) که رویقطعه ریخته می شود و درجه تخریب سطح پس از 5، 10، 15، 25 و 50 سیکل گزارش می شودکه معیار درجه تخریب ارائه می شود.

به هر حال باید دانست که در همهانواع آزمایش یخبندان و آب شدگی مکرر در برابر آب یا نمک های یخ زدا، شرایط آزمایشبا واقعیت موجود تطابق ندارد اما به ناچار از این آزمایش ها و معیارهای ارزیابی آناستفاده می شود.

در ASTM C1262 که برایقطعات پیش ساخته بتنی و برخی قطعات بنایی بکار می رود و آب یا آب نمک 3درصد (بستهبه نیاز) در مجاورت قسمت تحتانی قطعه ریخته می شود و معمولا سیکل های خاص یخبنداناعمال می گردد و درصد کاهش وزن بدست می آید. با توجه به معیار خاص کاهش وزن دربرابر تعداد خاصی سیکل یخبندان کیفیت دوامی قطعه کنترل می شود.

آزمایش تبلور نمک ها

برای بررسی تاثیر تبلور نمک هابر دوام بتن، آزمایش خاصی پیش بینی نشده است، هرچند عامل مهمی در مناطق نیمه خشک وخشک در تخریب سطح بتن ها محسوب می شود بویژه اگر املاح در بتن و یا آب و خاک وجودداشته باشد.

آزمایش دوام در برابر سولفات ها

برای بررسی دوام بتن در برابرسولفات ها آزمایش استاندارد خاصی در ASTM و EN مشاهده نمی شود. همچنین به طریق اولی معیارخاصی نیز وجود ندارد. پس از سالهای طولانی که از تشخیص خرابی بتن در اثر حملهسولفات ها گذشته است هنوز آزمایش خاص و معیار دوام بتن در برابر حمله سولفات ها ویا سولفات خاصی ارائه نشده است.

سعی می شود با استفاده از سیمانمناسب، محدودیت نسبت آب به سیمان و یا عیار سیمان و یا استفاده از افزودنی هایخاصی مانند پوزولان ها و سرباره ها و یا حباب زا و مواد آب بند کننده، دوام بتن رابالا برده اما نحوه تشخیص این افزایش دوام روشن نیست.

آزمایش کربناسیون

آزمایش ساده و معمول تعیین عمقکربناسیون تا چندی پیش صرفا بر اساس دستورالعمل RILEM CPC18 انجام میگردید که EN نیز به تازگی دستورالعمل استانداردی را مشابه RILEM ارائه کردهاست. در این آزمایش عمق بتن کربناته شده با محلول فنل فتالئین به عنوان یک معرفاندازه گیری می شود. معمولا این آزمایش بر روی بتن سخت شده در شرایط محیطی واقعیاندازه گیری می شود که می توان تحت شرایطی نفوذ CO₂ را تسریعنمود.

به هرحال هنوز معیار خاصی برایقدرت مقابله با کربناسیون و عمق نفوذ آن ارائه نشده است، هرچند می توان میزاننفوذپذیری گاز CO₂ در بتن را اندازه گیری نمود.

آزمایش انبساط ناشی از واکنشقلیایی ها با سنگدانه های بتن

معمولا بیشتر آزمایش ها در اینزمینه بر روی ملات می باشد و یا شرایط خاصی همچون تشدید شرایط حاکم و یا افزایشقلیایی ها در ملات و یا محیط نگهداری را دارا می باشد. طبق استاندارد ASTM C1293 و تعدادی ازاستانداردهای کانادایی، انبساط بتن در شرایطی نزدیک به واقع اما در دمای 38 یا 60درجه با رطوبت 100درصد را در زمانی طولانی تر از 6ماه و یا یک سال و بیشتر بدست میآورند.

معیارهایی همچون انبساط 04/0درصد پس از سه ماه در 60 درجه سانتیگراد و یا پس از یک سال در 38 درجه سانتیگرادارائه شده است. به هرحال در این آزمایش انبساط بالقوه بتن بدست می آید.

برای سنگدانه کربناتی از ASTM C1105 استفاده میشود و معیارهایی برای آن ارائه شده است.

آزمایش های سایش

در استاندارد ASTM برای بتنچهار آزمایش سایش ارائه شده است و برای برخی قطعات بتنی نیز از این آزمایش ها و یاآزمایش های دیگری استفاده می شود.

            - ASTM C944 برای سایش بتن یا ملات (روش سمباده چرخان)

            - ASTM C418 برای سایش بتن (روش ماسه پاشی)

            - ASTM C779 برای سایش سطوح افقی بتنی (سه روش صفحه مدورسمباده ای چرخان، چرخ استوانه ای دندانه دار، بلبرینگ چرخان)

            - ASTM C1138 برای سایش بتن (روش زیر آب)

به نظر می رسد در آزمایش هایسایش دقت زیادی شده است تا نزدیکی بیشتری با واقعیت موجود باشد که تنوع آزمایش هارا سبب گشته است.

در موارد مختلف برای هر نوعقطعه یا سطح در هر پروژه یا کاربرد خاص معیاری ارائه می شود که نشانه دوام بتن دربرابر سایش است. در برخی استانداردهای دیگر آزمایش سایش چرخ عریض و آزمایش سایش Bohme پیش بینیشده است. برای مثال در استاندارد جداول بتنی این دو آزمایش پیش بینی شده است ومعیار خاصی در هر مورد ارائه شده است.

آزمایش های نفوذپذیری

آزمایش های نفوذپذیری بتن دربرابر آب و گازهای مختلف و حتی برخی سیال های خاص دیگر انجام می شود.

آزمایش های نفوذپذیری بتن دربرابر آب از گذشته دور براساس رابطه دارسی انجام می شده است. ارتش آمریکا و USBR آزمایش هاییرا برای تعیین ضریب نفوذپذیری بتن در برابر آب ارائه کرده اند که بسیار مشکل است.در روش ارتش آمریکا (CRC-C163) فشار 13 اتمسفر و در روش USBR 4913 فشار 5/28 بار بکار می رود. در این آزمایشها مقدار k با بعد L/T بدست می آید. در هر پروژه مقدار حداکثر k مشخص می شودو لازم است بتن موردنظر این خواسته را برآورد کند.

بتن هایی که در حال حاضر برایپروژه های آبی ساخته می شود دارای نفوذپذیری پایینی است و عملا انجام این آزمایش وتعیین k بصورتمستقیم غیرممکن گشته است.

آزمایش های نفوذپذیری با گاز بهویژه اکسیژن روش های مختلفی دارد که معروف ترین آن مربوط به روش CemBureau (انجمنسیمان اروپا) می باشد که در RILEM و استاندارد ایتالیا (UNI) نیز آوردهشده است.

در این روش، نمونه قرصی شکلبتنی در محفظه­ای با تیوب دورگیر تحت فشار قرار گرفته و در فشارهای مختلف اعمالی،دبی عبوری گاز بدست آمده و با رابطه اصلاح­شده دارسی برای سیال تراکم پذیر، ضریبنفوذپذیری محاسبه می­گردد. نتیجه این روش آزمایش به درصد رطوبت نمونه بتنی بسیاروابسته می باشد. به همین دلیل، در روش پیشنهادی این آزمایش، دو رژیم نمونه کاملاخشک و با درصد رطوبت مشخص، پیشنهاد شده است.

معیار میزان نفوذپذیری در برابراکسیژن در مشخصات فنی داده می شود اما تلاش شده است بتن ها از این نظر تقسیم بندیشوند که در زیر دیده می شود.

جدول 1- تقسیم بندی کیفیت بتنبر اساس نفوذپذیری بتن در برابر اکسیژن به روش CemBureau

آزمایش های نفوذپذیری در برابریون کلرید (آزمایش های انتشار یون کلرید)

کامل ترین راه برای تعیین ضریبانتشار یون کلرید در بتن طبق روش جدید ASTM C1556 که مشابه روش NTBuild 443 است، میباشد. در این روش بتن سخت شده در محلول نمک طعام با غلظت معین قرار می گیرد و درسن موردنظر پس از خشک کردن آن، با تعیین یون کلرید و در اعماق مختلف، ضریب انتشاریون کلرید بدست می آید که بعد آن L²/T است.

برای بتن هر پروژه می توان ضریبانتشار خاصی را درنظر گرفت. بتن ها از این نظر به ویژه در شرایط رویارویی با یونکلرید تقسیم بندی می شوند که در زیر مشاهده می گردد.

جدول 2- تقسیم بندی نفوذپذیریبتن بر اساس ضریب انتشار یون کلرید

یکی از پارامترهای منحصربفردیکه می توان به کمک آن و بهره گیری از اطلاعات و فرضیات دیگر در هر سنی غلظت یونکلرید پیش بینی نمود در هر عمقی به چه میزان است، ضریب انتشار یون کلر می باشد وبر این اساس زمان رسیدن غلظت یون کلرید در مجاورت میلگرد به حد آستانه تعیین میگردد که زمان شروع خوردگی را مشخص می کند.

معمولا از آنجا که تعیین اینپارامتر دشوار است، سعی می شود بجای آن، پارامترهای دیگری مشخص شود و جایگزین آنگردد در حالی که عملا نمی توانند جای آن را بگیرند.

یکی از آزمایش های رایج AASHTO T259 است که سطحبتن در معرض محلول کلرید قرار می گیرد و مقدار یون کلرید در سنین خاص و در عمق هایخاص اندازه گیری می شود و عمق نفوذ یون کلرید بدست می آید که به کمک آن می توانکیفیت بتن ها را در مقایسه با یکدیگر ارزیابی نمود و می توان بتن ها را نیز از ایننظر طبقه بندی کرد. به هرحال نتیجه این آزمایش از جنس نفوذپذیری نیست امانفوذپذیری را نشان می دهد.

روش دیگر برای تعیین نفوذ سریعیون کلرید (مهاجرت) توسط دستور NTBuild 492 ارائه شده است که AASHTO T277 روش مشابهآن را ارائه کرده است.

استاندارد ASTM C1202 روش را برایتعیین سریع نفوذپذیری کلرید در بتن سخت شده ارائه می دهد که در این روش در دو سمتیک قرص بتنی به قطر 100میلیمتر و ضخامت 50 میلیمتر محلول های کلرید سدیم و سودسوزآور با غلظت معین قرار می گیرد و جریان الکتریکی با اختلاف پتانسیل 60ولتبرقرار می شود و شدت جریان عبوری از بتن اشباع بدست می آید و طی 6ساعت، مقدارجریان عبوری از بتن برحسب کولمب محاسبه می گردد که نشانه مقاومت بتن در برابر اینجریان است و به عبارتی به نوعی به مقاومت الکتریکی مربوط می باشد. هرچه این جریانعبوری بیشتر باشد نشانه نفوذپذیری بیشتر بتن به ویژه در برابر یون کلرید است. طبقهبندی بتن ها را می توان طبق ASTM C1202 بصورت زیر دانست.

جدول 3- نفوذپذیری در برابر یونکلرید براساس میزان جریان عبوری

در آیین نامه پیشنهادی پایاییبتن در محیط خلیج فارس و دریای عمان (نشریه شماره ض428 مرکز تحقیقات ساختمان ومسکن) معیارهای زیر برای شرایط مختلف طبق روش ASTM C1202 ارائه شدهاست.

جدول 4- مقادیر مجاز میزانجریان عبوری در شرایط مختلف محیطی در آیین نامه پایایی

به هرحال این آزمایش و نتایج آنمحل تردید است. برخی معتقدند که بهتر است اختلاف پتانسیل را کم کرده و مدت رامتناسبا زیاد نمود تا دمای بتن و محلول ها حین آزمایش بطور شدید بالا نرود و شرایطواقعی تری برقرار باشد. به هرحال این آزمایش طی یک روز منجر به اخذ نتیجه می شود واین امر بسیار مهم است.

آزمایش های عمق نفوذ آب

از آنجا که آزمایش هاینفوذپذیری در برابر آب همراه با چالش های فراوانی است، در برخی کشورهای اروپاییمانند آلمان آزمایش دیگری انجام می شد که تحت فشار آب، در زمان معینی، عمق آبنفوذی در بتن بدست می آمد (DIN 1048-5). سپس در EN 12390-8 با تغییراتمختصر، این آزمایش با سهولت بیشتر ارائه شد که در آن نمونه بتنی سه روز از سطحزیرین تحت فشار MPa 5/0 قرار می گیرد و سپس حداکثر عمق نفوذ آب بدست می آید کهپارامتری در جهت ارزیابی نفوذ آب در بتن می باشد. در منابع مختلف طبقه بندی بتن هادر آزمایش DIN 1048 آمده است اما هنوز این طبقه بندی برای آزمایش براساس روش EN ارائه نشدهاست. پراکندگی نتایج آزمونه های مختلف یک نوع بتن در این آزمایش زیاد است و چندانقابل اعتماد نمی باشد.

در آیین نامه پیشنهادی پایاییبتن در حاشیه خلیج فارس، معیارهای زیر برای شرایط مختلف محیطی حاکم ارائه شده است.

جدول 5- مقادیر مجاز عمق نفوذآب در شرایط مختلف محیطی در آیین نامه پایایی

به هرحال الزاما در شرایطواقعی، فشار تا این حد وجود ندارد اما این آزمایش به نوعی تعیین کننده کیفیت بتنمی باشد.

آزمایش های جذب آب

آزمایش های جذب آب به شکل هایمختلفی وجود دارد که مهم ترین آنها عبارتند از:

            - جذب آب کوتاه مدت نیم یا یک ساعته (Early WaterAbsorption)

            - جذب آب نهایی (بلند مدت) 2 روزه یا بیشتر در شرایط عادییا جوشانده شده (Final Water Absorption)

            - جذب آب سطحی اولیه ISAT (InitialSurface Water Absorption Test)

            - جذب آب مویینه ( Capillary Water Absorption و WaterSorptivity)

هرکدام از این آزمایش ها یکویژگی خاص از بتن را به نمایش می گذارد و لازم است از هر آزمایش زمانی استفادهنمود که به واقعیت موجود شباهتی داشته باشد.

آزمایش جذب آب کوتاه مدت

در BS 1881 در سال هایگذشته آزمونه مکعبی خشک 100میلی لیتری در آب غرق می شد و پس از یک ساعت درصد وزنیآب جذب شده بدست می آید که گزارش می شد. در BS 1881 part122 این آزمایشعمدتا برای قطعات بتنی پیش ساخته پس از مغزه گیری به قطر 75 میلیمتر انجام می شودکه باید دارای طول معینی باشد و نمونه کاملا خشک شده در آون غرقاب می شود و درصدجذب آب نیم ساعته بدست می آید. این آزمایش کیفیت سطحی بتن موردنظر را بدست می دهد.

در انگلیس کیفیت جداول بتنی وبرخی قطعات پیش ساخته با این آزمایش کنترل می شود. برای مثال جذب آب نیم ساعته یکجدول نباید از 2درصد بیشتر باشد. در آزمایش های جذب آب کوتاه مدت حساسیتی به شکل واندازه نمونه وجود دارد و نسبت سطح به حجم اهمیت دارد.

در توصیه های CIRIA برای مناطقعربی در حاشیه خلیج فارس و دریای سرخ و غیره، حداکثر جذب آب کوتاه مدت طبق BS 1881 را 2درصدطرح نموده است.

در آیین نامه پیشنهادی پایاییبتن در حاشیه خلیج فارس، معیارهای زیر برای شرایط مختلف محیطی حاکم به روش BS 1881part122 ارائه شده است.

جدول 6- مقادیر مجاز درصد جذبآب کوتاه مدت در شرایط مختلف محیطی در آیین نامه پایایی

آزمایش جذب آب نهایی

هرچند در آزمایش جذب آب کوتاهمدت قدیمی و جدید BS 1881 می توان با تداوم آزمایش تا رسیدن به وزن ثابت، جذب آب نهایی رابدست آورد و حتی با جوشاندن آن در آب به جذب آب نهایی بیشتری دست یافت، اما در ایندستور چنین پیش بینی صورت نگرفته است.

در ASTM C642 مقدار جذبآب نهایی بدست می آید و می توان چگالی و تخلخل را نیز بدست آورد، حتی جوشاندن آبنیز پیش بینی شده است. در این استاندارد در مورد شکل و اندازه نمونه حساسیتی وجودندارد اما حداقل جرم و حجم مشخص شده است زیرا به جذب نهایی پرداخته است و اینآزمایش عمدتا برای قطعات پیش ساخته بکار می رود.

در استاندارد EN 1340 جذب آب نهاییقطعات پیش ساخته ای مانند جداول بتنی به چشم می خورد که حداقل حجم یا جرم نمونهمطرح شده است. در استانداردهایی همچون ASTM C497 جذب آب لوله های بتنی بدست می آید که دو روشA و B با توجه بهنحوه خشک کردن و زمان جوشاندن نمونه در آب دارد.

برای مثال در برخی استانداردهایقطعات پیش ساخته در ASTM C76 مانند لوله های بتن مسلح آب و فاضلاب، حداکثر جذب آب نهایی طبق ASTM C497 به میزان9درصد برای روش A و 5/8درصد برای روش B مطرح شده است و از این نظر می توان معیار و طبقه بندی برای کیفیتدوامی بتن ارائه نمود، بویژه اگر قطعه بتنی بصورت غرقاب باشد و آب همواره درمجاورت آن حضور داشته باشد. در استاندارد لوله های بتنی آب و فاضلاب ایران بهشماره 8906 از چنین مشخصاتی استفاده شده است.

در استاندارد EN 1340 در مواردیکه شرایط یخبندان - آب شدگی حادی در برابر نمک های یخ زدا وجود ندارد. حداکثر جذبآب نهایی 6درصد برای جداول بتنی پیش ساخته ارائه شده است.

در برخی مشخصات استانداردقطعاتی مانند بلوک سیمانی و موزاییک و آجرهای سیمانی به جذب آب نهایی پرداخته شدهاست.

آزمایش جذب آب سطحی اولیه

این آزمایش عمدتا در BS 1881 part5 پیش بینیشده است. در این آزمایش سعی می شود مقدار جذب آب ریخته شده روی سطح افقی نمونهبتنی یا قسمتی از قطعات پیش ساخته در حالی که ارتفاع آب چندانی برای اعمال فشاروجود ندارد و به میزان 200میلیمتر محدود شده است. در این آزمایش در فواصل زمانیمختلف مقدار آب جذب شده برحسب گرم یا میلی لیتر بر وحد سطح (m²) گزارش میشود.

طبقه بندی کیفی بتن ها در اینآزمایش را می توان بصورت زیر مطرح کرد. در انگلیس از نتایج این آزمایش استفاده میشود اما در آیین نامه پایایی بتن ایران در حاشیه خلیبج فارس و یا در استانداردهایقطعات پیش ساخته مانند جداول مورد اقبال قرار نگرفته است. به هرحال این آزمایشبرای موادی که باعث آب بندی سطحی می شوند می تواند با موفقیت بکار رود و کیفیتسطحی را به نمایش گذارد.

جدول 7- تقسیم بندی جذب سطحیبتن با معیار جذب سطحی اولیه (mL/m²/s)

جذب آب مویینه

یک ساز و کار جذب آب، حرکت آببه صورت نم مویینه رو به بالا می باشد که نیاز به انجام آزمایش خاص و هماهنگ بااین ساز و کار احساس می شود.

در این آزمایش ها معمولا مقدارآب جذب شده در واحد سطح، ارتفاع نم مویینه و آهنگ جذب آب مویینه تعیین و گزارش میشود که در همه دستورها بصورت یکسان نیست و به برخی از این پارامترها پرداخته میشود.

دستور آزمایش RILEM CPC11.2 از جملهدستور آزمایش های قدیمی در این زمینه است که سالها مورد استفاده قرار گرفته است.اخیرا دستور استاندارد ASTM C1585 ارائه شده است که با دقت بیشتری شرایط آزمایش و شکل آزمونه رامشخص نموده است. در این آزمایش از یک قرص بتنی به قطر 100 میلیمتر و ارتفاع 50میلیمتر استفاده می شود که بخش تحتانی آن 1 تا 3 میلیمتر در آب قرار گرفته است ورطوبت محیط اطراف نمونه نیز کنترل می گردد و درنهایت، آهنگ جذب آب مویینه در بازههای زمانی مختلف بدست می آید. هنوز طبقه بندی خاصی در مورد کیفیت بتن ها توسط اینآزمایش مطرح نشده است و آنچه در زیر مشاهده می شود عمدتا مربوط به آزمایش هایانجام شده بر اساس دستور RILEM می باشد.

جدول 8- محدوده پذیرش جذب آبمویینه بتن با دوام

هرچند ساز و کار برخی خرابی هادر ایران و حتی جنوب کشور مربوط به جذب آب مویینه است، اما در دستورهای استانداردایران این آزمایش برای بتن جایگاهی ندارد و طبعا مشخصات استاندارد و محدودیت خاصینیز مطرح نگردیده است.

آزمایش مقاومت ویژه الکتریکی

سهولت یا سختی عبور جریانالکتریکی از بتن اشباع می تواند نشانه ای از نفوذپذیری آن در برابر آب و به ویژهانتشار و مهاجرت یونی (به ویژه یون کلرید) باشد مخصوصا اگر از آب نمک اشباع گردد.

این آزمایش بین پژوهش گرانبسیار معروف و رایج است اما دستور استاندارد خاصی برای آن تدوین نشده است.

این آزمایش با استفاده از دوصفحه مسی یا برنجی که بر سطح آزمونه بتنی اشباع از آب به کمک خمیر سیمان تازه میچسبد و مقاومت الکتریکی به کمک اعمال یک جریان متناوب با فرکانس مشخص بدست می آیدو می توان با داشتن سطح بتن و فاصله بین دو صفحه فلزی، مقاومت ویژه الکتریکی رابدست آورد. همچنین می توان با چهار الکترود (روش ونر) و تعبیه آن بر سطح بتن یا درسوراخ خاص و برقراری اتصال و تماس الکتریکی، مقاومت الکتریکی و مقاومت ویژه آن رابدست آورد.این روش برای قطعات بتنی موجود نیز قابل استفاده است، در حالی که روشقبلی فقط برای آزمونه های آزمایشگاهی مکعبی، استوانه ای یا منشوری و مکعب مستطیلکاربرد دارد.

در راه انجام این آزمایش مشکلاتو مباحث خاصی مطرح می شود که عبارتند از:

            - میزان رطوبت و اطمینان از اشباع بودن بدلیل تاثیر شدید برمقاومت الکتریکی بتن

            - نوع جریان و فرکانس مصرفی بدلیل تاثیر آن بر نتایج حاصله

            - نقش شکل و اندازه نمونه بر نتایج حاصله

            - نقش روش آزمایش (الکترود چهارگانه یا صفحات)

            - نقش افزودنی های شیمیایی بر نتایج

            - نقش مقاومت الکتریکی سنگدانه های بتن بر نتایج

به هرحال لازم است با محدودکردن تغییرات احتمالی دستور استاندارد واحدی را تدوین کرد و بتن ها را از این نظرمقایسه نمود و طبقه بندی کرد. طبقه بندی زیر که معیاری جهت ارزیابی بتن محسوب میشود، ارائه شده است.

جدول 9- تقسیم بندی احتمالخوردگی میلگرد براساس آزمایش مقاومت الکتریکی

برنامه‌ریزی و تفسیر آزمون در محل

آزمون در محل ممکن است زمان، تلاش و هزینهزیادی تلف کند مگر اینکه اهداف پژوهش در آغاز به روشنی تعیین شده باشد. این اهدافبر انتخاب روش تست، وسعت و محل آزمون‌ها و نحوه رسیدگی به نتایج تاثیر خواهدگذاشت. نتایج نامناسب یا گمراه‌ کننده آزمون اغلب حاصل فقدان دانش واقعی یا عدمآگاهی از روش‌های مربوطه است. اگر بخواهیم از اختلافات آینده بر سر این نتایججلوگیری کنیم، تمام طرفین درگیر در مرحله اول تدوین برنامه آزمون باید باهمهمبستگی داشته باشند. لزوم قضاوت مهندسی در زمان تفسیر نتایج اجتناب‌ناپذیر استاما عدم قطعیت را اغلب می‌توان با برنامه‌ریزی دقیق آزمون به حداقل رساند.

اگر بخواهیم از ناامیدی و دلسردی جلوگیری کنیمبسیار مهم است از دامنه آزمون‌های موجود و به خصوص محدودیت‌ آن‌ها و دقتی که می‌توانبه آن دست یافت آگاهی کامل داشته باشیم. برخی روش‌ها بسیار ساده به نظر می‌رسد اماهمه آن‌ها در معرض تاثیرات پیچیده‌ قرار دارند و استفاده از اپراتورهای ماهر و یکمهندس با تجربه متناسب، امری حیاتی است.

آزمون سازه‌های موجود در محل چندان ارزان نیستزیرا انجام مقدمات پیچیده دسترسی، اغلب ضروری بوده و روند آن‌ها ممکن است زمان‌برباشد. در حالت ایده‌آل، نظر به نتایج کسب شده یک برنامه باید به طور متوالی شکلگیرد تا با حداقل هزینه و وقفه حداکثر اطلاعات ارزنده را فراهم کند. با این رویکردکه به تفسیر مداوم نیاز دارد اهدافی که ممکن است طی جریان پژوهش مطرح شود به سهولتتغییر خواهد کرد.

1.1 اهداف آزمون در محل

سه گروه پایه برای آزمون بتن می‌توان مشخصکرد.

(الف) آزمون کنترل معمولا به وسیله پیمانکاریا تولیدکننده بتن برای نشان دادن سازگاری‌های لازم انجام می‌شود تا تضمین کندمصالح عرضه شده قابل قبول است.

(ب) آزمون انطباق که طبق برنامه مورد توافق بهوسیله مهندس ناظر یا از طرف او انجام می‌شود تا درباره مطابقت با ویژگی‌ها قضاوتکنند.

(ج) آزمون ثانویه روی بتن سخت شده در سازه یااستخراج شده از آن انجام می‌شود. این آزمون در موقعیت‌هایی لازم است که دربارهقابلیت اطمینان نتیجه آزمون کنترل و انطباق تردید وجود داشته باشد یا این نتایجموجود نباشد یا به طور مثال در سازه قدیمی، آسیب‌دیده یا در حال خرابی، نامناسبباشد. تمام آزمون‌هایی که قبل از ساخت برنامه‌ریزی نشده باشد در این دسته قرار می‌گیردبا اینکه کنترل بلندمدت را نیز شامل می‌شوند.

بنا به سنت، آزمون‌های کنترل و انطباق روینمونه‌های سخت‌شده «استاندارد» انجام می‌شود که از نمونه‌های‌ بتن بکار رفته در یکسازه گرفته شده است؛ آزمون بتن تازه چندان رایج نیست. مثال‌هایی نیز وجود دارد کهدر آن برای این هدف از آزمون در محل روی بتن سخت‌شده استفاده می‌شود. این آزمون درصنعت پیش‌ساخت برای بررسی کیفیت واحدهای استاندارد رایج‌تر است و برای کنترلیکنواختی واحدهای تولیدی و نیز رابطه آن‌ها با یک حداقل مقدار قابل قبول از پیشتعیین شده می‌توان از این نتایج استفاده کرد. به طور کلی مهندسان بیش از پیش می‌دانندکه هر چند نمونه‌های «استاندارد» از نظر مفهوم از یک ماده هستند اما ممکن استکیفیت واقعی بتن در یک سازه را اشتباه نشان دهند که دلایل مختلفی از جمله تامینغیریکنواخت مواد و تفاوت در  تراکم، عمل‌آوریو کیفیت کلی کار دارد که ممکن است تاثیر چشمگیری بر دوام آن در آینده داشته باشد.در نتیجه، گرایش به سوی آزمون انطباق در محل با استفاده از روش‌هایی که غیرمخربهستند یا صرفا خسارت بسیار محدودی را موجب می‌شوند به خصوص در آمریکای شمالی و اسکاندیناویدر حال بروز است. کاربرد این آزمون‌ها بیشتر پشتیبانی از آزمون متعارف است، با اینحال نمونه‌های قابل توجهی نظیر پروژه استوربالت وجود دارد که این آزمون‌ها در آننقش مهمی ایفا کرده است (1). مزیت این آزمون‌ها، هشدار زودهنگام درباره مقاومتمشکوک و نیز شناسایی عیوبی نظیر پوشش ناکافی، نفوذپذیری بالای سطح، فضاهای خالی،سوراخ سوراخ بودن یا استفاده از مصالح نادرستی است که ممکن است بدون انجام اینآزمون‌ها مشخص نشوند اما به مشکلات دوام بلندمدت منجر می‌شود. آزمون یکپارچگیتعمیرات زمینه کاربردی مهم و رو به رشد دیگری است.

با این وجود، استفاده اصلی آزمون‌ در محلمانند آزمون ثانویه است که به دلایل زیادی ضروری است. این دلایل در دو دسته قرارمی‌گیرد.

1.1.1 انطباق با مشخصات

رایج‌ترین مثال زمانی است که در مناقشاتقراردادی به دنبال عدم مطابقت با نمونه‌های استاندارد، مدارک دیگری مورد نیازباشد. مثال‌های دیگر شامل بررسی گذشته‌نگر پس از خرابی سازه است و به طور کلی بهتسهیم تقصیر در اقدامات قانونی ارتباط پیدا خواهد کرد. شرایط مقاومت بخش مهمی ازاکثر ویژگی‌ها را تشکیل داده و مهندس باید مناسب‌ترین روش ارزیابی مقاومت در محلرا به عنوان کیروش معرف با علم کامل به تغییرات احتمالی که درون اعضای مختلف سازهدر اعضای مختلف سازه انتظار می‌رود، انتخاب کند (همان طور که در بخش 1.5 بیان شدهاست). برای تعیین تغییرپذیری در محل و نیز مقاومت باید نتایج را تفسیر کرد اماارتباط دادن مقاومت اندازه‌گیری شده در محل با مقاومت نمونه «استاندارد» مشابه آنبا یک سن ویژه اما متفاوت، مشکل اصلی است. بنابراین ممکن است اثبات قطعی مواردمرزی دشوار باشد. این مساله به طور مفصل در بخش 1.5.2 مورد بحث قرار گرفته است.

برای برآوردن شرایط دوام، حداقل میزان سیمانمعمولا را باید تعیین کرد و برای تایید انطباق ممکن است آزمون‌های شیمی وپتروگرافیک لازم باشد. برای بررسی وجود ترکیبات ممنوعه، آلودگی مواد تشکیل‌دهندهبتن (برای مثال کلرید در سنگدانه‌های اعماق دریا) یا حباب هوای ایجاد شده و تاییدمیزان سیمان پس از خرابی، آزمون‌های مشابهی نیز ممکن است لازم باشد. کیفیت ساختضعیف اغلب دلیل اصلی مسائل دوام است و آزمون‌هایی نیز با هدف اثبات پوشش یا تراکمناکافی، مقادیر یا محل آرماتور نادرست یا کیفیت نامناسب فرایندهای عمل‌آوری یاتخصصی نظیر درزگیری سازه پس کشیده انجام شود.

2.1.1 ارزیابی کیفیت و یکپارچگی در محل

این ارزیابی در اصل به کفایت فعلی سازه موجودو عملکرد آن در آینده مربوط می‌شود. اکنون نیاز عادی سازه‌های بتنی به نگهداریکاملا اثبات شده و برای کمک به «پیش‌بینی‌های دائمی» بیش از پیش در آزمون‌های درمحل مورد استفاده قرار می‌گیرد (3، 2). لازم است بین نیاز به ارزیابی خواص مواد وعملکرد عضو سازه‌ای به طور کل تمایز قائل شویم. نیاز به آزمون ممکن است ناشی ازعلل مختلفی باشد که عبارتند از:

(الف) تغییر پیشنهادی کاربری یا گسترش یک سازه

(ب) فراهم بودن امکان خرید یا بیمه سازه

(پ) ارزیابی یکپارچگی یا ایمنی سازه پس ازخرابی مصالح یا آسیب سازه‌ای نظیر خسارات ناشی از آتش‌سوزی، انفجار، فرسودگی یابار بیش از حد

(ت) قابلیت استفاده یا کفایت اعضا معلوم استیا احتمال دارد حاوی ماده‌ای باشد که طبق ویژگی‌ها نبوده یا با خطاهایی در طراحیهمراه باشد

(ث) ارزیابی علت و اندازه خرابی به عنوان پیش‌شرططراحی تمهیدات تعمیر و مرمت

(ج) ارزیابی کیفیت یا یکپارچگی تعمیرات اعمالشده

(چ) کنترل توسعه مقاومت در رابطه با از قالبدرآوردن، عمل آوردن، پیش‌تنیدگی یا اعمال بار

(ح) کنترل تغییرات بلندمدت خواص مواد و عملکردسازه‌ای.

با اینکه در سازه‌های ویژه، مشخصاتی نظیرچگالی یا نفوذپذیری ممکن است مطرح باشد، به طور کلی عملکرد مقاومت یا دوام در محلمهم‌ترین معیار به شمار می‌رود. وقتی قرار است تعمیراتی با استفاده از یک مادهمتفاوت از بتن «مادر» انجام شود، مولکول‌های الاستیک را باید اندازه‌گیری کرد تامشخص شود آیا ممکن است ناسازگاری‌های کرنشی زیر بارهای آینده به خرابی نابهنگامتعمیرات منجر شود. شناخت مولکول‌های الاستیک می‌تواند در تفسیر نتایج آزمون‌هایبار نیز مفید باشد. برای کنترل مقاومت طی ساخت معمولا تنها لازم است نتیجه آزمون‌هارا با حدودی که آزمایش‌هایی که در آغاز قرارداد تعیین شده است مقایسه کنیم اما درسایر موارد پیش‌بینی مقاومت واقعی بتن برای تلفیق نتایج مقاومت اعضا ضرورت دارد.وقتی قرار است محاسبات بر مبنای مقاومت اندازه‌گیری شده در محل صورت گیرد، ارقام ومحل آزمون‌ها و اعتبار عوامل ایمنی اتخاذشده توجه دقیقی را می‌طلبد که این مسالهدر بخش 6.1 بیان شده است.

در ارزیابی‌های دوام تمرکز بر شناسایی وجودحفره‌های داخلی یا خمیدگی، موادی که احتمال دارد موجب شکاف در بتن شود (برای مثال،سولفات یا سنگدانه‌های دارای واکنش قلیایی) و اندازه یا خطر خوردگی آرماتور، معطوفخواهد بود. عمق کربوناته کردن، غلظت کلرید، ضخامت پوشش و مقاومت و نفوذپذیری ناحیهسطح عوامل کلیدی مربوط به فرسایش به شمار می‌رود. با استفاده از روش‌های آزمونمنفعل و در هم ریخته برای ارزیابی میزان ریسک، فعالیت الکتروشیمیایی مرتبط بافرسایش را می‌توان اندازه‌گیری کرد.

مشکلات دستیابی به یک برآورد کمّی دقیق ازویژگی‌های بتن در محل ممکن است قابل توجه باشد: در صورت امکان هدف آزمون بایدمقایسه بتن مشکوک با بتن مشابه در سایر قسمت‌های سازه باشد که معلوم شده رضایت‌بخشاست یا کیفیت آن تایید شده است.

بررسی عملکرد یک عضو در کل سازه غالبا هدفاصلی آزمون در محل است و باید اذعان کرد در بسیاری از موقعیت‌ها این عملکرد بهوسیله آزمون بار به طور مستقیم به قاطعانه‌ترین شکل اثبات خواهد شد. بنابراین ایناطمینان از یافته‌های پژوهش ممکن است بسیار بیشتر از زمانی باشد که مقاومت اعضا بهطور غیر مستقیم طبق برآورد مقاومت بر اساس آزمون مواد پیش‌بینی شده باشد. با اینحال، آزمون بار می‌تواند به طور سرسام‌آوری گران بوده یا اصلا عملی نباشد.

2.1 راهنمای حاصل از «استانداردها» و سایراسناد

تعدادی از کشورها، به ویژه انگلیس، ‌آمریکا واسکاندیناوی دارای استانداردهای ملی هستند که روند روش‌های آزمون قاطعانه تثبیتشده را به تفصیل بیان می‌کند. استانداردهای اصلی انگلیس و انجمن آزمون و موادآمریکا (ASTM) درانتهای این فصل فهرست شده و مرجع خاص هر کدام نیز در متن آمده است. استانداردهایایزو در برخی موارد نیز در دست توسعه است. جزئیات تمام روش‌ها به طور گسترده‌ درمتن مقالات تحقیقاتی و تخصصی منتشر شده، مجلات، صورت جلسه کنفرانس‌ها و گزارش‌هایتخصصی آمده است. منبع منتخب مهمی از آن‌ها در جای مقتضی ذکر شده است.

راهنمای عمومی مربوط به فلسفه بازرسی نگهداریسازه‌های موجود به وسیله FIP (4) وهمچنین موسسه مهندسان سازه (5) ارائه شده است که فرایند و روش‌های ارزیابی و نیزشرایط آزمون را مورد بررسی قرار می‌دهند. منابع اطلاعات، گزارش و شناسایی نقائصهمراه با علل احتمالی آن‌ها نیز ارائه می‌شود. راهنمای ویژه طبقه‌بندی خسارت بهوسیله اتحادیه بین‌المللی آزمایشگاه‌ها و متخصصان مصالح ساختمانی (RILEM) (6) ارائه شده است در حالی که کمیته ACI 364 راهنمای ارزیابی سازه‌های بتنی قبل ازنوسازی را تهیه کرده است(7). راهنمای مربوط به رویکردهای ارزیابی موقعیت‌های ویژهنظیر بتن دارای سیمان آلومینایی بالا (8)، سازه‌های خسارت‌دیده در اثر آتش‌سوزی(9) و بمب (10) نیز موجود است. BS1881:بخش 201، «راهنمای استفاده از روش‌های غیرمخرب آزمون بتن سخت‌شده» (11) شرح کلی 23روش‌ همراه با راهنمای انتخاب و برنامه‌ریزی آزمون ارائه می‌کند در حالی که BS 6089 (12) به طور ویژه به ارزیابی مقاومت در محلمربوط می‌شود. روش‌ها و لوازمی که به صورت تجاری در دسترس هستند دائما در حالتغییر و توسعه است اما یادداشت تخصصی 143 انجمن اطلاعات و تحقیقات صنعت ساختمان (CIRIA) (13) روش‌های موجود در انگلیس را در سال1992 بررسی کرد در حالی که شیکرت موقعیت آلمان را در سال 1994 (14) بیان کرده است.کارینو اخیرا توسعه تاریخی جهانی آزمون غیرمخرب بتن را از منظر آمریکای شمالیبررسی کرده و دورنمای آینده را مشخص کرده است (15). با روش‌های جدیدتر، احتمالااستانداردها و گزارش‌های دیگری منتشر خواهد شد. کمیته 228 موسسه بتن امریکا (ACI) در حال حاضر در حال تهیه یک گزارش واقعی است که روش‌های غیرمخربرا بررسی می‌کند در حالی که کمیته 126 RILEM آزمون مقاومت در محل را مورد بررسی قرار می‌دهد. انجمن بتن انگلیسنیز در حال تهیه گزارش‌های تخصصی درباره ارزیابی خوردگی آرماتور و روش‌های رادارزیرسطحی است.

3.1 روش‌های فعلی آزمون

جزئیات تک تک روش‌ها در فصول بعدی آمده است ومی‌توان آن‌ها را به شیوه‌های مختلفی طبقه‌بندی کرد. جدول 1.1 آزمون‌های اصلی رااز لحاظ ویژگی مورد پژوهش فهرست کرده است. گستره آزمون‌های موجود وسیع است و آزمون‌هایدیگری وجود  دارد که در این جدول نیامدهاست اما در این کتاب بیان شده است. بازرسی بصری در صورت لزوم با استفاده ازابزارهای نوری یک روش ارزیابی ارزشمند است که باید در هر پژوهشی منظور شود. البتهاستفاده از برخی آزمون‌ها بین کاربردهای فهرست شده (به بخش 3.4.1 رجوع کنید) هم‌پوشانیخواهد کرد و اگر چند گزینه‌ وجود داشته باشد توجه به دسترسی، خسارت، هزینه، زمان وقابلیت اطمینان مهم خواهد بود.

روش‌های آزمون را می‌توان به صورت زیر طبقه‌بندیکرد:

روش‌های غیرمخرب: بنا به تعریف، آزمون غیرمخرببه طور کلی به عملکرد موردنظر عنصر یا عضو مورد آزمون آسیب نمی‌زند و وقتی بر بتناعمال شود تصور بر این است که شامل روش‌هایی است که موجب خسارت ناحیه سطح محلی می‌شود.این آزمون‌ها معمولا تا حدی مخرب توصیف شده و بسیاری از آزمون‌هایی که در جدول 1.1فهرست شده است از این نوع هستند. تمام روش‌های غیرمخرب را می‌توان به طور مستقیمبدون نمونه‌برداری، روی بتن در محل انجام داد هر چند احتمال دارد برداشتن لایه‌هایسطحی ضروری باشد.

روش‌هایی که مستلزم استخراج نمونه است: نمونه‌برداریبیشتر به شکل core کندهشده از بتن انجام می‌شود که می‌توان در آزمایشگاه برای آزمون مقاومت و سایر آزمون‌هایفیزیکی و نیز در تحلیل بصری، پتروگرافیکی و شیمیایی از آن استفاده کرد. برخی آزمون‌هایشیمیایی را می‌توان روی نمونه‌های سوراخ شده و پودرشده کوچک‌تر انجام داد کهمستقیما از سازه گرفته می‌شود لذا آسیب بسیار کمی را موجب می‌شود اما خطر آلودگینمونه افزایش یافته و ممکن است دقت کاهش یابد. همان طور که در مورد روش‌های نیمهمخرب صدق می‌کند، تعمیر خسارت نمونه‌برداری ضروری خواهد بود.

جدول 1.1 روش‌های اصلی آزمون

ماهیت تجهیزات آزمون از ابزار دستی ارزان سادهگرفته تا اقلام گران بسیار تخصصی پیچیده است که احتمالا نیازمند آماده‌سازی گستردهیا احتیاط ایمنی است که تنها زمانی به کار خواهد رفت که ابدا هیچ جایگزینی وجودنداشته باشد. معدودی از روش‌ها ویژگی موردنظر را به طور کمّی و مستقیم اندازه گیریمی‌کنند و همبستگی‌ها اغلب لازم خواهد بود. تنوع محدودیت‌های عملی، قابلیت اطمینانو دقت بسیار وسیع است و در بخش‌های این کتاب که مربوط به روش‌های مختلف مجزا استمورد بحث قرار می‌گیرد. انتخاب مناسب‌ترین روش در گروه‌های جدول 1.1 در بخش 3.4.1این فصل بیان شده است.

4.1 برنامه‌ریزی برنامه آزمون

در این برنامه‌ریزی، مناسب‌ترین آزمون‌ها برایبرآوردن اهداف تعیین شده پژوهش، اندازه یا تعداد آزمون‌های موردنیاز برای نشان دادنحالت واقعی بتن و محل این آزمون‌ها در نظر گرفته می‌شود. پژوهش‌ها برای استفادهسیستم‌های خبره جهت کمک به این فرایند انجام می‌شود اما در حال حاضر، به نظر می‌رسداین کاربرد شاید عمدتا به نقش آموزشی محدود خواهد شد (16). اهداف برنامه آزمون هرچه باشد، بازرسی بصری ویژگی لازم برای آن است و ارزشمندترین کاربرد آزمون‌ها رامیسر خواهد کرد که در بخش 3.1 خلاصه شده است. برخی مثال‌های عادی گویا از برنامه‌هایآزمون برای رفع نیازهای ویژه در پیوست الف آمده است.

1.4.1 رویکرد زنجیره‌ای کلی

علت یا ماهیت یک پژوهش هر چه باشد، یک برنامهکاملا ساختاریافته با تفسیر آن به عنوان یک فعالیت جاری، ضرورت دارد. شکل 1.1مراحلی را نشان می‌دهد که معمولا این برنامه در بر دارد و به طور کلی تعهد افزایشهزینه را ایجاب خواهد کرد و این پژوهش تنها تا جایی پیش خواهد رفت که برای رسیدنبه نتایج قطعی لازم است.

2.4.1 بازرسی بصری

این بازرسی اغلب می‌تواند اطلاعات ارزشمندی دراختیار چشمان کاملا آموزش‌دیده قرار می‌دهد. ویژگی‌های بصری ممکن است به کیفیتساخت، قابلیت استفاده سازه و خرابی مواد مربوط باشد و اهمیت ویژه‌ای دارد که مهندسبتواند بین انواع مختلف ترک‌خوردگی که ممکن است با آن مواجه شود تمایز قائل شود.شکل 2.1 چند نوع از این ترک‌ها را به شکل عادی آن‌ها نشان می‌دهد.

همان طور که در مورد ترک‌خوردگی انقباضی بتنپلاستیکی صدق می‌کند، جداشدگی یا هواگیری بیش از حد در مفاصل شاتر می‌تواند نشان‌دهندهوجود مشکل در ترکیب بتن باشد در صورتی که حفره حفره بودن ممکن است نشانهاستانداردهای پایین کیفیت کار ساخت باشد. عدم کفایت سازه ممکن است خود را با خمشبیش از حد یا ترک‌خوردگی موجی نشان دهد و این غالبا می‌تواند دلیل ارزیابی سازه درمحل باشد. انحراف خزشی بلندمدت، جنبش‌های حرارتی یا جنبش‌های سازه‌ای ممکن استموجب کج شدن قاب درب‌ها، ‌ترک خوردن پنجره‌ها یا ترک خوردن سازه یا نابودی آن شود.مقایسه بصری اجزای مشابه به عنوان مقدمه آزمون تعیین وسعت مساله در چنین  مواردی اهمیت ویژه‌ای دارد.

ترک‌خوردگی سطح و پوستهپوسته شدن بتن اغلب نشانگر خرابی مواد است و بررسی الگوهای ترک می‌تواند نشانهاولیه علت باشد. رایج‌ترین علل خوردگی آرماتور ناشی از پوشش ناکافی یا غلظت زیادکلرید و شکستن بتن ناشی از حمله سولفات، کنش سرما یا واکنش‌های سنگدانه قلیایی است.همان طور که در شکل 2.1 مشاهده می‌شود خوردگی آرماتور معمولا با شکاف و پوستهپوسته شدن در امتداد خط میله‌ها احتمالا همراه با لکه‌های زنگار است در صورتی کهحمله سولفات ممکن است الگوی تصادفی همراه با رسوب سفید شسته شده روی سطح ایجادکند.

گاهی (اما نه لزوما)واکنش سنگدانه قلیایی با الگوی ترک ستاره‌ای شکل مشخص می‌شود و حمله سرما ممکن استموجب پوسته پوسته شدن، تکه تکه و خراشیده شدن سطح شود. به دلیل شباهت‌ها، تعیینعلت آن‌ها به تنهایی با بازرسی بصری اغلب امکانپذیر نیست اما مناسبت‌ترین آزمونشناسایی را می‌توان بر این اساس انتخاب کرد. مستندسازی دقیق میدانی حائز اهمیت است(18) و پولاک، کای و فوکز (19) اظهار می‌دارند هنگام تعیین علل و پیشروی خرابی،نقشه‌برداری سیستمیک از ترک اقدام تشخیصی ارزشمندی به شمار می‌رود. آن‌ها دربارهشناخت انواع ترک راهنمای مفصلی ارائه کرده‌اند. ترک‌خوردگی غیرسازه‌ای در گزارشفنی 22 انجمن بتن به تفصیل بیان شده است (20) و علایم مربوط به عادی‌ترین منشاخرابی در جدول 2.1 خلاصه شده است که بر اساس اظهارات هیگینز است (21).

جدول 2.1 تشخیص نقائص وخرابی

مشاهده تغییرات بافتسطح و رنگ بتن می‌تواند راهنمای مفیدی برای یکنواختی باشد و تغییر رنگ عمدتانشانگر میزان خسارت است.

بازرسی بصری به سطحمحدود نمی‌شود بلکه ممکن است بررسی تکیه‌گاه‌ها، کانال‌های فاضلاب، لوله‌های پستنیدگی و ویژگی‌های مشابه یک سازه را نیز در بر گیرد. وقتی دسترسی مشکل باشد،دوربین‌ دو چشمی، تلسکوپ و بوروسکوپ می‌تواند مفید باشد و سیستم‌های بازرسی ماورایبنفش قابل حمل می‌تواند در شناسایی واکنش‌های سنگدانه قلیایی مفید باشد (به بخش1.11.9 رجوع کنید). اخیرا روش‌های «غیرمتعارف» نظیر فرود با طناب و رباتیک برایبازرسی مقرون به صرفه و دسترسی جهت بازسازی بیش از پیش مورد پذیرش قرار می‌گیرد(22). در سازه‌های موجود، به طور کلی وجود یک ویژگی که نیاز به بررسی بیشتر داردابتدا از طریق بازرسی بصری مشخص می‌شود و باید آن را مهم‌ترین مولفه واحد نگهداریعادی به حساب آورد. طرح‌های جدید RILEM (6) بهارائه سیستم طبقه‌بندی عددی مبادرت کرده است که کمّی‌سازی ویژگی‌های بصری را برایکمک به برنامه‌ریزی و اولویت‌بندی میسر می‌کند. در زمان انتخاب روش‌ها و محلآزمون، بازرسی بصری مبنایی برای قضاوت در خصوص شرایط دسترسی و ایمنی فراهم خواهدکرد (22).

3.4.1 انتخاتب آزمون

انتخاب آزمون در یک محلخاص بر اساس ترکیبی از عوامل نظیر دسترسی، آسیب، هزینه، سرعت و قابلیت اطمینانخواهد بود اما به طور کلی جنبه‌های اساسی بازرسی بصری که یک رشته آزمون‌ از لحاظراحتی و تناسب را در پی دارد، اعمال خواهد شد. استفاده از ترکیبی از روش‌های آزموندر بخش 7.1 مورد بحث قرار می‌گیرد.

آزمون دوام شامل علل واندازه خرابی است. ویژگی‌های مربوط به روش‌های مختلف آزمون در جدول 3.1 خلاصه شدهاست. خطر خوردگی آرماتور تعبیه شده با اتلاف کنش‌پذیری ارتباط دارد که محیط قلیاییبتن موجب آن می‌شود. این امر معمولا در نتیجه کربوناسیون یا کلریدها است. در آزمون‌هایساده اولیه اندازه‌گیری محلی پوشش آرماتور، عمق کربوناسیون و غلظت کلرید را صورتخواهد گرفت. پس از این آزمون‌ها، آزمون پیچیده‌تر پتانسیل نیم سلول و مقاومت ممکناست انجام شود تا بررسی جامع‌تری از نواحی بزرگ ارائه شود. اگر مشخص شد کربوناسیونبیش از حد علت خرابی است، آنگاه اگر لازم باشد دلایل آن مشخص شود، می‌توان تجزیهشیمیایی یا پتروگرافیکی و آزمون‌های جذب را انجام داد. پذیرش اندازه‌گیری مستقیممیزان خوردگی فولاد آرماتور به عنوان ابزار کارآمد برای ارزیابی شدت خسارت جاری بردوام بتن به کندی صورت می‌گیرد و احتمال دارد از آن برای پیش‌بینی عمر باقیماندهسازه دچار خوردگی استفاده شود.

آزمون جذب و نفوذپذیریسطح در رابطه با خوردگی حائز اهمیت است زیرا هم اکسیژن و هم آب باید محرک اینفرایند باشد و شرایط رطوبت و توانایی دی اکسید کربن در عبور از ناحیه سطح بتن،میزان کربوناسیون را کنترل می‌کند. اکثر اشکال دیگر خرابی نیز با رطوبت ارتباطدارد که باید مواد شیمیایی تهاجمی را حمل کرده و واکنش‌ها را تحریک کند و لذااندازه‌گیری میزان رطوبت، جذب و نفوذپذیری بازهم ممکن است بجا و مناسب باشد. آزمون‌هایانبساط روی نمونه‌های بتن می‌تواند عملکرد آن‌ها در آینده را نشان دهد و آزمونشیمیایی و پتروگرافیکی برای ارزیابی اجزای ترکیب برای شناسایی علل شکستن بتن لازماست (23).

جدول 3.1 آزمون‌های دوام – ویژگی‌های مربوطه

آزمون مقاومت بتن:ویژگی‌های مربوط به روش‌های مختلف آزمون مقاومت بتن در جدول 4.1 خلاصه شده است.

در موقعیت عادی کهارزیابی مقاومت مصالح ضرورت دارد، متاسفانه در آن دسته از روش‌های آزمون که حداقلخسارت را موجب می‌شود، پیچیدگی همبستگی در بیشترین حالت خود است. با اینکه آزمون‌هایسختی سطح و سرعت پالس که آسیب اندکی وارد می‌کند، ارزان و سریع بوده و برای ارزیابیمقایسه‌ای و یکنواختی ایده‌آل است، همبستگی آن‌ها برای پیش‌بینی مقاومت مطلقمشکلات زیادی را پیش می‌آورد. آزمون cores موثق‌ترینارزیابی از مقاومت در محل را ارائه می‌کند اما بیشترین خسارت را وارد می‌کند وگران و سرعت آن کند است. این آزمون اغلب ضروری قلمداد می‌شود و اگر برای ایجادمبنای کالیبراسیون در روش‌های غیرمخرب و نیمه مخرب به کار رود که می‌توان بعدا بهطور گسترده از آن استفاده کرد، ارزش آن‌ها افزایش خواهد یافت. در حالی که اکثر روش‌هایآزمون را می‌توان با موفقیت بر روی بتن‌هایی که از سنگدانه‌های سبک وزن ساخته شدهاست انجام داد، همبستگی مقاومت آن‌هاهمواره با بتن‌هایی که از سنگدانه‌های عادیساخته شده است متفاوت خواهد بود (24). به طور کلی، روش‌های نیمه مخرب کمتر بهکالیبراسیون مقاومت نیاز دارند اما موجب یک آسیب سطحی می‌شوند، تنها ناحیه سطح راآزمون می‌کنند و ممکن است دستخوش تغییرات زیادی قرار گیرند. دسترس‌پذیری و قابلیتاطمینان همبستگی‌های مقاومت و دقت لازم برای پیش‌بینی مقاومت ممکن است عوامل مهمیدر انتخاب مناسب‌ترین روش کاربردی به شمار رود که باید با قابلیت پذیرش تعمیرنواحی آسیب‌دیده به لحاظ ظاهری و یکپارچگی ساختاری همراه باشد.

جدول 4.1 آزمون‌های مقاومت – محسنات مربوطه

وقتی تنها چیزی که لازماست مقایسه با بتن با کیفیت مشابه است، محدودیت‌های عملی روش‌های مختلف بر انتخابآزمون حاکم خواهد بود. در ابتدا روش مناسب با کمترین تخریب احتمالا همراه با آزمون‌هایپشتیبانی با استفاده از روش دیگر در مناطق حساس انجام خواهد شد. برای مثال، روش‌هایسختی سطح را می‌توان برای بتن‌های تازه یا اولتراسونیک به کار برد که در آن دو سطحمقابل قابل دسترسی است. وقتی تنها یک سطح در معرض دید باشد، آزمون مقاومت در برابرنفوذ برای اجزای بزرگی نظیر دال‌ها سریع و مناسب است اما آزمون‌های پاره شدگی وبیرون کشیدگی می‌تواند برای اجزای کوچکتر مناسب‌تر باشد. آزمون بیرون کشیدگی بهخصوص برای اندازه‌گیری توسعه مقاومت سن کم در محل مفید است در حالی که روش پختگی وعمل‌آوری با تطبیق دمایی بر مبنای اندازه‌گیری در دماهای کم است.

آزمون مقایسه کیفیت بتنو یکپارچگی محلی: آزمون مقایسه‌ای مطمئن‌ترین کاربرد در تعدادی از روش‌ها است کهدر آن کالیبراسیون برای ارائه مقدار مطلق پارامترهای فیزیکی کاملا تعریف‌شده کارآسانی است. به طور کلی، این روش‌ها آسیب اندکی را موجب شده یا هیچ آسیب سطحی بهبار نمی‌آورد و استفاده از اکثر آن‌ها سریع بوده، بررسی سیستماتیک نواحی بزرگ رامیسر می‌کند. با این حال، برخی از آن‌ها مستلزم تجهیزات نسبتا پیچیده و گران است.

روش‌هایی که کاربردوسیعی دارد عبارتند از: سختی سطح، سرعت پالس اولتراسونیک و chain dragging یا surface tapping. روش آخر به خصوص در یافتن لایه لایه شدگی نزدیک سطح مفید است وهمراه با شیوه‌های پیچیده‌تر ضربه – اکو توسعه یافته است. رادار اسکن سطح وترموگرافی مادون قرمز دو روش پیشرفته برای یافتن حفره‌های پنهان، رطوبت و ویژگی‌هایمشابه است که اخیرا توجه زیادی را به خود جلب کرده است؛ رادیوگرافی و رادیومتری رانیز می‌توان به کار برد. آزمون‌های فرسودگی، اندازه‌گیری سختی سطح یا روش‌های جذبسطح را می‌توان برای ارزیابی مقاومت سایش سطح به کار برد و نورتابی گرمایی روشمخصوص ارزیابی آسیب ناشی از آتش‌سوزی است.

آزمون عملکرد سازه:آزمون پاسخ دینامیک مقیاس بزرگ برای کنترل عملکرد سازه در دسترس است اما آزمون‌هایبار استاتیک مقیاس بزرگ احتمالا به همراه کنترل ترک خوردگی از طریق انتشار اکوستیکمی‌تواند علی رغم هزینه و ایجاد شکاف روش مناسب‌تری باشد.

آزمون‌های بار استاتیکمعمولا هم خمش‌ و هم ترک خوردگی را اندازه‌گیری می‌کند اما مساله جدا کردن تک تکاجزا می‌تواند قابل توجه باشد. وقتی تعداد زیادی از عناصر مشابه (نظیر تیرهای پیشساخته) مطرح باشد، ممکن است برداشتن تعداد کمی از عناصر نمونه برای آزمون بار درآزمایشگاه و استفاده از روش‌های غیرمخرب برای مقایسه این عناصر با عناصر باقیماندهسازه بهتر باشد.

لازم است در برنامهآزمون هزینه‌ روش‌های مختلف آزمون به ارزش پروژه مورد نظر، هزینه‌ تاخیر‌ در ساختو هزینه کارهای تعمیراتی احتمالی ارتباط داده شود. قابیلت دسترسی به بتن مشکوک وکار کردن با تجهیزات آزمون را باید توام با ایمنی کارکنان سایت و عموم مردم طیعملیات آزمون مد نظر قرار داد. مثال‌های معمولی از برنامه‌های آزمون که برایموقعیت‌های خاص پیشنهاد شده است در پیوست الف آمده است.

4.4.1 تعداد و محلآزمون‌ها

تعیین مناسب‌ترین تعدادآزمون‌ سازش بین دقت، تلاش، هزینه و خسارت است. نتایج آزمون تنها به محل‌های خاصیمربوط خواهد بود که خوانش‌ها یا نمونه‌ها در آن بدست آمده است. لذا برای تعیینتعداد و محل آزمون‌ها و ارتباط نتایج با عنصر یا عضو به طور کل، قضاوت مهندسی لازماست. اهمیت یکپارچگی برنامه‌ریزی با تفسیر بسیار مهم است. شناخت کامل تغییرپذیریبتن (همان طور که در بخش 5.1 مطرح شد)  ونیز علم به قابلیت اطمینان روش آزمون مورد استفاده، ضرورت دارد. این مساله دراینجا با اشاره ویژه به مقاومت بتن مورد بحث قرار می‌گیرد زیرا بسیاری از خواصدیگر به مقاومت مربوط می‌شود. این بحث مبنای عمومی مفیدی برای قضاوت فراهم کرده وراهنمای بیشتری در این باره در فصل‌های مربوط به روش‌های مختلف آزمون ارائه شدهاست. اگر جنبه‌های دوام مطرح باشد، باید تغییرات در معرض محیط و شرایط آزمون موردتوجه قرار گیرد. فعالیت خوردگی ممکن است با تغییرات محیطی به لحاظ دما و بارش‌هابه شدت تغییر کند. هنگام برآورد کردن متوسط رفتار سالانه بر مبنای اندازه‌گیری‌هاییکه در یک موقعیت واحد صورت گرفته است باید دقت کرد. موقعیت آزمون‌ها باید آثاراحتمالی آرماتور بر نتایج و نیز هر گونه محدودیت‌ فیزیکی مربوط به روش مورداستفاده را به حساب آورد.

جدول 5.1 تعدادی ازآزمون‌ها را فهرست کرده است که ممکن است معادل یک نتیجه واحد به شمار رود. دقت پیش‌بینیمقاومت در اکثر موارد بر قابلیت اطمینان همبستگی بکار رفته بستگی خواهد داشت امادر مورد cores«استاندارد» حدود اطمینان 95٪ را می‌توان 12٪± گرفت که در آن n تعداد core از یکمحل خاص برداشته شده است. روش‌های آماری با توجه به تعداد آزمون‌ها، تغییرپذیریآزمون و تغییرپذیری مواد توسعه یافته است و در بخش 3.6.1 به طور کامل بررسی شدهاست. وقتی cores برایارائه یک نشانه مستقیم مقاومت یا به عنوان مبنای کالیبراسیون در روش‌های دیگر مورداستفاده قرار ‌گیرد، برداشتن core کافیبرای رسیدن به یک دقت کلی مناسب حائز اهمیت است. همچنین باید به خاطر داشت نتایجتنها به محل خاص مورد آزمون مربوط خواهد بود و لذا تعداد محل‌های مورد ارزیابیعامل دیگری است که باید مورد توجه قرار گیرد.

جدول 5.1 تعداد خوانش‌هایپیشنهادی مربوط به روش‌های مختلف آزمون

در راستای اهدافمقایسه، ‌روش‌های واقعا غیرمخرب کارآمدترین روش هستند زیرا سرعت آن‌ها موجب می‌شودآزمون تعداد زیادی از محل‌ها به راحتی صورت گیرد. برای بررسی بتن در یک عضو خاصحداقل 40 محل پیشنهاد شده که در یک شبکه منظمی در عضو گسترده شده است در صورتی کهبرای مقایسه اعضای مشابه، تعداد کمتری از نقاط روی هر عضو اما در موقعیت‌های قابلمقایسه باید مورد بررسی قرار گیرد. وقتی توسل به روش‌های دیگری نظیر شکستگی داخلییا آزمون پروب ویندزور ضرورت داشته باشد، واقعیت به احتمال زیاد تعداد محل‌هایمورد بررسی را محدود می‌کند و این بررسی ممکن است چندان جامع نباشد.

در پرتو پیش‌بینی توزیعمقاومت درون اعضا، برآورد مقاومت در محل که دقت سازه را تعیین می‌کند باید در حالتایده‌آل در محل‌های تحت فشار شدید بدست آید (در بخش 1.5.1 شرح داده شده است).بنابراین اغلب باید توجه را بر نواحی بالایی اعضا معطوف کرد مگر اینکه مناطق خاصیمشکوک باشد.

آزمون انطباق مشخصاتمواد باید روی بتن معمولی صورت گیرد و از اینرو باید از نواحی بالایی ضعیف‌تر اعضااجتناب کرد. آزمون در اطراف ارتفاع متوسط برای تیرها، ستون‌ها و دیوارها پیشنهادمی‌شود و آزمون ناحیه سطح روی دال‌ها باید به زیر طاق محدود شود مگر اینکه ابتدالایه بالایی برداشته شود. به همین ترتیب در زمان آزمون cores 20٪ (یا حداقل 50 میلیمتر)مواد از دال‌های بالایی را باید کنار گذاشت.

وقتی انطباق مشخصاتمورد بررسی قرار می‌گیرد، پیشنهاد می‌شود بیش از چهار core از مجموعه بتن مشکوک گرفته شود. وقتی cores کوچک مورد استفاده قرار گیرد، برای مقایسهدقت، تعداد core بیشتریمورد نیاز خواهد بود زیرا تغییرپذیری آزمون بیشتر است و شاید حداقل 12 نتیجه لازمباشد. با توجه به روش‌های آزمون دیگر، حداقل تعداد خوانش‌ها چندان به روشنی تعریفنشده است اما باید مقادیر ارائه شده در جدول 5.1 همراه با قابلیت اطمینانکالیبراسیون را نشان دهد. حداکثر دقت‌ها در بخش 6.1 خلاصه شده است. اجتناب ناپذیراست که هنگام مقایسه برآوردهای مقاومت حاصل از آزمون در محل با  توجه به مقاومت‌های خاص نمونه مکعبی و استوانه‌ای،  یک ناحیه قابل توجه «خاکستری» یا «تائید نشده»وجود خواهد داشت و بهترین دقت احتمالی 15٪± برای گروهی از چهار core مطرح شده است (25). وقتی با بتن کهنه سر وکار داشته باشیم، به دلیل عدم قطعیت درباره آثار سن بر افزایش مقاومت، این مقدارممکن است افزایش یابد. با این حال، گاهی ممکن است آزمون‌ در نواحیی ضروری باشد کهعلامت تراکم یا کیفیت کار ضعیف را در مقایسه با سایر جنبه‌های مشخصات از خود نشانمی‌دهند.

تعداد آزمون‌های بار کهمی‌توان روی سازه انجام داد محدود خواهد بود و این آزمون‌ها باید بر نواحی حساس ومشکوک  متمرکز شود. بازرسی بصری و آزمون‌هایغیر مخرب ممکن است در یافتن این مناطق ارزشمند باشد. وقتی اعضای خاصی قرار است بهصورت مخرب مورد آزمون قرار گیرد تا کالیبراسیون روش‌های غیرمخرب ارائه شود، ترجیحاباید طوری انتخاب شوند که تا حد امکان طیف وسیعی از کیفیت بتن را در برگیرد.

5.1 تغییرپذیری بتن درمحل

کاملا محرز شده است کهبه دلیل تفاوت‌های تراکم و عمل‌آوری و نیز تامین غیر یکنواخت مواد، خواص بتن درمحل در یک عضو متفاوت خواهد بود. فرض بر این خواهد بود که تغییرات تامین موادتصادفی است اما تغییر تراکم و عمل‌آوری، الگوهای کاملا تعریف شده‌ای را طبق نوععضو دنبال می‌کند. شناخت کامل این تغییرات برای برنامه‌ریزی یک برنامه آزمون درمحل و نیز تفسیر معقول نتایج ضروری است.

متوسط مقاومت در محل یکعضو که به صورت مقاومت نمونه مکعبی معادل بیان می‌شود تقریبا همیشه کمتر از مقاومتنمونه مکعبی استاندارد همان بتن خواهد بود که کاملا متراکم بوده و به مدت 28 روزبا رطوبت عمل‌آوری شده است. اندازه این تفاوت به مشخصات مواد، شیوه‌های ساخت،کیفیت کار و موقعیت بستگی خواهد داشت اما الگوهای کلی را می‌توان طبق نوع عضوتعریف کرد. این جنبه که اهمیت ویژه‌ای در تفسیر نتایج آزمون دارد به تفصیل در بخش2.5.1 مطرح شده است.

1.5.1 تغییرپذیری درونعضو

دلیل تغییرات در تامینبتن، تفاوت در مواد، تولید گروهی، حمل و نقل و شیوه‌های کار با آن خواهد بود. اینتغییرات بیانگر درجه کنترل بر تولید است و نمونه‌های آزمون انطباق و کنترل به طورطبیعی نشان می‌دهد در این نمونه‌ها همه عوامل دیگر استاندارد شده است. اندازه‌گیریاین تغییرات در محل به دلیل مشکل جداسازی آن‌ها از آثار تراکم و عمل‌آوری دشواراست. با این حال با توجه به ضریب تغییر آزمون‌هایی که در تعدادی از محل‌های قابلمقایسه درون یک عضو یا سازه صورت می‌گیرد می‌توان آن‌ها را به طور تقریبی ارزیابیکرد. آثار تراکم و عمل‌آوری تا حدودی به شیوه‌ ساخت بستگی خواهد داشت اما با انواععضو و محل عضو نیز ارتباط نزدیکی دارد.

آرماتور ممکن است مانعتراکم شود اما تمایل به افزایش رطوبت و فرونشست سنگدانه طی ساخت وجود خواهد داشت.به دلیل آثار هیدرواستاتیک مربوط به عمق عضو، میزان کمی از اعضا متراکم‌تر می‌شودو در نتیجه به طور کلی مقاومت در نزدیکی مرکز ریزش‌ها در بالاترین حد و در مناطقبالایی در پایین‌ترین حد خود خواهد بود. هدف اصلی عمل‌آوری، اطمینان از این است کهبرای هیدراتاسیون آب کافی وجود دارد. در صورت کم بودن آب: ترکیبات نسبت سیمان،باید با اجازه ورود آب از خود - خشک شدن جلوگیری کرد و برای ترکیبات دیگر، باید ازخشک کردن اجتناب کرد. هیدراتاسیون ناقص ناشی از عمل‌آوری نامناسب ممکن است موجبتغییرات مقاومت بین نواحی داخلی و سطح اعضا شود. برای این اثر در بتن‌های شنی تنهارقم 10-5٪ مطرح شده است (26)؛ مقادیر بالاتر را می‌توان دربتن‌های سبک وزن اعمال کرد (27). افزایش دما ناشی از هیدراتاسیون سیمان ممکن استبه خصوص در اوایل عمر موجب اختلاف مقاومت بیشتر بین مناطق درونی و بیرونی شود. عمل‌آوریمتفاوت در میان اعضا ممکن است افزایش بیشتر تغییرات ناشی از عوامل تراکم را موجبشود.

تغییرات عادی مقاومتنسبی در بتن‌های معمولی طبق نوع عضو در شکل 3.1 نشان داده شده است. این نتایج ازتعداد زیادی گزارش‌ آزمون غیرمخرب شامل گزارش مینراد و دیویس (28) استخراج شده استو می‌توان آن را صرفا نشان‌دهنده گرایش عمومی قلمداد کرد که می‌توان انتظار داشتزیرا شرایط ویژه ساخت ممکن است به طور گسترده متفاوت باشد. در مورد تیرها ودیوارها، شیب مقاومت به طور منطقی یکنواخت خواهد بود هر چند تغییرات تراکم و تامینممکن است موجب نوعی تغییرپذیری شود که کانتور مقاومت نسبی در شکل 4.1 و 5.1 آن رانشان می‌دهد. داده‌های اندکی درباره دال‌ها در دسترس است اما اظهار شده است کاهشتفاوت در حدود 25٪ در عمق‌های مختلف ممکن است در 50 میلیمتر بالایی دراین دال‌ها متمرکز شده باشد (26). دال‌های ضخیم‌تر بیشتر به تیرها شبیه خواهد بود.با این حال، می‌توان انتظار داشت به دلیل ناهماهنگی تراکم و تامین،‌ تغییرات پلانتصادفی باشد. می‌توان پیش‌بینی کرد ستون‌ها به استثنای ناحیه ضعیف‌تر در 300میلیمتر بالایی و 20٪ عمق آن‌ها، به طور منطقی یکنواخت باشند (29).

باید بدانیم می‌توانانتظار داشت رفتار بتن‌های غیراستاندارد با بتن‌هایی که در بالا توصیف شد متفاوتباشد. به خصوص میائو و دیگران (30) نشان داده‌اند کاهش مقاومت بتن‌های با مقاومتبالا (تا N/mm²120مقاومت استوانه‌ای) در ارتفاع ستون‌های 1 مترمربعی به طور چشمگیری کمتر از بتن N/mm² 35 است که با توجه به شکل 3.1 به طور منطقیسازگار است. تغییرپذیری کلی در محل در یک ارتفاع خاص نیز ممکن است در مقاومت‌هایبالا کمتر باشد. همچنین طبق نوع سنگدانه و ماهیت ماده ریز مورد استفاده، در موردبتن‌های سنگدانه‌ای سبک وزن نیز تغییر درون عمقی در تیرها کمتر از بتن‌های شنی است(27). این مساله در شکل 6.1 نشان داده شده است که تفاوت‌های مقاومت در محل رامتناسب با مقاومت نمونه مکعبی «استاندارد» در هم می‌آمیزد که در بخش 2.5.1 بیان می‌شود.مهم‌ترین کاهش تغییر را می‌توان زمانی مشاهده کرد که مواد ریز سبک وزن بکار رفتهباشد و به طور کلی تغییرپذیری درون عضو نیز در این صورت کاهش می‌یابد.

2.5.1 مقاومت در محلنسبت به نمونه‌های استاندارد

تغییرات احتمالی مقاومتدرون اعضا در بخش 1.5.1 شرح داده شد. اگر مقادیر اندازه‌گیری شده در محل به صورتمقاومت نمونه مکعبی معادل بیان شود، متوجه می‌شویم معمولا کمتر از مقاومت مکعب‌هایبتنی حاصل از همان ترکیب است که به طور «استاندارد» متراکم و عمل‌آوری شده است.تراکم و عمل‌آوری در محل به طور گسترده متفاوت خواهد بود و پیش‌بینی عوامل دیگرنظیر ترکیب کردن، هوادهی و آسیب‌پذیری در مقابل ناخالصی‌ها کار مشکلی است. با اینوجود، یک گرایش عمومی را طبق نوع عضو می‌توان مشخص کرد و مقادیر ارائه شده در جدول6.1 را می‌توان به عنوان نمونه در نظر گرفت. با اینکه به طور کلی پذیرفته شده‌اند(12)، مواردی گزارش شده است که در آن مقاومت در محل به مقاومت نمونه‌های استانداردنزدیکتر بوده (31) و این موضوع در بتن‌های سنگدانه‌ای سبک وزن نیز محتمل است (شکل6.1 را ملاحظه کنید). روابط احتمالی بین مقاومت نمونه استاندارد و مقاومت در محلدر مورد ترکیب بتن سازه‌ای عادی با استفاده از سنگدانه‌های طبیعی نیز در شکل 7.1آمده است.

یک مکعب «استاندارد» درحالی مورد آزمون قرار می‌گیرد که اشباع شده باشد و برای سهولت مقایسه مقادیر جدول6.1 نیز بر این مبنا بیان شده است. مکعب‌های خشک به طور کلی مقاومتی به بار می‌آوردکه تقریبا 15-10٪ بیشتر است و باید هنگام تفسیر نتایج آزمون مقاومتدر محل، مورد توجه قرار گیرد. Cores در حالیمورد آزمون قرار خواهد گرفت که تحت شرایط عادی اشباع شده باشد و روابط فوق مصداقدارد اما اگر بتن در محل خشک باشد ارقام مقاومت احتمالی در محل باید بر همین اساسافزایش یابد. وقتی روش‌های غیرمخرب و نیمه مخرب توام با کالیبراسیون مقاومت مورداستفاده قرار گیرد، لازم است بدانیم آیا این کالیبراسیون مبتنی بر نمونه‌های مرطوبیا خشک است. ویژگی دیگر این کالیبراسیون‌ها اندازه نمونه مکعبی است که بر مبنای آنصورت گرفته است. طراحی و مشخصات معمولا مبتنی بر مکعب 150 میلیمتری است اما گاهیکالیبراسیون آزمایشگاهی ممکن است به مکعب 100 میلیمتری مربوط باشد که ممکن استمقاومت آن تا 4٪ بیشتر باشد.               

سنی که بتن مورد آزمونقرار می‌گیرد دلیل دیگر تفاوت‌های بین مقدار در محل و مقدار «استاندارد» است. بااینکه عوامل «اصلاح سن» در آیین‌نامه آمده است، هنگام تطبیق اندازه‌گیری‌ها در محلبا مقدار معادل 28 روزه، باید بسیار دقت کرد. پیشرفت‌های تولید سیمان در راستایرسیدن به مقاومت بالا در سن کم با کاهش افزایش‌های بلندمدت متمایل بوده است وافزایش مقاومت نیز به شدت به عمل‌آوری وابسته است. اگر بتن به طور طبیعی مرطوبباشد مقاومت افزایش می‌یابد اما بتن اغلب عملا خشک است و بعید است پس از 28 روزبهبود چشمگیری حاصل شود.

تلفیق جایگزین‌هایسیمان نظیر خاکستر سوخت ساییده شده یا روباره تفاله کوره بلند دانه‌ای به صورتترکیب بر مشخصات توسعه مقاومت بلندمدت نیز تاثیر خواهد گذاشت و سازگاری‌های سنی راباید با احتیاط مطرح کرد.

6.1 تفسیر

تفسیر نتایج آزمون درمحل را می‌توان در سه مرحله مجزا بررسی کرد که نتیجه‌گیری‌های زیر را در پی دارد:

(1) محاسبه

(2) بررسی تغییرپذیری

(3) کالیبراسیون و یاکاربرد.

بنا به شرایط، تاکید برنتیجه متفاوت خواهد بود (اطلاعات تفسیری مفصل در فصول دیگر آمده است) اما هر روندیکه به کار رود، اصول مشابه خواهد بود و این مسائل در زیر به طور خلاصه بیان شدهاست. مثال‌های پیوست الف کاربرد این روندها را در تعدادی از موقعیت‌هایی که معمولاپیش می‌آید بیشتر روشن می‌کند.

مهم نیست پژوهش درابتدا تا چه حد کوچک یا ساده به نظر برسد، لزوم ثبت و گزارش جامع و مفصل نتایجاهمیت زیادی دارد. در صورت هر گونه اختلاف نظر یا اقامه دعوی، کوچکترین جزئیات می‌تواندمهم باشد و مستندسازی همواره باید با مد نظر قرار دادن این موضوع صورت گیرد. عکس‌هایجامع اغلب برای رجوع در آینده ارزش خاصی دارد. نتایج آزمون در محل نیز بیش از پیشدر پایگاه‌های داده رایانه‌ای وارد شده است که به اولویت‌بندی و مدیریت راهبردهاینگهداری و تعمیرات مربوط می‌شود (16).

1.6.1 محاسبه نتایجآزمون

مقدار محاسبه موردنیازبرای ارائه پارامتر مناسب در محل یک آزمون بنا به روش آزمون متفاوت خواهد بود اماروال کاملا تعریف شده‌ای را دنبال خواهد کرد. برای مثال، cores باید از لحاظ طول، جهت‌یابی و تقویت اصلاحشود تا مقاومت نمونه مکعبی معادل حاصل شود.

سرعت‌ پالس‌ها باید درحالی محاسبه شود که تقویت و بیرون کشیدگی مجاز باشد و آزمون‌های مقاومت در برابرنفوذ و سختی سطح باید میانگین‌گیری شود تا یک مقدار متوسط حاصل شود. در این مرحلهنباید همبستگی‌ با یک خاصیت را غیر از آنچه به طور مستقیم اندازه‌گیری شده استالقا کرد. آزمون‌های شیمیایی یا مشابه مورد ارزیابی قرار می‌گیرد تا پارامتر مناسبنظیر میزان سیمان یا نسبت‌های ترکیب حاصل شود. آزمون‌های بار معمولا به شکل منحنی‌هایبار- خمش با گشتاورهای ارزیابی شده در شرایط حساس به طور خلاصه مطرح خواهد شد و بهخزش و بازیابی نیز اشاره می‌شود که در فصل 6 شرح داده شده است.

2.6.1 بررسی تغییرپذیری

وقتی بیش از یک آزمونانجام گیرد، با مقایسه تغییرپذیری نتایج می‌توان اطلاعات ارزشمندی کسب کرد. حتیوقتی نتایج اندکی در دسترس باشد (برای مثال، در آزمون‌های ابر)، این نتایج نشان‌دهندهیکنواختی ساخت و لذا اهمیت نتایج است. در مواردی که نتایج بیشتری موجود است نظیربررسی‌های غیرمخرب، مطالعه تغییرپذیری را می‌توان برای تعریف نواحی دارای کیفیتمتفاوت به کار برد. این مطالعه می‌تواند با علم به تغییرپذیری آزمون مرتبط با روشآن همراه شود تا استاندارهای ساخت و کنترل مورد استفاده اندازه‌گیری شود.

تامست (32) توسعه روندتحلیل برای استفاده در پروژه‌های بزرگ ارزیابی یکپارچگی را گزارش کرده است و اینروند شامل ضریب نسبت تغییر که تغییرپذیری محلی را به مقادیر مورد انتظار ارتباط می‌دهد،عامل ناحیه که حوزه مساله مورد ارزیابی را به کل ناحیه ارتباط می‌دهد و عاملمقایسه‌ای خسارت است. تفسیر با استفاده از نمودارهای تعاملی تسهیل می‌شود که اینسه پارامتر را در می‌آمیزد. برخی روش‌های آزمون نظیر رادار و ضربه – اکو به شناساییالگوهای شاخص نتایج آزمون متکی هستند و امکان کاربرد شبکه‌های خنثی در چنین مواردیدر حال حاضر در دست مطالعه است.

1.2.6.1 روش‌هایگرافیکی: نمودارهای کانتوری که برای مثال مناطق دارای مقاومت یکسان را نشان می‌دهد(شکل 4.1 و 5.1) در یافتن قسمت‌هایی از بتن که مقاومت آن‌ها نسبت به باقیمانده عضوبه طور غیر طبیعی بالا یا پایین است ارزشمند است. این کانتورها را باید به طورمستقیم بر مبنای پارامترهای اندازه‌گیری شده (برای مثال سرعت پالس) روی نمودارنشان داد نه بعد از اینکه به مقاومت تبدیل شدند. تحت شرایط عادی، کانتورها الگویمشخصی را دنبال می‌کنند و هر گونه عدول از این الگو موجب نگرانی می‌شود. نمودارهای«کانتور» در نشان دادن دامنه مقاومت‌های نسبی درون یک عضو نیز ارزشمند است و می‌توانددر یافتن محل دیگری برای آزمون که ممکن است ماهیت پرهزینه‌تر یا خسارت‌بارتریداشته باشد کمک کند. استفاده از کانتورها به ارزیابی مقاومت محدود نبوده و معمولابرای بررسی خوردگی و یکپارچگی آرماتور نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

تغییرپذیری بتن را می‌تواندر نمودار ستونی نیز به صورت مفید بیان کرد به خصوص وقتی تعداد زیادی نتیجه دردسترس باشد مانند وقتی که اعضای بزرگ تحت آزمون هستند یا وقتی که اعضای مشابهزیادی باهم مقایسه می‌شوند. شکل (a) 8.1 نمودار معمولی اعضایی را نشان می‌دهد که بااستفاده از تامین یکنواخت بتن ساخته شده است. پارامترهای اندازه‌گیری شده را بایدبه طور مستقیم روی نمودار نشان داد و هر چند این گستردگی، نشان‌دهنده نوع عضو وتوزیع محل‌های آزمون و نیز ویژگی‌های ساخت خواهد بود، یک راس واحد باید با توزیعتقریبا عادی پدیدار شود. یک دنباله طولانی مانند شکل  (b) 8.1نشان‌دهنده روش‌ نامناسب ساخت است و راس‌های دوقلو در شکل  (c) 8.1 دوکیفیت مجزای تامین بتن را نشان می‌دهد.

2.2.6.1 روش‌های عددی:محاسبه ضریب تغییر نتایج آزمون (برابر با انحراف استاندارد × 100/ میانگین) می‌توانداطلاعات ارزشمندی درباره استانداردهای ساخت مورد استفاده ارائه کند. جدول 7.1مقدار عادی ضریب تغییر مربوط به روش‌های مهم آزمون را نشان می‌دهد که می‌توان براییک واحد site-made که ازتعدادی پچ ساخته شده است، انتظار داشت. این اطلاعات بر اساس کار تامست (33)،مولفان (26)، گزارش 11 انجمن بتن (25) و سایر منابع است. پیش‌بینی می‌شود نتایجبتن حاصل از یک بچ به همان نسبت کمتر باشد در صورتی که اگر تعدادی از انواع مختلفاعضا مطرح باشد، می‌توان پیش‌بینی کرد مقادیر بالا باشد. مقادیر جدول 7.1 تنها یکراهنمای بسیار تقریبی ارائه می‌کند اما برای شناسایی وجود شرایط غیر عادی مناسبهستند.

جدول 7.1 ضرایب معمولی تغییر (COV) نتایج آزمون و حداکثر دقت پیش‌بینی مقاومت در محل در روش‌هایاصلی

ضریب تغییر مقاومت بتنبا مقاومت متغیر با یک میزان کنترل معین، ثابت نیست زیرا با استفاده از مقاومتمتوسط محاسبه می‌شود. لیشچنسکی و دیگران (34) نیز تایید کرده‌اند توزیع ضریب تغییردرون آزمون نامتقارن است. از اینرو، به طور کلی روابط بین ضریب تغییر مقاومت اندازه‌گیریشده بتن و میزان کیفیت ساخت نباید مورد استفاده قرار گیرد. شکل 9.1 روابط عادی بیننمونه‌های مکعبی کنترل «استاندارد» و مقاومت‌ها در محل را مبتنی بر انواع منابعاروپایی و آمریکای شمالی نشان می‌دهد. طبق این مقادیر، انحراف استاندارد پیش‌بینیشده را می‌توان استنباط کرد (برای مثال در متوسط مقاومت در محل N/mm² 30، انحراف استاندارد N/mm² 6=30×0.2 برای ساخت با کیفیت عادی محتملاست) و لذا حدود اطمینان را می‌توان بر نتایج حاصل اعمال کرد. مقادیری نظیرمقادیری که بعدا در جدول 8.1 می‌آید را می‌توان به این نحو استخراج کرد و پیش‌بینیدقت مقاومت در محل باید آن را و دقت روش آزمون را میسر کند.

3.6.1 کالیبراسیون وکاربرد نتایج آزمون

دقت‌های احتمالیکالیبرسیون بین نتایج اندازه‌گیری شده آزمون و خواص مورد نظر بتن به تفصیل در بخش‌هایاین کتاب که به هر کدام از آزمون‌ها مربوط می‌شود مطرح شده است. لازم است در اعمالنتایج آزمون در محل، این عوامل برای تعیین اهمیت آن‌ها مد نظر قرار گیرد.

تفاوت‌های بین شرایطآزمایشگاهی (که منحنی‌های کالیبراسیون به طور طبیعی در آن تولید شده است) و شرایطسایت توجه ویژه‌‌ای را می‌طلبد. تفاوت‌های پختگی و شرایط رطوبت در این رابطه بهطور خاص مطرح است. کیفیت بتن در تمام اعضا تفاوت خواهد کرد و لزوما ممکن است ترکیبیا شرایط آن مشابه نمونه‌های آزمایشگاهی نباشد. به علاوه، به دلیل شرایط آب وهوایی متنوع، مشکلات دسترسی یا عدم تجربه کارگران، انجام یا کنترل آزمون‌ها ممکناست چندان آسان نباشد. کالیبراسیون آزمون‌های مقاومت غیرمخرب و نیمه مخرب به وسیلهcores از بتن در محل اغلب امکانپذیر است و برخی ازاین تفاوت‌ها را کاهش خواهد داد.

تفسیر نتایج مقاومتاستفاده از روش‌های آماری را ایجاب می‌کند زیرا صرفا میانگین‌گیری نتایج آزمون درمحل و لذا محاسبه مقاومت تراکم معادل به وسیله رابطه از قبل تعیین شده، کافی نیست.برای ایجاد حدود اطمینان کمتر در روابط همبستگی (1،35) بر مبنای عوامل تلرانسآماری اقداماتی صورت گرفته است. با این حال، همان طور که استون و دیگران (36) نشانداده‌اند این روش‌ها خطاهای اندازه‌گیری در نتیجه آزمون در محل را به حساب نمی‌آورد.روش خیلی دقیق که در گزارشی از سوی ACI228در سال 1989 وارد شده است به دلیل پیچیدگی، کاربرد وسیعی ندارد اما نسخه ساده‌شده(38) احتمالا وارد نسخه تجدیدنظر شده آتی خواهد شد.

نبود فعلی روش آماریمبتنی بر اتفاق نظر مانع استفاده گسترده از آزمون در محل برای اهداف انطباق است.لیشنسکی (39) مفاد فعلی استانداردهای ملی موجود را بازبینی کرده است و این موضوعبه وسیله کمیته 126 RILEM در حالحاضر در دست بررسی است.

جدول 7.1 حداکثر دقت‌هایپیش‌بینی مقاومت در محل را خلاصه می‌کند که می‌توان تحت شرایط ایده‌آل باکالیبراسیون‌های خاص ترکیب بتن ویژه در هر مورد، با واقع‌گرایی انتظار آن را داشت.اگر هر عامل با این ایده‌آل تفاوت داشته باشد، دقت‌های پیش‌بینی کاهش خواهد یافتهر چند در حال حاضر اطلاعات چندانی برای امکانپذیر کردن مقدارسنجی آن در دست نیست.در صورت امکان، برای آزمون روش‌هایی باید به کار برد که به طور مستقیم خواص موردنیاز را اندازه‌گیری کرده و بدین وسیله عدم قطعیت‌های دخیل در کالیبراسیون را کاهش‌دهد. با این حال، حتی در این موقعیت‌ها باید به ارزیابی واقعی دقت مقادیری که درزمان تدوین نتیجه‌گیری‌ها بروز می‌کند، توجه کرد.

1.3.6.1 اعمال برمشخصات: لازم است بتن مورد آزمون معرف مواد مورد بررسی باشد و این امر بر تعداد ومحل آزمون‌ها تاثیر می‌گذارد (بخش 4.4.1). وقتی یک خاصیت کاملا مشخص نظیر پوشش یامیزان سیمان اندازه‌گیری می‌شود، به طور کلی مقایسه نتایج اندازه‌گیری شده باحداقل مقدار مشخص با مد نظر قرار دادن دقت احتمالی آزمون، کافی خواهد بود. نسبتکمی از نتایج به طور نامحسوس کمتر از مقدار مشخص ممکن است قابل قبول باشد امامیانگین در تعدادی از موقعیت‌ها باید از حد بیشینه فراتر رود. اگر مرتبه دقت آزمونکم باشد (برای مثال، بعید است تعیین میزان سیمان بهتر از kg/m³ 40±)، زمینه تردید مربوطبه نتایج ناچیز ممکن است قابل توجه باشد. این یک واقعیت ناخوشایند است هر چنداندازه‌گیری‌های تاییدکننده یک خاصیت متفاوت به کمک قضاوت‌های مهندسی آمده است.

مقاومت رایج‌ترین معیارقضاوت انطباق با مشخصات است و به دلیل تفاوت‌های بین بتن در محل و نمونه‌های آزمون«استاندارد» که اکثر مشخصات مبتنی بر آن است، متاسفانه رفع آن از آزمون در محلبسیار دشوار است (بخش 2.5.1). تعداد نتایج آزمون در محل برای ارزیابی کامل آماریحدود اطمینان مناسب (معمولا 95٪) به ندرت کافی است و لذا بهتر است برآوردهایمقاومت متوسط در محل با نتیجه متوسط مورد انتظار نمونه آزمون «استاندارد» موردمقایسه قرار گیرد. برای این کار انحراف استاندارد احتمالی نمونه‌های استانداردباید برآورد شود مگر اینکه مقدار مقاومت متوسط هدف برای ترکیب، مشخص باشد.

مقاومت نمونه مکعبی«استاندارد» متوسط با استفاده از روش‌های طراحی «حالت محدود» به صورت زیر بدست می‌آید

دقت این محاسبه باتعداد نتایج موجود افزایش خواهد یافت؛ 50 خوانش را می‌توان حداقل مورد نیاز برایرسیدن به یک برآورد به حد کافی دقیق از انحراف استاندارد واقعی قلمداد کرد. اگراطلاعات کافی موجود نباشد، مقادیر جدول 8.1 را می‌توان به عنوان راهنما استفادهکرد.

بنا به نظریه، برآوردمقاومت شاخص در محل '_cuƒ از روی مقدار متوسط '_meanƒ و انحراف استاندارد s' اندازه‌گیری شده در محل امکانپذیر است. مقادیر s' مندرج در جدول 8.1 را می‌توان در غیاب داده‌های مشخص‌تر استفادهکرد اما نمی‌توان با توجه به تغییرات درون عضو و بسیاری از عوامل متغیر ساختمانیچندان قابل اطمینان دانست.

در اکثر موارد تعدادخوانش‌های موجود از نتایج در محل بسیار کمتر از 50 خواهد بود که در این صورت ضریب1.64 مورد استفاده در معادله (1.1) افزایش خواهد یافت. بنابراین معادله (2.1) برایحد اطمینان 95٪ با توجه به kمندرج در جدول 9.1 بنا به تعداد نتایج nمصداق خواهد داشت.

(2.1)                 '_cu =ƒ'_mean-ks'ƒ

جدول 8.1 مقادیر نوعی انحرافاستاندارد معکب‌های کنترل و بتن در محل.

جدول 9.1 ضریب حد اطمینان 95٪ مربوط به تعداد آزمون‌های(13)

این معادله توزیع«عادی» نتایج مقاومت بتن (مانند معادله (1.1)) را فرض می‌گیرد اما وقتی تغییرپذیریبتن مانند کنترل کیفیت نامناسب بالا باشد، توزیع «غیر عادی» واقعی‌تر قلمداد می‌شود(37). در این صورت

(3.1)                انحراف استاندارد [log ƒ'] × مقدار متوسط [log ƒ'] – k = ƒ'_cu

که در آن 'ƒ یک نتیجه اختصاصیمقاومت در محل است.

این روابط را می‌توانبه راحتی به شکل نموداری مانند شکل 10.1 نشان داد که می‌توان برای ارزیابی مقدارشاخص به صورت نسبتی از متوسط ضریب ویژه تغییر نتایج به کار برد. در این شکل، توزیع‌های«عادی» و «لگ نرمال» به طور مستقیم به ازای ضریب تغییر 15٪ مورد مقایسه قرار می‌گیردو ماهیت کمتر دشوار توزیع «لگ نرمال» مشخص شده است. این اثر با افزایش ضریب تغییرافزایش می‌یابد. آثار ترکیبی تغییرپذیری نتایج و تعداد آزمون‌ها را نیز می‌توان بهروشنی مشاهده کرد و اهمیت حداقل چهار نتیجه آشکار است. بارتلت و مک گریگور اینرویکرد را در ارزیابی مقاومت شاخص مناسب معادل طبق داده آزمون core اعمال کرده‌اند (40).

وقتی برخی نشانه‌هایمیانگین و تغییرپذیری مورد انتظار مواد وجود دارد، محاسبه مقدماتی را می‌توان برایبدست آوردن مقاومت شاخص موردنظر به صورت نسبتی از میانگین انجام داد و از اینروحداقل تعداد آزمون‌ موردنیاز برای تایید قابل قبول بودن مورد نظر را می‌توانارزیابی کرد (13). نمودارهای مشابهی را می‌توان برای حدود اطمینان و توزیع‌هایمختلف تولید کرد (37) و باید توجه داشت حدود اطمینان 90٪ در برخی کشورها اتخاذمی‌شود که چندان دشوار نیست. لذا انتخاب نوع توزیع و حدود اطمینان برای استفاده درشرایط خاص موضوع قضاوت است.

اگر مقاومت شاخص در محلبرآورد شود می‌توان آن را با مقدار مشخص شده مقایسه کرد اما این رویکرد پیشنهادنمی‌شود مگر اینکه نتایج زیادی در محل موجود باشد.

هر رویکردی اتخاذ شود،در مقایسه بین مقاومت در محل و مقاومت نمونه استاندارد باید نوع تفاوت‌هایی که درجدول 6.1 و شکل 7.1 آمده است به حساب آورد. این موضوع در مثال‌های پیوست الف شرحداده شده است.

2.3.6.1 اعمال درمحاسبات طراحی: مقادیر اندازه‌گیری شده در محل را می‌توان برای ارزیابی کفایت سازهدر محاسبات وارد کرد. با اینکه این کار هر از گاه به کمیات و محل آرماتور یا خواصبتن نظیر نفوذپذیری، ارتباط دارد در اکثر موارد مقاومت بتن مطرح است. لازم استمقادیر اندازه‌گیری شده به مناطق حساس عضو مورد بررسی ارتباط داده شود و آزمون‌هارا باید با مد نظر قرار دادن این نکته برنامه‌ریزی کرد (بخش 4.4.1).

به طور کلی، محاسباتمبتنی بر حداقل مقادیر احتمالی یا شاخص «نمونه استاندارد» است که با ضریب مناسبایمنی اصلاح شده است تا حداقل مقدار طراحی در محل بدست آید. اندازه‌گیری در محل بهطور مستقیم مقاومت در محل بتن مورد آزمون را به بار خواهد آورد و با این کار نوع واندازه نمونه مشابه را باید به «استاندارد» مورد استفاده در محاسبات ارتباط داد.اگر این بتن از یک محل حساس باشد، می‌توان استدلال کرد حداقل مقدار اندازه‌گیریشده را می‌توان به عنوان مقاومت بتن طراحی بدون اعمال هیچ ضریب ایمنی دیگر به طورمستقیم به کار برد. با این حال، استفاده از مقدار میانگین حاصل از تعدادی از خوانش‌هایآزمون در محل‌های حساس و اعمال ضریب ایمنی در آن برای توضیح تغییرپذیری آزمون،‌نبود احتمالی همگونی و خرابی آینده مناسب‌تر است. دقت پیش‌بینی مقاومت بنا به روشمورد استفاده متفاوت خواهد بود اما ضریب ایمنی 2.1 برای استفاده عمومی به وسیله BS 6089 پیشنهاد شده است (12). با ارائه پیشنهاداتبخش 4.4.1 هنگام تعیین تعداد خوانش‌ها دنبال شده است، ‌این مقدار باید کافی باشد.اعمال این رویکرد به تفصیل از طریق مثال‌های پیوست الف توضیح داده شده است. اگرتردید خاصی درباره قابلیت اطمینان نتایج آزمون در دست باشد یا اگر بتن مورد آزموناز محل حساس مورد بررسی گرفته نشده باشد، آنگاه شاید لازم باشد مهندس مقدار بیشتریبرای ضریب ایمنی انتخاب کند که اطلاعات مشتمل در بخش 1.5.1 و 2.5.1 و 1.3.6.1 آمدهاست راهنمای او در این مسیر است. یا اینکه ویژگی‌های دیگر مورد بحث در بخش 2.5.1از جمله شرایط رطوبت و سن را شاید بتوان برای اثبات مقدار کم ضریب ایمنی به کاربرد. حالت تنش در محل و میزان بار نیز ممکن است در شرایط حساس به حساب آید.

7.1 ترکیبات آزمون

تمام روش‌های آزمون کهبرای ارزیابی بتن در محل در دسترس است محدودیت‌هایی دارند و قابلیت اطمینان آن‌هااغلب جای سوال دارد. ترکیب کردن روش‌ها می‌تواند در رفع برخی از این مسائل کمککند. مثال‌هایی از ترکیبات عادی در زیر به طور خلاصه بیان می‌شود.

1.7.1 افزایش میزان اطمیناننتایج

اگر نتایج تائیدکننده‌ایبتوان از روش‌های جداگانه بدست آورد، می‌توان اهمیت بسیار زیادی به نتایج داد.هزینه معمولا تکرار زیاد را محدود خواهد کرد اما اگر خواص مختلفی اندازه‌گیری شود،با ظهور الگوهای مشابه از نتایج، میزان اطمینان افزایش خواهد یافت. تکرار به طورکلی به آزمون‌هایی محدود می‌شود که سریع، ارزان و غیر مخرب هستند نظیر ترکیبی ازاندازه‌گیری سختی سطح و سرعت پالس التراسونیک در بتن‌هایی که به تازگی ساخته شدهاست. در شرایط دیگر، روش‌های رادیومتری، پالس – اکو، رادار، ترموگرافییا روش کندتر مقاومت نزدیک به سطح ممکن است ارزشی نداشته باشد.

اگر حجم‌های کم مطرحباشد و یک ویژگی خاص (برای مثال، مقاومت) مورد نیاز باشد، گاهی شاید مقایسهبرآوردهای مطلق حاصل از روش‌های مختلف ارزش داشته باشد.

2.7.1 بهبود دقتکالیبراسیون

در برخی موارد شاید دقتایجاد همبستگی ترکیب مقادیر اندازه‌گیری شده با خواص مورد نظر بیش از آن چیزی استکه در هر روش دیگر امکانپذیر است. این کار در ارتباط با ارزیابی مقاومت با استفادهاز سرعت پالس‌های التراسونیک همراه با چگالی (41) یا خوانش‌های چکش برجهندگی (کهبه چگالی سطح مربوط می‌شود) در گسترده‌ترین حالت توسعه یافته است.

در مورد آخر، معادلاترگرسیون چندگانه را باید با مقاومت مقایسه‌ای به عنوان متغیر وابسته توسعه داد وبه این طریق همبستگی‌های مناسب مقاومت را در هر دو روش ایجاد کرد (42). این رویکرداحتمالا بیشترین ارزش را در موقعیت‌های کنترل کیفیت دارد اما کاربرد وسیعی ندارد.روش SONREB نسخهپیچیده‌تر این تکنیک را به عنوان پیشنهاد پیش‌نویس RILEM در بر دارد (43) که عمدتا مبتنی بر کارهایانجام گرفته در اروپای شرقی است و متضمن این اصل است که نمودارهای همبستگی را می‌توانبا وارد کردن ضرایب مربوط به خواص مختلف اجزای تشکیل‌دهنده ترکیب ترسیم کرد.افزایش دقت به تاثیر برخی از متغیرهای هر کدام از روش‌ها نسبت داده می‌شود و پیش‌بینی‌هایمقاومت با دقت 10٪± تحت شرایط ایده‌آل انجام می‌شود.

سایر ترکیباتی که مطرحشده است شامل استفاده از اندازه‌گیری سرعت پالس و تخفیف پالس در سایت است (44).این روش‌ها پیچیده بوده و به تجهیزات تخصصی نیاز دارد و برای اهداف عملی، اینرویکرد را هنوز باید یک ابزار تحقیقاتی به شمار آورد. رایج‌ترین آزمون‌ها در محلرا مسلما می‌توان به روش‌های مختلفی باهم ترکیب کرد اما با اینکه ممکن است نشانهتاییدکننده ارزشمندی بدست آید، بعید است دقت پیش‌بینی‌های مقاومت مطلق چندان بهبودیابد.

جدول 10.1 استانداردهایمربوطه

3.7.1 استفاده از یکروش به عنوان مقدمه روش دیگر

در موقعیت‌هایی که یکروش مقدمه روش دیگر است، ترکیبی از روش‌ها کاربرد وسیعی دارد. مثال‌های رایج شاملیافتن آرماتور قبل از انواع دیگر آزمون و استفاده از روش‌های غیر مخرب ساده برایبررسی‌های مقایسه‌ای جهت کمک به ارزشمندترین مکان‌یابی آزمون‌های پرهزینه‌تر وخسارت‌بار است (شکل 1.1 را مشاهده کنید). تامست ترکیب موفقیت‌آمیز ترموگرافی واندازه‌گیری سرعت پالس التراسونیک مورد استفاده به این شیوه را شرح داده است (33).

وقتی کنترل افزایشمقاومت اهمیت دارد، اندازه‌گیری پختگی می‌تواند اطلاعات مقدماتی مفیدی فراهم ‌کندتا به تایید روش‌های دیگر ارزیابی مقاومت برسد. مورد دیگر، استفاده از اندازه‌گیریپتانسیل نیم سلول برای تعیین میزان احتمال بروز خوردگی است و اندازه‌گیری‌های بعدیمقاومت ویژه در نواحیی که ثابت شده در معرض خطر هستند احتمال بروز واقعی خوردگی رامشخص خواهد کرد.

4.7.1 کالیبراسیون آزمون

مثال‌هایی ازکالیبراسیون شامل ترکیبی از آزمون‌ها، که غالبا دیده می‌شود، استفاده از cores یا آزمون‌های بار مخرب برای ایجاد همبستگیمیان روش‌های غیر مخرب یا نیمه مخرب که به طور مستقیم به بتن مورد پژوهش مربوط می‌شود.برای کالیبراسیون یا اعتبارسنجی نتایج بررسی‌های رادار، ممکن است coring یا سوراخ کردن نیز لازم باشد.

5.7.1 تشخیص علل خرابی

به احتمال زیاد بیش ازیک نوع آزمون برای شناسایی ماهیت و علت خرابی و برای ارزیابی دوام بتن در آینده،لازم خواهد بود. اگر خوردگی آرماتور مطرح باشد اندازه‌گیری پوشش همراه با دامنهاحتمالی آزمون‌های شیمیایی، پتروگرافیکی و سایش انجام خواهد شد. وقتی علت خرابی،شکستگی بتن باشد، احتمالا انواع مختلفی از آزمون‌ها روی نمونه‌هایی که از بتنبرداشته شده است لازم خواهد بود که در بخش 3.4.1 به آن اشاره شد.

عبارت آزمایش اسکن بتن ،تست اسکن بتن ، روش اسکن بتن ، دستگاه اسکن بتن ، قیمت دستگاه اسکن بتن ، روش اسکنبتن  در سایت کلینیک فنی و تخصصی بتن ایران –شما می توانید جهت دسترسی به مطالب ،استانداردها و محصولات مورد نظر خود از طریق پنجره جستجو در سمت راست صفحه اقدامنماید.

همچنین شما می توانید جهت کسب مشاوره و اطلاعاتتکمیلی فنی ، اجرایی  و مالی در خصصو اسکنمیلگرد ( آرماتورها ) در بتن ،با بخش فنی و مهندسی و یا فروش مجموعه کلینیک فنی وتخصصی بتن ایران ( 09120916271-44618462-44618379-021 ) تماس حاصل فرمایید.

اسکن بتن ، اسکنر بتن ، دستگاه اسکنر بتن ، قیمتاسکنر بتن ، فروش اسکنر بتن ، بهترین اسکنر بتن ، روش اسکن بتن ، اسکن بتن چسیت ،اسکن میلگرد ، اسکن آرماتور ، اسکن آرماتور در بتن، آزمایش های غیرمخرب بتن ، تستغیرمخرب بتن ، آزمایش غیرمخرب اسکن بتن، التراسونیک بتن.

کلینیک فنی و تخصصی بتن ایران ، علاوه بر دفترمرکزی خود واقع در تهران ، اشرفی اصفهانی ، گلزار سوم ، پلاک ، واحد 4 ، و نیزدفتر جنوب کشور خود، واقع در استان خوزستان ، شهرستان اهواز ، زیتون کارمندی ، فلکه پارک ، جنببانک تجارت ، ساختمان 88 ، در بسیاری از استان های دیگر از جمله  استان هرمزگان ( بندرعباس ، قشم، خارک و ... ) ، استان بوشهر (شهرستان بوشهر ، عسلویه ، جم ، برازجان، کنگان و ... ) ، استان اصفهان (شهرستان اصفهان ،  شهرضا، فولاد شهر، شاهینشهر ، زرین شهر ) ، استان یزد ، استان کرمان ، استان فارس ( شهرستان شیراز ، نورآباد ممحسنی ، جهرم و ... ) ، استان کرمانشاه ، استان کردستان (شهرستان سنندج ) ، استان لرستان ( خرم آباد ، بروجرد ، دورود، نورآباد ، الشتر و ... )، استان آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی ( شهرستان های تبریز و ارومیه ) ، استان اردبیل، استانزنجان، استان های خراسان رضوی ، خراسان جنوبی و شمالی ( شهرستان های مشهد ، بیرجند و ... ) ، استان زاهدان (شهرستان های زاهدان ، ایرانشهر ، زابل ، سیرجان، پیرانشهر و ... )، استان البرز (شهرستان کرج و ... ) ، استان کاشان ، استان قم ( شهرستان قم ) ، استانمازندران ( شهرستان های ساری ، بابل ،بابلسر، نوشهر ، چالوس ، محمود آباد و ... ) ، استانگیلان ( شهرستان های رشت ، بندرانزلی و... ) ، استان ایلام ( شهرستان های ایلام و دهلران، مهران و ... )، استان همدان (شهرستان های همدان ، تویسرکان و کبودرآهنگ ) ،استانگلستان ( شهرستان گرگان ) ،  استان خوزستان ( شهرستان اهواز ، دزفول ، ماهشهر، سربندر ، آبادان ،خرمشهر ، بهبهان ، شوشتر، شوش ، مسجدسلیمان، رامهرمز ، گتوند و ... ) ، استان چهارمحال بختیاری (شهرکرد ) ، جزیره کیش ،  کشور عراق ( استان بصره، الاماره و نجف ) ، کشور افغانستان (کابل و هرات ) ،  دارای دفاتر فروش و ارائهخدمات مهندسی می باشد. شما می توانید با مراجعه یا تماس با این دفاتر ضمن مشاور از خدمات و محصولات ارائه شده بهره مندشوید.